پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : ایسنا: چهارمین نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان در ۱۳ آوریل ۲۰۲۳ (برابر با ۲۴ فروردین ۱۴۰۲) در سمرقند، جمهوری ازبکستان، برگزار شد.
وزیران خارجه چین، ایران، پاکستان، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در این نشست حضور داشتند.
طرفین در فضایی صریح و واقع‌گرایانه همراه با درک متقابل بحث هایی جامع، عمیق و سازنده از وضعیت کنونی افغانستان و چشم انداز توسعه این کشور به شرح ذیل انجام دادند:
طرفین بر تعهد خود به توسعه افغانستان به عنوان یک کشور مسالمت آمیز، متحد، دارای حق حاکمیت و مستقل، بدون تهدیدات تروریستی و قاچاق مواد مخدر تاکید کردند.
طرفین بر اهمیت ایجاد یک نظام حکمرانی فراگیر و جامع در افغانستان که منعکس کننده منافع همه اقشار جامعه افغان تاکید کردند.
طرفین به این نکته که وضعیت امنیتی مرتبط با تروریسم در افغانستان همچنان وخیم است توجه داشته و بر تعهد خود در تقویت همکاریها برای مبارزه با تروریسم و امنیت میان کشورهای همسایه و توسعه جبهه متحد علیه تروریسم تاکید کردند.
طرفین خاطرنشان کردند که همه گروههای تروریستی از جمله دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی (اتیم)، تحریک طالبان پاکستان (تی. تی. پی)، ارتش آزادی بخش بلوچستان (بی. ال. ای)، جندالله، جیش العدل، جماعت انصارالله، جنبش اسلامی ازبکستان (آی. ام. یو) و دیگر سازمان تروریستی مستقر در افغانستان کماکان تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهان محسوب می‌شوند.
طرفین بر اهمیت مبارزه با تهدید مواد مخدر تاکید کردند و خواستار حمایت از توسعه برنامههای جایگزینی کشت مواد مخدر و همچنین مبارزه با تولید و قاچاق مواد مخدر گردیدند.
ظرفین بر ضرورت حفظ گفت و گو و ارتباطات جامعه بین الملل با افغانستان تاکید کرده و خواستار اقدام بیشتر به منظور بهبود شرایط معیشت مردم شدند و ابراز اطمینان کردند که مقامات افغان به حقوق اساسی بشر شامل حقوق تمامی گروه های قومی، زنان و کودکان احترام گذاشته و این حق متساوی را برای تمامی شهروندان افغانستان فراهم آورده تا در شئون سیاسی-اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن کشور مشارکت کنند.
طرفین به اهمیت هماهنگی تلاش های منطقه ای و بین المللی به منظور اطمینان از امنیت و ثبات در منطقه توجه کرده، بر مشارکت مثبت مجامع منطقه ای موجود شامل کنفرانس بین‌المللی تاشکند «افغانستان: توسعه امنیتی و اقتصادی» و رایزنیهای فرمت مسکو در خصوص افغانستان تاکید نمودند.
طرفین نگرانی عمیق خود را نسبت به وضعیت انسانی و وضعیت وخیم اقتصادی در این کشور ابراز نمودند و آمادگی خود را برای تداوم ارائه کمک های بشردوستانه به مردم افغان و حمایت از بازسازی اقتصادی افغانستان اعلام کردند.
طرفین به نقش کلیدی سازمان ملل متحد در فراهم نمودن کمک‌های بشردوستانه به افغانستان اشاره نمودند و از جامعه بینالملل خواستند که کمک های بشردوستانه اضطراری به مردم افغانستان را افزایش دهند.
طرفین بر اهمیت مقابله با تلاش ها به منظور سیاسی کردن کمک های بشردوستانه مورد نیاز مردم افغانستان تاکید و اعلام کردند که توزیع و استفاده کمک های بشردوستانه باید در چارچوب خدمت به منافع مردم عادی افغانستان باشد.
طرفین تاکید کردند که کمک به کابل در احیای اقتصاد ملی موجب ایجاد شرایط زندگی مناسب برای مردم و کاهش جریان مهاجرین به خارج از کشور خواهد شد.
طرفین بر اهمیت اساسی پروژه های مهم بین‌المللی انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، زیرساخت و دیگر پروژه های اجرا شده توسط کشورهای همسایه برای توسعه اقتصادی-اجتماعی افغانستان و ادغام فعال این کشور در اقتصاد جهانی اشاره کردند.
طرفین به ابتکار ازبکستان در ایجاد «گروه مذاکره کننده بین‌المللی» تحت نظارت سازمان ملل متحد و تاجیکستان در خصوص ایجاد یک «کمربند امنیتی» اطراف افغانستان توجه کرده، منتظر دریافت اطلاعات زمینه ای جامع از مبتکران هستند.
طرفین از کشورهایی که عمدتا مسئول مشکلات کنونی در افغانستان هستند مصرانه خواستند تا مجدانه به تعهدات خود مبنی بر بازیابی اقتصادی و توسعه آتی افغانستان عمل کنند.
طرفین بر تشکیل نشست های سه گروه کاری شامل گروه کاری سیاسی و دیپلماتیک، گروه کاری اقتصادی و بشردوستانه و گروه کاری امنیت و ثبات در اولین فرصت تاکید کردند.
طرفین ضمن قدردانی و تشکر از ازبکستان برای برگزاری بسیار سطح بالای چهارمین نشست وزیران خارجه، از پیشنهاد برگزاری پنجمین نشست وزیران خارجه در عشق آباد در سال ۲۰۲۴ یا در صورت لزوم در تاریخی زودتر از آن حمایت کردند.