پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : محصولات کشاورزی در ایران همواره با زحمت بسیار، آب فراوان و صادرات اندک همراه بوده اند. صادراتی که عمدتا کشورهای منطقه را پوشش میدهد و گاها تا روسیه نیز برخی محصولات گلخانهای رسیده است. با این وجود کماکان کشاورزی در ایران محل اختلاف است، زیرا عدهای معتقدند که با مدیریت منابع آبی و توسعه فنی کشاورزی میتوان این صنعت تاریخی و استراتژیک را به اشکال خیلی بهتری ادامه داد.
امین محمودی، کارشناس اقتصاد کشاورزی، درباره میزان تولیدات کشاورزی کشور به «انتخاب» گفت: در حال حاضر آن چه آمارهای وزارت جهاد نشان داده، در طول سال ۱۳۰ میلیون تن تولیدات کشاورزی داریم. این عدد که هدف گذاری آن ۱۵۰ میلیون تن است، نزدیک ۹۰ میلیون تن آن برای مصرف داخلی است و باقیمانده آن یا صادر میشود و یا تبدیل به ضایعات کشاورزی میشود که به طور کلی ۲۰ درصد است. ما واردات کشاورزی هم داریم و طبق آمار ده ساله گمرک، عمده واردات کشور کالای اساسی از جمله نهادههای دامی بوده است. گزارشات نشان میدهد که در سالهای اخیر حجم ضایعات محصولات کشاورزی مان بالاست و میطلبد که به این مسئله توجه بیشتری شود تا حجم بیشتری را به مصرف اضافه کنیم.
وی در ادامه درباره به صرفه نبودن کشاورزی بیان کرد: این سوال جبهه گیری خاصی را میطلبد. همواره دشمنهای کشور ما سعی کردند در سالهای اخیر دوگانه آب و هوا را مطرح کنند. همواره مطرح میکنند که با خشکسالی چرا باید محصولات کشاورزی زیاد شود؟ بعد از جنگ اوکراین جنگ غذا شدت گرفته است و چین ۵۰ درصد غذای جهان را خریده و غلات را در سیلوها نگه داشته است. یکی از چهار رکن امنیت هر کشوری غذاست و بحث اقتصادی بودن آن مطرح نیست. ما باید به سمت تولیدات کشاورزی بیشتر پیش برویم. ما باید غذای بیشتری داشته باشیم تا امنیت خودمان را حفظ کنیم.
وی درباره عدم توجه به بارندگی و ذخیره سازی آب در کشاورزی اظهار داشت: ما در حال حاضر از صد درصد بارندگی کشورمان، تنها ۳۰ درصد آن را نگه میداریم و ۷۰ درصد آن به وسیله رودهای مرزی یا تبخیر از بین میرود. ما با حدود ۳۰ درصد این آب غذای ۹۰ میلیون نفر را میدهیم. با توسعه عملیات آبخیزداری باید بتوانیم این آب را به ۵۰ درصد برسانیم تا غذای بیشتری تولید شود. مسئله اصلی ما خشکسالی نیست بلکه عدم توان نگه داشتن آب است. کاشت پوشش گیاهی و جنگلکاری میتوان آب بارندگی را در زمین نگه داشت، وقتی این عملیات انجام شود کشاورزی را به راحتی میتوانیم مدیریت و گسترش دهیم.
وی در رابطه با میزان صادرات محصولات کشاورزی گفت: میزان صادرات به طور متوسط ۵۰ میلیون دلار بوده است. مقاصد صادراتی کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان بوده است. البته به ترکیه و روسیه نیز صادراتی داشتیم. البته الان بیشتر به سمت صادرات محصولات لبنی رفته اند. ما اگر بتوانیم روی سه محور توسعه عملیات آبخیزداری برای تولید بیشتر، توسعه فناوری و مکانیزاسیون کشاورزی و سوم تولید کشت دیم که خیلی کم از آن استفاده میکنیم تمرکز کنیم، بهره برداری خوبی میتوانیم از کشاورزی داشته باشیم.
محمودی درباره عقب ماندن از دانش روز دنیا در حوزه کشاورزی گفت: همانطور که گفتم از نظر ماشین آلات و فناوری کشاورزی خیلی عقب هستیم. چون از تجهیزات خوبی استفاده نمیکنیم، سازمان توسعه جهاد نیز عملکرد خوبی در حوزه بذرها نداشته است. ما نتوانستیم میزان برداشت گندم و جو را اضافه کنیم. ما نقصهای زیادی در سازمانهای زیر مجموعه وزارت جهاد داریم. با وجود اینکه سازمان تحقیق و ترویج کشاورزی بزرگترین سازمان تحقیقاتی این حوزه است کار خاصی نمیکند و همچنان وابسته هستیم. از نظر فناوری اگر جهان امتیاز ۱۰۰ دارد ما ۲ امتیاز داریم.