پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : روزنامه اینترنتی فراز: لیر ترکیه بدترین سال خود را از زمان روی کار آمدن رجب طیب اردوغان در حدود دو دهه پیش به ثبت رسانده است.
به گزارش رویترز، کاهش شدید ارزش پول ترکیه در حالی رقم خورده است که رییس جمهوری این کشور بار دیگر از مردم خواسته به سیاستهای غیرمتعارف او در کاهش نرخ بهره، همزمان با تورم فزاینده اعتماد کنند.
بحران ارزی ترکیه در ماههای اخیر شتاب گرفته است. کارشناسان، ریشه این بحران را عمدتاً «برنامه اقتصادی جدید» اردوغان که بر صادرات متمرکز است و مبتنی بر کاهش نرخ بهره - با وجود سقوط لیر و تورم بیش از ۲۱ درصدی- است ارزیابی میکنند.
برای کاهش آشفتگی، رئیس جمهوری ترکیه دو هفته پیش از طرحی رونمایی کرد که در آن دولت، کاهش ارزش سپردههای مردم را در بانکها در برابر ارزهای خارجی جبران میکند.
بر اساس این طرح جدید، دولت ترکیه هر زمان که کاهش ارزش لیر از نرخ بهره ارائهشده توسط بانکهاشان بالاتر برود، به دارندگان سپردهی لیر غرامت پرداخت خواهد کرد. به عنوان مثال اگر در یک سال، ارزش لیر در برابر دلار، ۳۰ درصد کاهش داشته باشد، یک دارنده حساب بانکی با نرخ سپردهی ۱۴ درصدی، مابهالتفاوت را با حسن نیت خزانهداری ترکیه به جیب خواهد زد. سیاست اقتصادی اردوغان سودهای واقعی را به شدت منفی کرده است و برای سرمایهگذاران خارجی که در پنج سال گذشته از ترکیه فرار کردهاند، در حکم یک «پرچم قرمز» {تابلوی هشدار} است.
بسیاری از اقتصاددانان هشدار داده اند که اگر کاهش ارزش لیر ادامه پیدا کند، این طرح می تواند تورم را بیشتر کند و بر بار مالی دولت بیفزاید. برخی از تحلیلگران سیاسی میگویند اردوغان روی این حساب کرده است که طرح حفاظت از سپردهها، همراه با افزایش ۵۰ درصدی حداقل دستمزد، کاهش رتبه او در نظرسنجیها را متوقف کرده و دریچهای برای انتخاب دوباره او به سمت ریاست جمهوری باز کند.
روز جمعه، اردوغان - که محبویتاش در نظرسنجیها در آستانه انتخابات ۲۰۲۳ در حال کاهش است - از ترکها خواست تمام پساندازهای خود را به لیر نگه دارند و طلا را به بانکها منتقل کنند و گفت که نوسانات بازار تا حد زیادی تحت کنترل است. او گفت: «تا زمانی که پول خود را معیار قرار ندهیم، محکوم به سقوط هستیم. لیر ترکیه، پول ما، همان چیزی است که با آن پیش خواهیم رفت. نه با این ارز یا آن ارز خارجی.» او با تکرار دیدگاه غیرمتعارف خود مبنی بر اینکه نرخهای بالای بهره بانکی، قیمتها را بالا میبرد، گفت: «ما نبردی را برای نجات اقتصاد از چرخه نرخهای بهره بالا و تورم بالا به راه انداختهایم.»
بازارهای ارزی به این سخنان اردغان روی خوش نشان ندادند و پس از سخنرانی او، لیر تا ۱۳/۶۳ در برابر هر دلار تضعیف شد.
گروهی از اقتصاددانان و روسای سابق بانک مرکزی مرکزی ترکیه، پیشبینی میکنند تورم این کشور در دسامبر به ۳۰درصد برسد. برخی موسسات معتبر اقتصادی نیز انتظار دارند تورم در ترکیه تا اواسط سال ۲۰۲۲ به ۴۰ درصد برسد.