پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : دیجیاتو: خشکسالی اخیر عراق باعث پایین آمدن سطح آب سد موصل شده و شهری را از زیر آب بیرون آورده که قدمت آن به «عصر برنز» برمی‌گردد. این محل که در منطقه کردستان عراق قرار گرفته، کاخی با دیوارهای هفت متری دارد. حالا محققان در تلاشند تا پیش از زیر آب رفتن مجدد آن، بتوانند تحقیقات خود را انجام دهند.
بر اساس بیانیه محققان آلمانی و کردی، سایت «کمونه» مربوط به دوره «پادشاهی میتانی» است که در حوالی سال‌های 1500 تا 1400 قبل از میلاد مسیح بر بخش‌هایی از سوریه و شمال بین‌النهرین حکومت می‌کرد. کمونه چهارمین سایت تاریخی از این پادشاهی میتانی است که چگونگی زندگی مردم در مرکز این قلمرو را نشان می‌دهد.
اولین بار افت ارتفاع آب در سال 2010 نشانه‌هایی از این شهر را از زیر آب بیرون آورد. ولی در آن زمان امکان تحقیق و حفاری وجود نداشت. کاخ کمونه در روزگار خود فقط 20 متر با رود دجله فاصله داشت. محققان تاکنون هشت اتاق را در این کاخ پیدا کرده‌اند که برخی از آن‌ها با آجر نسوز فرش شده بودند.
نقاشی‌های باقی مانده روی دیوارها شامل طیف‌های رنگی قرمز و آبی است. سازه‌های مهمی مثل این کاخ در امپراتوری میتانی احتمالا با نقاشی‌های دیواری رنگارنگ تزئین می‌شدند. با این حال، آثار بسیار کمی از این تزئینات باقی مانده و از این رو، اهمیت کمونه را دوچندان می‌کند.
از دیگر چیزهایی که درون این کاخ کشف شده، 10 لوح با خط میخی میتانی است که حالا محققان سعی دارند آن‌ها را ترجمه کنند. ترجمه یکی از این لوح‌ها احتمالا نشان می‌دهد که این سایت در واقع شهر باستانی زاخیکو بوده است. ارجاعات مربوط به این شهر به حوالی سال 1800 قبل از میلاد برمی‌گردد. زاخیکو ظاهرا حداقل چهار قرن بر دره رود دجله استوار بوده است.
زمانی که امپراتوری میتانی دچار تزلزل شد، «ادد-نیراری»، فاتح آشوری ساکنان شهر تایدو، پایتخت این امپراتوری را قتل عام کرد. قرن‌ها بعد، باستان‌شناسان باقی‌مانده‌های این امپراتوری بزرگ را پیدا کردند، اما محل دقیق شهر تایدو هنوز مشخص نیست.
از این رو، کشف سایت کاخ کمونه اهمیت زیادی دارد؛ چون می‌تواند به بازسازی خط زمانی این تمدن باستانی کمک کند. «احمد قاسم»، متخصص اداره باستان‌شناسی کردستان عراق و از مدیران این پروژه تحقیقاتی می‌گوید این اکتشاف یکی از مهم‌ترین اکتشافات حوزه باستان‌شناسی در این منطقه در دهه‌های اخیر بوده است.