پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : بازار ارز ایران که سال‌های پیش از دولت هفتم و هشتم چند نرخی بود، به همت مرحوم دکترنوربخش به یک سیستم تک‌نرخی تبدیل شد و با اعمال این سیاست در بانک مرکزی، رانت‌های موجود در این بازار از بین رفت. با تک‌نرخی شدن، ارز بازار شفافیت نسبی خوبی را به دست آورد تجربه‌ای که متاسفانه در دولت‌های نهم و دهم دنبال نشد و در نهایت شاهد بازگشت دوباره ارز چند نرخی بودیم.
بازار ارز تابعی از درآمد نفتی کشور است و دولت ارزی را که از محل فروش نفت به دست می‌آورد در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهد، به این ترتیب می‌توان گفت که بانک مرکزی تنها عرضه‌کننده ارز در بازار ایران است.
در برنامه سوم توسعه پیش‌بینی شده بود تا تغییر نرخ ارز براساس ارز شناور مدیریت شده باشد، یعنی نرخ ارز براساس نرخ تورم داخلی و میانگین نرخ تورم کشورهای طرف مبادله ایران تعیین شود که در دولت‌های نهم و دهم این مساله اجرایی نشد و نرخ ارز ثابت نماند. اعمال تحریم‌های مختلف و عدم تحصیل ارز خارجی طی سال‌های اخیر هم باعث شد تا بانک‌مرکزی توانایی تامین نیاز ارز را از دست بدهد و وجود واسطه‌ها و بازارهای غیرمتشکل ارز (سفته‌بازی) باعث شد تا تقاضای غیرواقعی در بازار ارز شکل گرفته و ارزش ریال کاهش یابد.
در واقع عدم توانایی بانک مرکزی در مدیریت اتفاقات رخ داده در بازار ارز، باعث شد تا قیمت ارز در ایران بالا رود. اتفاق دیگری که در کنار این مساله در اقتصاد رخ داد، این بود که کالاهایی که به صورت قرضی وارد کشور شد با قیمت بالا و حتی بیش از قیمت ارز افزایش یافت و همین امر زندگی را بر مردم سخت کرد، همه این مشکلات باعث شد تا بانک مرکزی که از دولت هم جدا نیست، نرخ ارز مرجع و وزارت صنعت و تجارت ارز مبادله‌ای را به‌عنوان شاخص ارزش‌گذاری نرخ ارز در بازار تعیین کند، همه این عوامل دست‌به‌دست هم دادند تا شاهد چند نرخ ارز در بازار شویم. هدف بانک مرکزی از انجام این اقدامات دستوری این بود تا بازار ارز را در کنترل گرفته و آن را مدیریت کند اما چون نتوانست این کار را انجام دهد،
نرخ ارز تابعی از تقاضای واقعی بازار شده و نرخ ارز مرجع و نرخ بازار متفاوت از هم شد. این امر باعث شد تا بی‌ثباتی نرخ ارز به روند خود ادامه دهد، اما انتخاب آقای روحانی به‌عنوان رییس‌جمهور منتخب، باعث شد تا التهابی که در بازار ارز به وجود آمده بود کاهش یابد، در واقع اطمینان مردم از بهبود فضای اقتصادی و انتظار اینکه دولت منتخب می‌تواند نبض اقتصاد را به دست گیرد باعث شد تا شاهد کاهش 20درصدی نرخ ارز در کشور باشیم.
