زنگ خطر دگردیسی در جمعیت کشور به صدا درآمده است

 نهم مهرماه روز جهانی سالمند، بهانه‏‏‌ای است برای این که نگاهی مجدد به این قشر فراموش شده جامعه بیاندازیم.

هر چند که آموزه‏‏‌های دینی ما و هم‌چنین فرهنگ ما بر تکریم سالمندان و حفظ و تقویت این فرهنگ تاکید دارند ولی با وجود این آموزه‏‏‌های دینی و ملی، وضعیت سالمندان کشورمان در جایگاه مطلوبی قرار ندارد.

یک کارشناسMPH سالمندی در این باره گفت: با وجود افزایش شاخص امید به زندگی در کشورمان به 73 سال که جای خرسندی دارد، ولی کیفیت زندگی سالمندان همچنان پایین است.

دکتر "احمد ابویی" اظهار کرد: البته این در حالی است که براساس آمار و اطلاعات موجود، جمعیت ایران در حال خاکستری شدن است و تا چند دهه آینده با میلیون‏‏‌ها سالمند در کشورمان روبرو خواهیم بود.

وی ادامه داد: درحال حاضر میانگین جمعیت سالمندی کشور حدود 8 درصد است که این آمار بیانگر دگردیسی جمعیت ایران است، به طوری که اگر تا دیروز، صحبت از جمعیت جوان کشور بود ولی امروز همه جا سخن از لزوم افزایش موالید می‎‎شود.

به اعتقاد ابویی، خوشبختانه این زنگ خطر دگردیسی در جمعیت کشور، ذهن‏‏‌ها را متوجه مسئله سالمندی کرده است، ولی با این حال مسئولان بیشتر از آن که به فکر آماده شدن برای پدیده سالمندی و مشکلات و چالش‏‏‌های سالمندی آینده کشور باشند به فکر افزایش موالید هستند.

وی متذکر‎‎ شد: نباید سختی‎‎های فراوان نسل جدید پس از انقلاب شکوهمند اسلامی که به علت عدم آمادگی و برنامه‏‏‌ریزی لازم و یکسری مشکلات دیگر شاهد آن بودیم و تاکنون نیز عوارض آن را می‎‎بینیم فراموش کنیم.

این کارشناس در این باره به کمبود شیر خشک تا چند شیفتی شدن مدارس و سپس مشکل کمبود ظرفیت دانشگاه‏‏‌ها که منجر به ایجاد دانشگاه‎‎های آزاد و پیام نور و غیره شد و هم‏‏‌اکنون نیز دغدغه‏‏‌های اشتغال و ازدواج این نسل را از جمله این سختی‎‎ها خواند و اضافه کرد: این اتفاق می‏‏‌تواند در دو دهه آینده برای نسل سالمند کشورمان رخ دهد با این تفاوت که مشکلات و چالش‏‏‌های مسئله سالمندی بسیار بغرنج‏‏‌تر و پرهزینه‏‏‌تر است.

وی تاکید ‎‎کرد: دولتمردان و مسئولان نباید یک تجربه تلخ را دوبار تکرار کنند بلکه باید از هم اکنون به دنبال برنامه‏‏‌ریزی و کسب آمادگی برای مواجهه با نسل سالمند آینده کشور باشند و شرایطی را به نحوی فراهم کنند تا سالمندان کشور از بالاترین کیفیت ممکن زندگی برخوردار باشند.

ضرورت جایگزینی شاخص کیفیت زندگی به جای امید به زندگی

دکتر ابویی گفت: اگر چه افزایش تعداد سالمندان کشورمان حاکی از افزایش سطح بهداشت و سلامت در کشور است که جای تبریک و خسته نباشید به مسئولین امر را دارد، اما نباید فراموش کنیم که سال‎‎هاست که دیگر شاخص امید به زندگی و افزایش طول عمر انسان‏‏‌ها شاخص مهمی محسوب نمی‎‎شود بلکه هم اینک همه به دنبال افزایش کیفیت زندگی هستند.

وی ادامه داد: اگر چه در کشور ما، شاخص امید به زندگی به 73 سال افزایش پیدا کرده است اما متاسفانه کیفیت زندگی افرادی که به سن سالمندی می‎‎رسند، در ایران نسبتاً پایین است و تعداد بسیار زیادی از این افراد دچار چندین بیماری مزمن هستند که باعث می‌شود این عزیزان، سالمندی فعالی را تجربه نکنند.

به گفته وی، کیفیت زندگی پارامترهای متعدد دیگری نظیر وضعیت مالی سالمندان، استقلال سالمندان، امنیت و وضعیت اجتماعی و غیره را شامل می‎‎شود.

سلامت از مهم‌ترین پارامترهای کیفیت زندگی سالمندی

ابویی از سلامت به عنوان یکی از مهم‌ترین پارامترهای کیفیت زندگی سالمندان نام می‎‎برد و می‎‎گوید: بدون شک برای داشتن سالمندان سالم و فعال باید به سمت برنامه‎‎های پیشگیرانه روی بیاوریم.

وی در این رابطه اضافه کرد: کارشناسان در امر پیشگیری معتقدند که اولین قدم‌ها را می‌بایست در سنین کودکی برداشت به نحوی که داشتن تغذیه مناسب، ورزش و تقویت فرهنگ کار و دوری از مصرف دخانیات و داشتن زندگی سالم از اصول اولیه آموزش پیشگیری است.

وی دومین برهه از زمان طلایی پیشگیری را مربوط به سنین میانسالی و پیش‎‎سالمندی ذکر می‌کند و ادامه می‎‎دهد: در این سنین بسیاری از بیماری‌های مزمنی که می‎‎تواند در سالیان آینده برای سالمندان مشکل‎‎زا باشد، قابل پیشگیری و حتی درمان است.

این کارشناس سالمندان عنوان ‎‎کرد: متاسفانه در کشور به امر پیشگیری آنچنان که باید و شاید اهمیت داده نمی‌شود و پیشگیری غالباً امری هزینه‌بر تلقی می‎‎شود، در حالی که به اذعان کارشناسان هر یک دلار هزینه در امر پیشگیری، حدود هفت دلار از هزینه‏‏‌های درمانی را کاهش خواهد داد.

صدور شناسنامه‏ سلامت برای افراد در شرف بازنشستگی

ابویی پیشنهاد کرد؛ با تشکیل شناسنامه‏‏‌های سلامت برای افرادی که در شرف بازنشستگی هستند، حداقل در سطح کارمندان و کارگران کشور، امر پیشگیری از بیماری‏‏‌های دوران سالمندی تسری و انجام داده شود.

این کارشناس MPH سالمندی در این خصوص گفت: برای عملی کردن این موضوع، تنها کافی است که در یک بخشنامه از سوی دولت اعلام شود که تمام افراد در شرف بازنشستگی باید کلیه آزمایشات و معاینات شناسنامه سلامت را انجام دهند تا بتوانند به افتخار بازنشستگی نائل آیند.

وی یادآور ‎‎شد: همین افراد 30 سال پیش نیز قبل از استخدام مجبور به معاینات اجباری استخدامی شده بودند پس می‎‎توان در پایان خدمت نیز یک بررسی کامل از سلامت آنها را عملی کرد و در قالب یک دوره آموزشی کوتاه مدت، آنها را برای دوران سالمندی آماده کرد.

رسیدگی به امور سالمندان نیازمند عزم ملی است

ابویی خاطرنشان ‎‎کرد: مهم‌ترین مسئله در بحث سالمندان کشور این مطلب است که با وجود سیاست‏‏‌گذاری‎‎های خوبی که بهزیستی به عنوان متولی اصلی سالمندان، برای توانمندسازی آنان داشته است ولی عملاً به دلیل کمبود اعتبارات و ابزارها و امکانات لازم، تنها درصد خیلی کمی از این افراد را تحت پوشش قرار می‎‎دهد.

به اعتقاد وی، رسیدگی به امر سالمندان نیازمند یک عزم ملی و البته بدون موازی کاری است که در این بین، نقش شورای عالی سالمندی کشور به عنوان یک شورای سیاست‏‏گذار و هماهنگ‎‎کننده بسیار ممتاز است و استفاده از ظرفیت‏‏‌های بخش خصوصی، گروه‎‎های داوطلب مردمی و استفاده از تجربیات دیگر کشورهایی که درگیر مسائل سالمندی هستند نیز از دیگر راهکارهای قابل بررسی است.