arrow-right-square Created with Sketch Beta.
کد خبر: ۱۲۲۹۹۶
تاریخ انتشار: ۵۱ : ۰۴ - ۰۹ مرداد ۱۳۹۲

تحليلي از مناقب امام علي (ع) به روايت ابن المغازي

آيت‌الله دكتر مصطفي محقق‌داماد
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
علي به زيوري آراسته است كه هيچ يك از بندگان به آن آراسته نيست. از عمار بن ياسر روايت شده كه گفت: پيغمبر خدا (ص) به علي‌بن‌ابي‌طالب (ع) فرمود: «اي علي، خداوند تو را به زيوري آراسته كه بندگان آراسته به زيوري دوست داشته‌تر از آن نزد خداوند نيستند.» فضايل و مناقب مولي الموحدين حضرت علي(ع) چنان فراوان است كه در مقاله و رساله و كتاب نمي‌گنجد. در اين گفتار شمه‌يي از فضايل و مناقب آن حضرت كه در قرآن مجيد آمده و فقيه شافعي معروف به ابن المغازي (متوفي 283ق) آن را در كتاب «مناقب علي ابن ابي طالب» ذكر كرده است، به اختصار ياد مي‌شود.

1- انما يريد‌الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطّهركم تطهيراً. (الاحزاب 33/33) از حسن بن علي (عليهما السلام) روايت شده كه فرمود: وقتي آيه تطهير نازل شد، رسول خدا (ص) ما را در زير پرده‌يي گرد آورد سپس فرمود: «اللهم هولاء اهل بيتي و عترتي فاذهب عنهم الرجس و طهرّهم تطهيرا.» پنج تني كه در زير اين پرده يا كسا بودند، عبارتند از: محمد (ص) و فاطمه و علي و حسن و حسين عليهم السلام كه به اصحاب كسا به همين مناسبت اشتهار دارند و شاعران درباره آنان اشعار فراواني سروده‌اند.

2- قل لااسالكم عليه اجرا الاّ المودّه في القربي. (الشوري 42/23) از ابن عباس روايت شده كه گفته است: وقتي كه آيه «قل لااسالكم عليه اجرا الاّ الموده في القربي» نازل شد، سوال كردند: ‌اي رسول خدا، چه كساني‌اند آنان كه خداوند دوستي و مودت آنان را فرمان داده است؟» حضرت (ص) فرمود: «علي و فاطمه و فرزندان آنان.»

3- والنجم اذا هوي. (النجم 53/1) از ابن عباس روايت شده كه گفته است: من با جواناني نزد پيغمبر (ص) نشسته بودم كه ناگهان ستاره‌يي فرود آمد. پس رسول خدا فرمودند: «به خانه هركس كه اين ستاره فرود‌ آيد، او جانشين پس از من خواهد بود.» جوانان بني‌هاشم برخاستند و نگريستند، ديدند آن ستاره در خانه علي (ع) فرود آمد.

گفتند: «اي رسول خدا، در دوستي علي گمراه شده‌يي. » سپس خداوند تعالي آيات والنجم إذا هوي... تا و هو بالافق الاعلي را نازل كرد.

4- انّما وليكم‌الله و رسوله والذين امنوا الذين يُقيمون الصلوه و يُوتون الزكوه و هم راكعون. (المائده 5/55) از ابن عباس روايت شده كه گفته است: سائلي بر پيغمبر (ص) گذر كرد و بر دستش انگشتري بود. پيغمبر فرمود: «اين انگشتر را چه كسي به تو بخشيده است؟» سائل پاسخ داد: «آن مردي كه در ركوع است. » و اين درحالي بود كه علي (ع) نماز مي‌گزارد. پيغمبر فرمود: شكر خدايي را كه آيه: انّما وليكم‌الله و رسوله... الخ را درباره من و اهل بيت من قرار داد. روي انگشتري كه علي (ع) آن را صدقه داد، عبارت زير منقوش بود: «سبحان من فخري بانني له عبد.»

5- ولتعرفنهم في لحن القول. (محمد 47/30) از ابوسعيد خدري روايت شده كه درباره قول خداي عزوجل: ولتعرفنهم في لحن القول گفته است: «ببغضهم علي بن ابي طالب.»

6- و من يقترف حسنه نزد له فيها حسنا. (الشوري 42/23) از سدّي روايت شده كه درباره قول خداي عزوجل: و من يقترف حسنه نزد له فيها حسنا، گفته است: مراد از حسنه دوستي آل پيغمبر است. و درباره قول خداي عزوجل: ولسوف يعطيك ربك فترضي، گفته است: مراد از رضايت محمد (ص) اين است كه اهل بيت او وارد بهشت شوند.

7- مثل نوره كمشكاه فيها مصباح. (النور 24/35) از ابوالحسن (ع) روايت شده كه فرمود: «مشكات» فاطمه و «مصباح» حسن و «زجاجه» حسين است. كانها كوكب دري، فاطمه است كه ستاره‌يي درخشان در ميان زنان عالم است. يوقد من شجره مباركه، مراد شجره مبارك ابراهيم است. لاشرقيه و لاغربيه نه تمايل به سوي يهوديت دارد و نه كشش به جانب نصرانيت، يكاد زيتها يضيئي نزديك شد كه به دانش ناطق شود و لو لم تمسسه نار نور علي نور، امامي پس از امامي ديگر. يهدي‌الله لنوره من يشاء خداوند عزوجل هر كه را بخواهد، به ولايت ما هدايت فرمايد.

8- ولاتقتلوا انفسكم ان‌الله كان بكم رحيما. (النساء 4/29) از ابن عباس روايت شد درباره قول خداي عزوجل: و لاتقتلوا انفسكم إن‌الله كان بكم رحيما گفت: مكشيد اهل بيت پيغمبر خود را همانا خداوند عزوجل در كتاب خود مي‌گويد: تعالوا ندع ابناءنا و ابناءكم و نساءنا و نساءكم و انفسنا و انفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنهالله علي الكاذبين، گفت: پسران اين امت حسن و حسين‌اند و نساي امت فاطمه است و «انفس امت» پيغمبر و علي است.

9- وتعيها اذن واعيه. (الحاقه 69/12) از مكحول روايت شده است كه گفت: شنيدم كه علي ابن ابي طالب مي‌گفت وقتي آيه وتعيها اذن واعيه نازل شد، پيغمبر (ص) به من گفت: «اي علي، از خدا خواسته‌ام كه گوش تو را آن گوش قرار دهد. » و نيز از مكحول روايت شده كه علي (ع) گفت: از آن پس من ديگر چيزهايي را كه مي‌شنيدم، فراموش نمي‌كردم.

10- والسابقون السابقون اولئك المقربون. (الواقعه 56/10) از ابن عباس درباره قول خداي تعالي: والسابقون السابقون روايت شده كه گفت: يوشع بن نون نزد موسي و صاحب يس نزد عيسي و علي نزد محمد (ص) سبقت گرفته است.

11- فاما نذهبنّ بك فانا منهم منتقمون. (الزخرف 43/41) از عيسي بن جابر روايت شده كه گفته است: وقتي آيه فاما نذهبن بك فانا منهم منتقمون آن حضرت «بك» را به «علي بن ابي طالب» تفسير فرمود.

12- اجعلتم سقايه الحاج و عماره المسجد الحرام كمن آمن بالله و اليوم الاخر و جاهد في سبيل‌الله لايستوون عند‌الله و‌الله لايهدي القوم الظالمين. (توبه 9/19) عامر روايت كرده است كه آيه اجعلتم سقايه الحاج الخ درباره علي (ع) و عباس نازل شده است. و تفصيل آن بنا بر روايت عبدالله بن عبيده ربذي بدين قرار است كه علي (ع) به عباس گفت: «اي عموي من، چرا به مدينه مهاجرت نمي‌كني؟» عباس پاسخ داد: «آيا من در جايگاهي نيستم كه به هجرت برتري دارد؟ آيا من حاجيان را آب نمي‌دهم و مسجدالحرام را عمارت نمي‌كنم؟» سپس خداوند اين آيه را نازل فرمود: اجعلتم سقايه الحاج و عماره المسجدالحرام الخ
نظرات بینندگان