استارتاپ‌ها در ایران مهاجرت نمی‌کنند، منقرض می‌شوند

مهاجرت استارتاپ‌ها با وضعیت فعلی اینترنت، فیلترینگ و اقتصاد گسترش یافته است. رفتار‌های برخی تندرو‌ها با استارتاپ‌ها و شعار‌هایی مبنی بر تعطیلی آن ها و یا انتقالشان به افراد دیگر، تاثیر عمیقی بر کاهش انگیزه این افراد می گذارد.

به جهت بررسی مهاجرت استارتاپ‌ها خبرنگار «انتخاب» با حمید گودرزی ،کارخانه استارتاپ رابینتل از استارتاپ‌های مهاجر به دبی، گفت و گو کرده که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

• وضعیت مهاجرت استارتاپ ها را چگونه ارزیابی می کنید و این روند تا چه حد در سال اخیر افزایشی بوده است؟

استارتاپ‌ها مهاجرت نمی‌کنند؛ منقرض می‌شوند. اکوسیستم نوآور و فناور همچون زیست بوم طبیعی نیازمند منابع اولیه بوده که در صورت عدم تامین این عوامل به‌ نابودی کشیده می‌شود. عواملی همچون زیرساخت‌های اقتصاد جهانی، تعدد و تنوع متفاضیان، اندازه بازار بین‌المللی نسبت به داخل، سیاست‌گذاری‌های بیمه-مالیاتی و... .

باتوجه به اینکه اکثر استارتاپ‌های موفق ایرانی اید‌ه‌‌ای کپی و کلون از کسب‌وکارهای تراز اول بین‌المللی (آپارات-یوتیوب، بازار-گوگل پلی، اسنپ-اوبر، دیجی‌کالا-آمازون،...) هست، مهاجرت ایده‌ها و فناوری‌ها به طور کل بدون ارزش افزوده برای دیگر کشور‌ها خواهد بود؛ لذا با مرگ استارتاپ در بستر نامناسب داخلی تیم از هم گسسته شده و شخصا برای مهاجرت اقدام می‌کنند.

• تجربه شخصی شما از مهاجرت استارتاپ ها چیست؟

موردی که به وفور در بین کارآفرینان ایرانی مشاهده می‌کنم، این است که پس از ورود به فضای بین‌المللی، روحیه کارآفرینی را رها کرده و عمدتا به کارمندی موفق در شرکت‌های خارجی تبدیل می‌شوند. با توجه به تفاوت فاحش نرخ دستمزد در ایران در مقایسه با کشور‌های پیشرفته، موقعیت فوق‌العاده‌ای برای نخبگان فناوری به‌وجود آمده که ما را با پدیده‌ی مهاجرت غیرفیزیکی مواجه کرده است. ایرانیانی که در ایران برای دیگر شرکت‌های خارجی فعالیت کرده که به نوبه‌ی خود فعالیتی ارز آور و ارزش آفرین است ولی متاسفانه هیچ ساختار و سازماندهی برای این مورد صورت نگرفته است.

‎* یا عاملی می تواند باعث بازگشت این استارتاپ‌ها باشد و در کشور های مقصد چه امتیازات بیشتری از ایران به آن‌ها داده می‌شود؟

استارتاپ‌ها به چابک بودن معروف هستند و از هر فرصتی باید بهترین بهره را ببرند. این بهره‌ها هر کجای دنیا بیشتر باشد و بستر بهتری بیابند، برای شروع کار به آنجا می روند. این مسئله در هر نقطه جغرافیایی می‌تواند وجود داشته باشد، من به عنوان استارتاپ می‌توانم در اروپا یا کشور‌های حوزه خلیج فارس کار کنم. شما برای زندگی کردن اکسیژن لازم دارید، کسب و کار‌ها برای کار کردن اولین چیزیکه نیاز دارند اینترنت است؛ وقتی این اینترنت وصل شود مسائل دیگر هم خودنمایی می‌کنند. یعنی ما پایه های بیزینس کردنمان مشکل دارد. وقتی در ترکیه و دبی می رویم مثل آدمی که چیزی ندیده است سریع سراغ جستجو کردن می رویم. نقاطی مثل دبی وزارت هوش مصنوعی دارند، البته اگر تبلیغات هم باشد تبلیغات سطح بالایی است.

• استارتاپ شما در چه حوزه‌ای کار می‌کرد و چرا به دبی رفتید؟

ما یک استارتاپ داریم که در حوزه پردازش و انتقال داده کار می کنیم. الان 5 استارتاپ داریم که 7 تا بود. مشتری‌های ما نیز بانک پاسارگاد، همراه اول و دانشگا‌ه‌ها هستند. با این 5 استارتاپ به فضای امارات ورود کردیم. یکی از استارتاپ‌های ما که متعلق به ناشنوایان هست در امارات خیلی با استقبال مواجه شد. ما در دبی از طرحمان دفاع کردیم که موفق شد.