پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : پژوهشگران برزیلی موفق به ساخت سنسوری شده‌اند که با اتصال به پوست میوه‌ها و سبزیجات، سموم خطرناک را تشخیص می‌دهد. این حسگر از سلولز استات ساخته شده است؛ ماده‌ای گیاهی که زیست‌تخریب‌پذیر و سازگار با محیط‌زیست است.
در دنیای امروزی، کمبود مواد غذایی از یک طرف و استفاده زیاد از سموم کشاورزی از طرف دیگر، مشکلات سلامتی و بهداشتی متعددی برای انسان‌ها به‌وجود آورده است.
آفت‌کش‌ها تهدیدکننده جان انسان
از مواد آفت‌کش معمولاً برای افزایش تولید محصولات کشاورزی استفاده می‌شود. این آفت‌کش‌ها روی گیاهان اسپری می‌شوند اما فقط نیمی از آن‌ها باعث نابودی آفات می‌شوند. بقیه این مواد شیمیایی در خاک، آب و مواد غذایی باقی می‌مانند. بنابراین از طریق پوست، استنشاق یا بلعیدن، سلامت انسان‌ها را به خطر می‌اندازند.
البته بسیاری بر این باور‌ند که با شست‌وشوی سبزیجات و میوه‌ها به‌مدت طولانی، بسیاری از آفات از بین می‌روند. اما پژوهشگران این روش را امتحان کردند. با این روش فقط 40 درصد سم کاربندازیم و 60 درصد سم پاراکوات از میوه‌ها و سبزیجات پاک می‌شود.
روش‌های فعلی برای پایش سطوح آفت‌کش‌ها، مبتنی بر تکنیک‌های دقیق کروماتوگرافی است. این تکنیک به درواقع روشی تحلیلی برای جداسازی اجزای یک مخلوط شیمیایی است. متأسفانه روش کروماتوگرافی محدودیت‌های مختلفی مانند: نیاز به آماده‌سازی نمونه، تجهیزات گران، پرسنل ماهر، زمان طولانی آنالیز و عدم تحرک دارد. زباله‌های سمی تولیدشده توسط حلال‌های آلی نیز مشکلات زیست‌محیطی ایجاد می‌کند.
بااین‌حال در پژوهشی که در سایت ScienceDirect به چاپ رسید، دانشمندان توانسته‌اند دستگاهی را اختراع کنند که سلامت مواد غذایی را تشخیص می‌دهد. «پائولو آگوستو ریموندو پریرا»، محقق اصلی در ساخت این سنسور می‌گوید:
«اختراع ما جایگزین بهتری نسبت به روش‌های دیگر است. این دستگاه الکتروشیمیایی ترکیبی از ویژگی‌های مفیدی مثل قیمت پایین، تشخیص سریع، اندازه کوچک، تولید آسان، کاربرپسندی، گزینش‌پذیری بالا و تشخیص دقیق مواد آفت‌کش است. این دستگاه می‌تواند هم به‌صورت جدا و هم به‌صورت متصل به سطوح میوه‌ها و سبزیجات عمل کند. به همین دلیل این سنسور را یک گجت پوشیدنی برای گیاهان می‌نامیم.»
روش ساخت حسگر زیست‌تخریب‌پذیر برای تشخیص سلامت مواد غذایی
پژوهشگران این سنسور، استات سلولز را با روش ریخته‌گری تولید کردند و این مواد را در یک قالب شکل دادند. سپس 3 الکترود سیستم الکتروشیمیایی را روی آن چاپ کردند. برای تست، پژوهشگران در کشور برزیل این سنسور را به گوجه‌فرنگی و کاهو متصل کردند. نتایج نشان داد که این سنسور قدرت تشخیصی یکسانی در مقایسه با مواد شیمیایی دیگر دارد.
این حسگر می‌تواند برای مقامات بهداشتی، کشاورزان و فروشندگان محصولات ارگانیک مفید باشد تا عدم وجود آفت‌کش‌ها در محصولات خود را تأیید کنند.
منبع: دیجیاتو