انتخابات اخیر و شکست دموکرات‌ها ممکن است کار را برای بایدن جهت احیای برجام سخت‌تر کند

تحلیل‌گر ارشد سیاست خارجی، مطرح کرد: «انتخابات میان دوره ای که سه شنبه در امریکا انجام شد، ممکن است زنگ خطر را برای دموکرات‌ها و بایدن، به صدا در آورده باشد و کار دولت بایدن از نظر صرف سرمایه سیاسی در داخل آمریکا برای پیشبرد برجام را قدری سخت تر از گذشته کرده باشد.»

کوروش احمدی دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل در گفتگو با «انتخاب» درباره نگاه ایران به مذاکرات احیای برجام، اظهار کرد: «مشخصا ایران صحبت از لغو همه تحریم‌ها کرده است و در بند هفت قانون لغو تحریم‌های مجلس که 11 آذر سال گذشته تصویب شد، از لغو همه تحریم‌ها از جمله حقوق بشری، نظامی و... سخن رفته است. همچنین، 200 نماینده مجلس در 28  اردیبهشت طی بیانیه ای هر گونه "تفکیک و دسته‌بندی تحریم‌ها" را رد کردند. اگر چه از سوی مقامات گاه سخن های متناقض شنیده شده، اما عمده مقامات اصلی از رئیس جمهور تا وزیر خارجه تا معاون سیاسی وزیر خارجه همیشه صحبت از لغو همه تحریم‌ها کرده اند.»

وی در پاسخ به این پرسش که "لغو همه تحریم‌ها " شامل چه مواردی می شود، گفت: «لغو همه تحریم‌ها یعنی همه تحریم‌های مربوط به هر حوزه ای و نه فقط تحریم های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران. این از این جهت مهم است که برجام فقط درباره لغو تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای ایران بود. سایر تحریم‌ها که مربوط به طیفی از موضوعات مختلف مثل موضوعات حقوق بشری، اتهام تروریسم و موشکی و منطقه ای است، خارج از شمول برجام بود. سوال مهم دیگر در این مورد این است که آیا تحریم‌های اولیه هم مدنظر است یا خیر. چون برجام درباره تحریم‌های ثانویه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران است که به معنی تهدید اشخاص، شرکت‌ها و بانک‌های همه کشورها به قطع دسترسی شان به بازار آمریکا در صورت کار اقتصادی با ایران است. تحریم‌های اولیه به معنی آن دسته تحریم‌هایی است که امریکا برای توقف کار اقتصادی اتباع حقیقی و حقوقی خود با ایران وضع کرده است. این تحریم های اولیه نیز قرار نبود ذیل برجام برداشته شوند.»

احمدی افزود: «البته تکلیف تحریم‌هایی که بعد از خروج امریکا از برجام هم اعمال شد، مثل تروریست خارجی نامیدن سپاه پاسداران، تحریم افراد و مقامات منصوب رهبری،  اعمال تحریم ثانویه علیه معاملات تسلیحاتی و بسیاری تحریم های دیگر  نیز باید روشن شود. تحریم ثانویه تسلیحات  متعارف که خیلی مهم است بعد از لغو محدودیت های تسلیحاتی شورای امنیت  علیه خرید و فروش 7 رقم تسلیحات  متعارف در 18 اکتبر سال گذشته که بر اساس قطعنامه 2231 پیش بینی شده بود، اعمال شد. بعد از آنکه دولت ترامپ نتوانست "مکانیسم ماشه" را علیه ایران در شورای امنیت فعال کند، ترامپ طی فرمان اجرایی 13949 در سپتامبر 2020 انجام معاملات تسلیحات متعارف توسط شرکت ها و بانکهای  همه کشورها با ایران را تحریم وخاطیان را تهدید به مجازات کرد. این است که بعضی‌ها اعتقاد داشتند لغو تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران با توجه به این فرمان اجرایی عملا بی تاثیر شده است. خواسته‌های ایران قطعا لغو این تحریم ها است که چند صد مورد را شامل می شود. خواسته های ایران البته خواسته های برحقی است. اما سوال این است که با توجه به سیاست داخلی در آمریکا و نقش کنگره و نقش جمهوریخواهان تا چه حد در مورد آنها اصرار خواهد شد و آیا این مواضع صرفا مواضع مذاکراتی است یا روی آنها پافشاری خواهد شد.»

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره خواسته‌های امریکا، گفت: «خواسته‌های امریکا هم مشخص است به این ترتیب که می‌گوید ایران برنامه هسته ایش را برگرداند به قبل از این گام‌های پنجگانه‌ای که برداشته است. بدان معنا که مثلا موجودی اورانیوم غنی شده در داخل کشور به 300 کیلو اورانیوم 67/ 3 درصد، وضعیت اراک به همان ترتیبی که در برجام مقرر شده، برگردد؛ غنی سازی در سایت فردو انجام نشود، تعداد سانتریفیوژ‌‌هایی که باید کار کنند، به همان تعداد پیش بینی شده در برجام برگردد و نظایر آن. مسئله دیگری هم که هست، سانتریفیوژ‌‌های نسل جدید است که تکلیف آنها چه شود. اینها و مواردی مانند اینها خواسته‌هایی است که امریکا به طور کلی مدنظرش است.»

احمدی در پاسخ به این پرسش که اتفاقات اخیر مثل رویارویی بین نیرو‌های ایران وامریکا در دریای عمان، چه تاثیری می تواند بر روند مذاکرات داشته باشد، بیان کرد: «ما یک مذاکراتی داریم که در اتاق مذاکره و پشت میز مذاکره انجام می‌شود، عامل دیگری نیز وجود دارد که شامل جو و شرایط عمومی حول و حوش مذاکرات است. آنچه در حواشی می گذرد به هر حال روی متن تاثیر می‌گذارند و در اتاق مذاکره به نحوی مد نظر قرار می‌گیرد.»

این دیپلمات پیشین تاکید کرد: «مشخصا شرایط افکار عمومی مثلا در ایران از نظر موضع مجلس، رسانه‌ها و دلواپسان تاثیر گذار است. در امریکا هم به همین ترتیب مهم است که کنگره امریکا چگونه با این مسئله برخورد می کند. مسئله دیگر هم که اخیرا با مقدمات آن مواجه شدیم، بحث انتخابات میاندوره‌ای امریکاست که چند روز پیش برگزار شد و دموکرات‌ها در آن نمایش  خوبی نداشتند.  در ویرجینیا با آنکه سال قبل بایدن به راحتی ترامپ را شکست داده بود، اینبار کاندیدای دمکرات از رقیب جمهوریخواه شکست خورد و در ایالت نیوجرسی که یک ایالت دموکرات است یعنی معمولا دموکرات‌ها در رای‌گیری‌های فدرال در آنجا به راحتی پیروز می‌شوند، این بار کاندیدای  دمکرات نزدیک بود شکست بخورد و کاندیدای جمهوری‌خواه توانست با کاندیدای دموکرات شانه به شانه رقابت کند. اینها نشانه خوبی برای بایدن نیست چرا که یک سال دیگر همین موقع انتخابات میاندوره کنگره باید انجام شود که هم سرنوشت سنا و هم مجلس نمایندگان را تعیین می‌کند که اکثریتش دست کدام حزب باشد.»

وی در ادامه عنوان کرد: «بنابراین این انتخاباتی که سه شنبه انجام شد، ممکن است زنگ خطر را برای دموکرات‌ها و بایدن، به صدا در آورده باشد و از نظر صرف سرمایه سیاسی در داخل آمریکا برای اینکه برجام را پیش ببرد، کار دولت بایدن را سخت‌تر کرده باشد. اینها موضوعاتی است که در حواشی مذاکرات مطرح است و امثال این اتفاقی هم که در دریای عمان رخ داد، از این جهت که می توانند بر میزان تنش بیافزایند، می توانند تاثیر منفی روی مذاکرات داشته باشند..»