پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در همین زمان اعلام شد که شاه روزهای ۲۴ و ۲۵ آبان ۱۳۵۶ از آمریکا دیدن خواهد کرد. فرصت، فرصت طلایی بود. سازمان‌های اسلامی وابسته به اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان در اروپا، آمریکا و کانادا، انجمن‌های وابسته به کنفدراسیون جهانی دانشجویان و محصلین ایرانی – با وجود آن‌که کنفدراسیون دوران احتضار خود را می‌گذارند – احزاب سیاسی و در رأس همه نهضت آزادی ایران – خارج از کشور – خود را از هر لحاظ برای رو در رویی با شاه و ملکه و افشای سیاست‌های آمریکا در ایران آماده می‌کردند. از جمله برنامه‌های اتحادیه انجمن‌های اسلامی بسیج سازمان‌های حقوق بشر، عفو بین‌الملل، کمیته صلیب سرخ، گرفتن طومار، امضا از شخصیت‌های سیاسی و علمی جهان و دعوت از تشکیلات دانشجویی وابسته به سازمان‌های آزادی‌بخش جهان نظیر مسلمانان اریتره، کشمیر، فلسطین، مصر و سودان، سازمان‌های آزادی‌بخش آمریکای لاتین و... بود.
در فصل مربوط به «فعالیت کنفدراسیون» به ماجرای سفر شاه در خرداد ۴۶ به آلمان غربی به تفصیل پرداختم و بازتاب افشاگری‌های دانشجویان ایرانی را در بیداری دانشجویان آلمانی و به تبع آن جنبش ماه مه سال ۱۹۶۸ دانشجویان فرانسوی برشمردم. با بهره‌گیری از تجارب آن اعتراضات، برنامه‌ی استقبال دانشجویان از «اعلیحضرتین» سازمان داده شد.
هنگامی که سگ‌های پلیس به جان دانشجویان افتادند و اسب‌سواران به صفوف معترضین یورش بردند، نیروهای انتظامی ناچار شدند از گاز اشک‌آور استفاده کنند. این همه در حالی بود که کارتر و «اعلیحضرتین» در مقابل در ورودی کاخ سفید برای گرفتن عکس یادگاری و رد و بدل کردن تعارفات دیپلماتیک، ژست گرفته بودند. در این لحظه نسیم فرح‌بخش پاییزی در حالی که رایحه‌ی گل‌های اُرتن‌زیا و رودنُدِرم‌های پاییزی را در فضا پخش می‌کرد، گازهای اهدایی ماموران انتظامی را به سوی میزبان و میهمانان کشاند. اشک شوق، نه! اشک حسرت و اندوه و خشم در چشمان کارتر و شاه و ملکه ایران نمایان شد. دستمال‌ها از جیب و کیف به در آمد و بر چشم و بینی میهمانان عالی‌قدر قرار گرفت.
در شهر بن، انجمن‌های اسلامی تظاهراتی را در محوطه‌ی دانشگاه برگزار کردند و آن‌گاه عازم حرکت به صورت راهپیمایی به طرف سفارت ایران و سپس سفارت آمریکا در بن شدند. گرچه قبلا پلیس بن اجازه‌ی عبور از مقابل سفارت آمریکا – نه توقف در مقابل آن‌جا – را صادر کرده بود ولی ناگهان از تصمیم خود عدول کرد و به مسئولین تظاهرات اعلام کرد بعد از عبور از مقابل سفارت ایران باید به جایگاه اولیه‌ی خود، یعنی زمین چمن دانشگاه بن باز کردند. در رم و پاریس و لندن و بیروت نیز واحدهای انجمن‌های اسلامی به همراهی برخی از هواداران کنفدراسیون جهانی، اعتراضات و راهپیمایی مشابهی برگزار کردند. بیانیه‌ی اتحادیه را در بن تا آن‌جا که به خاطر دارم مهدی نواب و همایون یاقوت‌فام دو تن از بنیان‌گذاران اتحادیه تهیه کرده بودند، ولی پلیس با بعضی از بخش‌های آن، آن‌جا که به زعم آنان توهین به شاه ایران و دولتمردان آمریکا بود، مخالفت کرده بود که با کمی تغییرات در عبارات بالاخره موافقت کرد که در خلال راهپیمایی به آلمانیان عرضه گردد.
ماجرای گاز اشک‌آور که برای دوربین تلویزیون حادثه‌ای مهم به لحاظ ماهیت خبری بود، در سراسر جهان منعکس شد و در حاشیه‌ي آن، تظاهرات اتحادیه در دیگر پای‌تخت‌های اروپایی انعکاس خبری گسترده‌ای یافت.
دولت آموزگار در داخل کشور سخت وحشت‌زده شده بود. او در پاسخ پتر شولاتور خبرنگار آلمانی گفته بود: «مردم ایران عاقل‌تر از آن هستند که از مشتی اراذل و اوباش حمایت کنند. آنان دیده‌اند که پیشرفت‌های دهه‌ی اخیر زندگی آنان را هم در سطح و هم در محتوا ارتقا داده است. مردم ایران قدرناشناس نیستند و فریب ایادی استعمارگران سرخ و مرتجعان سیه‌دل را نخواهند خورد.»
ادامه دارد...
منبع: صادق طباطبایی، «خاطرات سیاسی اجتماعی (۱)؛ جنبش دانشجویی ایران»، تهران: موسسه چاپ و نشر عروج، چاپ سوم، ۱۳۹۳، صص ۲۹۶-۲۹۸.