شرط‌ افخمی برای ساخت سن‌پترزبورگ 2

بهروز افخمی گفت که قصد بازگشت به کانادا را ندارد و درباره‌ی سرنوشت ساخت «سن‌پترزبورگ 2» سخن گفت و در عین حال مطرح کرد که «از سینمای ایران تنها اسکلت‌اش باقی مانده است.»

بهروز افخمی‌ در بخش ابتدایی گفت‌وگو با ایسنا، درباره ساخت «سن‌پترزبورگ 2» بیان کرد: من تنها در صورتی این فیلم را خواهم ساخت که فیلمنامه‌ی آن را پیمان قاسم‌خانی نوشته باشد و محسن تنابنده هم بازیگر اصلی‌اش باشد.

وی درباره‌ی تاکیدش بر نوشتن فیلمنامه توسط پیمان قاسم‌خانی توضیح داد: در قسمت اول این فیلم، روحیه‌ی پیمان قاسم‌خانی کاملا مشخص است و نمی‌خواهم که روح کلی حاکم بر داستان عوض شود. ضمن آنکه من همیشه به جلوی دوربین بردن فیلمنامه‌های پیمان قاسم‌خانی علاقه‌مند بودم.

از ساخت «قیصر» منصرف شدم

افخمی که می‌گوید ساخت «سن‌پترزبوگ2» فعلا قطعیت ندارد، درباره‌ ساخت دو فیلم «قیصر» و «تنگسیر» که قرار بود در سال‌های قبل سراغ آن‌ها برود، بیان کرد: از ساختن فیلم «قیصر» به خاطر صحبت‌های ضد و نقیض مسعود کیمیایی منصرف شدم اما همچنان قصد ساختن «تنگسیر» را دارم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا «تنگسیرِ» او به داستان صادق چوبک ارتباطی دارد یا خیر؟، خاطرنشان کرد: خیر. من اصلا قصد دوباره‌سازی «تنگسیر» صادق چوبک یا رسول پرویزی را ندارم بلکه داستانِ من براساس واقعه‌ای است که در سال 1304 در بوشهر اتفاق افتاد.

این کارگردان که ساخت آثار مهمی مانند «عروس»، «شوکران» و «روز فرشته» را در کارنامه‌ی سینمایی‌اش دارد با ابراز علاقه‌مندی به داستان‌های حبیب احمدزاده مانند «شطرنج با ماشین قیامت»، بیان کرد: من دوست دارم برخی از داستان‌های آقای احمدزاده را جلوی دوربین ببرم و ایشان هم دوست دارد بعضی دیگر از آثارشان را به فیلم تبدیل کنم. بیشتر داستان‌های مورد علاقه آقای احمدزاده، جنگی است و ساخت این‌گونه فیلم‌ها خیلی سخت شده است. تجربه‌ی ساخت «فرزند صبح» و کارکردن با مدیران نهادهایی فرهنگی که چیزی از فرهنگ و فیلمسازی نمی‌دانند مرا خیلی ترسانده است‌. اگر قرار باشد بار دیگر با سرمایه سازمان‌های دولتی فیلم بسازم، ترجیح می‌دهم با سازمان‌هایی کار کنم که فیلمسازی را به شکل تخصصی دنبال می‌کنند.

تهیه‌کنندگی افخمی برای نخستین فیلم سینمایی همسرش

تمام تلاش‌ها و پرسش‌های خبرنگار ایسنا برای آنکه خبری قریب‌الوقوع از کارگردانی افخمی در یک فیلم سینمایی بگیرد، بی‌نتیجه ماند اما این بدان معنا نیست که او فعلا برنامه‌ای برای فعالیت در سینمای ایران ندارد.

افخمی در این بخش درباره فعالیت این روز‌هایش در سینمای ایران به تهیه‌کنندگی فیلمی از همسرش اشاره و اظهار کرد: مرجان شیرمحمدی قرار است نخستین فیلم سینمایی خود را از روی یکی از رمان‌هایش به نام «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» بسازد. من فیلمنامه این اثر را نوشته و به عنوان تهیه‌کننده یا مجری طرح در کنارش خواهم بود. نقش اصلی این فیلم را نیز ویشکا آسایش برعهده دارد.

وی افزود: فیلم سینمایی «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» باید در دو فصل تابستان و زمستان ساخته شود. ممکن است فیلمبرداری فصل زمستان را امسال انجام داده و تابستانش را سال دیگر بگیریم. البته محتمل است که فیلمبرداری هر دوبخش به سال آینده موکول شود.

سرنوشت «فرزند صبح»

تقریبا می‌توان گفت، مصاحبه با بهروز افخمی بدون پرسش درباره‌ی «فرزند صبح» امکان ندارد! کارگردان «فرزند صبح» درباره آخرین وضعیت این فیلم سینمایی به خبرنگار ایسنا گفت: این فیلم هم اکنون از اختیارمان خارج شده و اجازه نمی‌دهند آن را به پایان برسانیم.

وی خاطرنشان کرد: من اعلام کرده بودم که حاضر به اعمال اصلاحات لازم روی «فرزند صبح» هستم تا بتواند اجازه‌ی نمایش پیدا کند ولی فکر نمی‌کنم اساسا به این فیلم‌ اجازه‌ی نمایش داده شود چون رفتارشان شبیه به افرادی است که می‌خواهند فیلم را بایگانی کنند. ‌با این همه، معتقدم هیچ فیلم ساخته شده‌ای به صورت دائم در بایگانی نمی‌ماند و بالاخره یک‌روز نمایش داده می‌شود.

کارگردان «فرزند صبح» در پاسخ به پرسشی درباره اینکه گفته می‌شود بخشی از مشکل اصلاح نشدن این فیلم به دلیل سفر او به کانادا بوده است، اظهار کرد: من دو سال بعد از پایان فیلمبرداری «فرزند صبح» به کانادا سفر کردم‌. همان‌زمان درحالی‌که هیچ دستمزدی به من و سیف‌الله‌ داد پرداخت نشده بود‌، تدوین فیلم را در دفتر شخصی‌ام و با وسایل خودمان انجام دادیم. چند سال بعد از فیلمبرداری باید صبر می‌کردم تا آقایان تکانی به خودشان بدهند؟

راضی به نمایش «فرزند صبح» در جشنواره فجر نبودم

افخمی پس از بیان به برخی از مشکلاتی که برای «فرزند صبح» پیش آمده، به انگیزه شخصی‌اش برای ساخت این فیلم هم اشاره و اظهار کرد: این فیلم به دلیل علاقه‌ی شخصی من به امام خمینی(ره) ساخته شد. من در پروسه‌ی تولید بسیار با احتیاط و ترس و لرز پیش می‌رفتم چون نگران بودم فیلم قابل نباشد ولی در مقابل عده‌ای نشان دادند که چیزی از امام (ره) نمی‌دانند و فیلم‌سازی نیز بلد نیستند ولی صاحبان همه چیز شده‌اند!

وی با اشاره به واکنش تند تماشاگران این فیلم در جشنواره فجر دو سال قبل افزود:‌ من خواهان نمایش «فرزند صبح» در جشنواره فجر نبودم، چرا که اعتقاد داشتم این کار در شأن امام (ره) نیست ولی این اتفاق افتاد. البته از مدیریت جشنواره نیز نمی‌توان انتظار داشت که جلوی تهیه‌کننده‌ای که می‌خواهد فیلمش را نابود کند، بگیرد!

از سینمای ایران تنها اسکلت باقی مانده است

بخش دیگر این گفت‌وگوی ایسنا به وضعیت این روز‌های سینمای ایران اختصاص دارد. افخمی که علاوه بر تجربه فعالیت حرفه‌ای در سینمای ایران، تجربه عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی را هم دارد در سخنانی کوتاه نگرانی‌هایش را برای ریزش مخاطب هر روزه سینما و تلویزیون بیان کرد.

این نماینده مجلس ششم، ضمن بیان اینکه «از سینمای ایران تنها اسکلتش باقی مانده است»، در این‌باره توضیح داد: چند سال قبل گفتم که سینمای ایران مرده است و الان فکر می‌کنم که تنها اسکلت آن باقی مانده است. این وضعیتی که در حال‌حاضر با آن روبرو هستیم، وضعیت چند سال پس از مرگ است چون تماشاچی‌ که فیلمِ ایرانی می‌دید، دیگر سال‌هاست که به سینما نمی‌رود. تماشاگران امروز، تماشاگران واقعی سینما نیستند.

وی در عین‌حال به رشد تکنیکی و مکانیکی سینمای ایران اشاره و خاطرنشان کرد: اسکلت این سینما که پوست و گوشتش پوسیده است، قوی‌تر شده و ساختار فنی محکم‌تری نسبت به سال‌های قبل پیدا کرده است. 15 سال قبل، فکر می‌کردم تماشاگر قادر نیست 90 دقیقه فیلم را روی پرده‌های تاریک سینما با نور آپارات ضعیف ببیند و چشمانش خسته می‌شود و سردرد می‌گیرد. ضمن اینکه سیستم صوتی نیز مناسب نبود و صدای فیلم وحشتناک به گوش مخاطب می‌رسید ولی امروز سالن‌های سینمایی خوبی داریم و وسایل فنی فیلمبرداریِ دیجیتال و امکانات نمایشی بیشتر شده است.

کارگردان فیلم سینمایی «روز فرشته» افزود: امروز در سینمای ایران،‌ فیلمبرداری مناسب برای پرده سینما و استفاده از وسایل دیجیتال توسط افراد حرفه‌ای فراگیری شده است. به همین دلیل شما می‌توانید از نظر فنی حتی انتظار فیلمسازی خوب و در حد استاندارد جهانی را داشته باشید. در این قسمت مشکلی نیست اما پس چرا می‌گویم گوشت و پوست سینمای ایران مرده است؟‌

افخمی توضیح داد:‌ در سالیان قبل،‌ چند بار سینمای ایران مرده و سپس با همت ایرانیان از نو متولد شده بود مانند وضعیت سینمای ایران در سال‌های قبل از انقلاب و احیای آن در سال‌های پس از انقلاب. در هرصورت این‌ اتفاق چند باری افتاده است اما این‌بار به نظر می‌رسد که مرگ سینما اندکی طول کشیده است!

وی افزود: در سال‌های قبل، وقتی سینما دچار بحران شده و یا به حالت تعطیلی می‌افتاد و به نوعی از حوزه توجه مردم خارج می‌شد، تلویزیون مخاطبان خودش را حفظ می‌کرد و در واقع مخاطب کلا از دست نمی‌رفت اما امروز تلویزیون هم تماشاگر خود را از دست داده و افت مخاطبانش نگران‌کننده است. فکر می‌کنم در خطوط قرمزی که تعیین شده، داستان‌ها برای مخاطبان تکراری و سینما و تلویزیون دیگر قادر به جذب تماشاچی نیستند.

نمی‌توان مدیران سینما و تلویزیون را خیلی مقصر دانست چون...

این کارگردان در ادامه‌ی سخنانش، یکی از دلایل مشکلات این‌سال‌های سینما و تلویزیون را کاهش قدرت نفوذ مدیران میانی در مدیران بالادستی دانست و گفت: به نظر من در رسیدن به وضعیت امروز، مدیران سینما و تلویزیون را نمی‌توان خیلی مقصر دانست. درهرصورت آن‌ها همین‌ میزان اختیار دارند و گاهی مدیر قوی نیز تحمل نمی‌شود، چون مدیر بالاتر از او ضعیف بوده و قادر به تحمل مدیر قوی در زیر مجموعه کاری خود نیست در حالی‌که سال‌های قبل مثل زمانی که مجموعه «میرزاکوچک خان جنگی» ساخته شد، مدیران قوی در تلویزیون کار می‌کردند. هم‌اکنون با شرایط موجود قطعا نمی‌شود مجموعه‌ای همانند «میرزاکوچک...» را ساخت و نمایش داد.

تلویزیون از تمام دستگاه‌های دیگر حرفه‌ای‌تر عمل می‌کند

افخمی که اخیرا برای ساخت مجموعه تلویزیونی «عملیات 125» به عنوان کارگردان با تلویزیون همکاری کرده است، درباره بازگشت دوباره‌اش از سینما به تلویزیون و دلیل آن بیان کرد: هرگاه احساس کنم که امکان فیلمسازی برایم فراهم شده است، کار می‌کنم.

وی ادامه داد: در تلویزیون احساس می‌کنم در خانه خودم هستم. با تمام ایراداتی که بر تلویزیون وارد می‌دانم، هنوز هم از تمام دستگاه‌های دیگر حرفه‌ای‌تر عمل می‌کند و با تماشاگر و اوقات فراغت مخاطبان به‌طور مستقیم سروکار دارد.

این نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنانش در این بخش، تاسیس تلویزیون خصوصی را به‌نفع سازمان صدا و سیما دانست و خاطر نشان کرد: فکر می‌کنم که با تاسیس تلویزیون خصوصی وضعیت تلویزیون دولتی بهتر از چیزی که امروز شاهدش هستیم، چون در آن شرایط صدا و سیما مجبور به رقابت می‌شود. ضمن اینکه معتقدم تاسیس تلویزیون خصوصی در ایران کار دشواری نیست و تمام محدودیت‌ها برای این اعمال می‌شود که ما نمی‌دانیم چه باید بکنیم و گاهی ندانم‌کاری می‌کنیم.

در بخش پایانی گفت‌وگوی یک‌ساعته ایسنا با بهروز افخمی، او به چند پرسش کوتاه پاسخ می‌دهد.

آمادگی افخمی برای ساخت فیلم سه‌بعدی

افخمی در این بخش درباره اینکه آیا نمی‌خواهد با تکنولوژی‌های جدید مانند فیلمبرداری سه‌بعدی به سینما بازگردد، عنوان کرد:‌ من برای موزه دفاع مقدس یک فیلم سه‌بعدی ساخته‌ام! فکر می‌کنم موزه بخواهد فیلم را به نمایش بگذارد چون از نظر خودم فیلم بسیار خوبی شده است و افرادی هم که آن را دیده‌اند، راضی هستند. من با ساختن این فیلم، دل و جرات آن را پیدا کردم که درصورت داشتن داستان مناسب، با همین وسایل فیلمبرداری که خودمان در ایران به‌صورت ابتکاری ساخته‌ایم، یک فیلم سه‌بعدی دیگر بسازیم.

سیاست را کلا کنار گذاشتم!

خیلی‌ها شاید فکر کنند، افخمی باز هم بدش نمی‌آید که به‌عنوان نماینده، به ساختمان جدید مجلس شورای اسلامی راه پیدا کند اما او کاملا نظر دیگری دارد و در پاسخ به پرسش ایسنا در‌این‌باره تاکید کرد: فعالیت سیاسی را به کلی کنار گذاشته‌ام و قصد انجام هیچ کاری را در این باب، ندارم.

افخمی به کانادا باز می‌گردد؟

آخرین پرسش خبرنگار ایسنا، مربوط به شایعاتی درباره بازگشت افخمی به کانادا و آخرین وضعیت فیلم «صدای تیره» است که دو سال قبل در آن کشور ساخته است.

افخمی درباره «صدای تیره» توضیح داد: این فیلم با پخش‌کننده‌اش در کانادا مسائل پیچیده‌ی قانونی دارد چرا که در آنجا، فیلم‌ها با پخش‌کننده‌ها قراردادهای سفت و سختی دارند و البته گاهی نیز آن‌ها می‌خواهند زرنگی کنند. به هر حال تلاش می‌کنیم با آنها کنار آمده و فیلم را در ایران پخش کنیم.

وی درباره شایعاتی پیرامون بازگشتش به کانادا هم تصریح کرد: قصدم برای سفر به کانادا، ساختن فیلم بود که آن را انجام دادم و قصد بازگشت به آنجا را ندارم.