فارس: مدیر شبکه آموزش سیما گفت: در سال تحصیلی جدید شبکه تلویزیونی «امید» که تا پیش از این فقط دروس را بازپخش می کرد، به یاری ما خواهد آمد و در کنار سایر شبکه های معین قرار خواهد گرفت.
با شیوع کرونا در دنیا، سبک زندگی نیز شامل تغییرات بسیاری شد. از شیوه لباس پوشیدن و دیدار اقوام و آشنایان تا سر کار رفتن، غذا خوردن و موضوعات دیگر. یکی از مسائل مهمی که در این دوره عنوان شد، تغییر شیوه آموزش به دانش آموزان بود. موضوعی که در تمام کشورهای مبتلا به کرونا، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود.
کشور ما هم از این قاعده مستثنی نبود و از اوایل اسفندماه سال 98 که مدارس تعطیل شدند، «مدرسه تلویزیونی ایران» افتتاح شد تا هیچ محصلی در سراسر کشور از چرخه تحصیل بازنماند.
حالا حدود 2 سال است که مدرسه تلویزیونی ایران جای خود را در بین خانواده هایی که دانش آموز دارند، باز کرده و با توجه به اینکه فعلا همچنان مدارس غیرحضوری است، برنامه ریزی های مختلفی برای آموزش در سطوح مختلف صورت گرفته است.
درباره جزئیات برنامه های آموزشی مدرسه تلویزیونی ایران با «مسعود احمدی افزادی» مدیر شبکه آموزش گفت و گو کرده ایم که متن کامل آن را در ادامه می خوانید:
**جناب آقای احمدی از برنامه ریزی شبکه آموزش برای سال تحصیلی جدید بفرمایید؟ آیا برنامه ریزی ها تغییر کرده یا طبق همان جدول سال گذشته برنامه را ادامه خواهید داد؟
-ما ۵۷۳ روز پیش در دهم اسفند ۱۳۹۸ مدرسه تلویزیونی ایران را با یک برنامه ریزی بسیار فشرده راه اندازی کردیم. برنامه‌ریزی که به جرأت می توان گفت در نوع خود در نظام آموزش و پرورش کشور ایران و همچنین در رسانه ملی بی‌نظیر و بی‌بدیل محسوب میشود.
با تاکید رئیس سازمان صدا و سیما و همراهی معاونت سیما برنامه ریزی دقیق در شورای راهبردی شبکه آموزش به فاصله سه روز در جلسات مستمر و فشرده با وزارت آموزش و پرورش وزیر محترم وقت معاونین حوزه ابتدایی و همچنین متوسطه و حوزه پرورشی و حوزه تربیت بدنی به برنامه‌ریزی جامع رسیدیم. برنامه‌ریزی که منجر به این مسئله شد که ابتدا شبکه آموزش به عنوان پیشاهنگ و پیش قراول آموزش رسانه‌ای وارد میدان شد و بعد هم شبکه های معین ۴ و قرآن وارد این عرصه شدند و یک نظام آموزش رسانه نوین را شکل دادند بی تردید میشود این دوره را آغاز دوره آموزش رسانه پایه دانست و آغاز دوره رسانه معلم من معتقدم که ظرفیت رسانه جمهوری اسلامی ایران در حوزه مقابله با بازماندگی از تعلیم و تربیت در دوران کرونا یک ظرفیت اگر نگوییم بی نظیر بود.
**در حال حاضر شما تجربه سالهای قبل را هم دارید. این تجربه ها چقدر به کمک شما آمد؟
-بسیاری از کشورهای توسعه یافته و پیشرفته از این ظرفیت نتوانستند استفاده کنند و تا امروز هم میزان استفاده ای که کشور ما از رسانه ملی در این زمینه کرد آنها موفق نبودند و حتی می‌توانیم بگوییم ناموفق بودند. بنا بر این، می‌توانیم بگوییم این تجربه یک تجربه مثال زدنی محسوب میشود.
در زمانی که پویش در خانه بمانیم میان دانش‌آموزان و خانواده‌ها بود و به شدت خانواده‌ها نگران بودند که آینده تحصیلی فرزندان‌شان چه میشود این رسانه ملی بود که برای اولین بار پا به عرصه تعلیم و تربیت رسمی کشور گذاشت و این اتفاق از این رقم خورد. پس بنابراین هم آموزش و هم پرورش و هم تعلیم و تربیت بدنی در شبکه های سیمای جمهوری اسلامی و در شبکه‌های رادیویی و همچنین از طریق معاونت فضای مجازی از طریق تلویزیون کار خود را آغاز کردند و یک اطلاع رسانی گسترده از شبکه خبر به عنوان شبکه محوری اطلاع رسانی در حوزه مدرسه تلویزیونی صورت گرفت یعنی رسانه ملی وارد یک عملیات تاریخی و تاریخ ساز شد که تا امروز هم ادامه داشته است و این تجربیات مدام به روز شده است.
نکات بسیار مهمی که از تجربه این دوران می توان یاد کرد و نام برد این است که ابتدا با ۱۰ کلاس تلویزیونی آغاز کرد مدرسه تلویزیونی و بعد به ۴۰ کلاس درس شبکه امتداد پیدا کرد و این یک نکته بسیار بزرگ بود و بعد هم در حوزه تلویزیون فضای مجازی و سایت‌ها و اینترنت راه پیدا کرد و بعد هم از طریق تلویزیون به تمام مدارس کشور منتقل شد این تجربه بی نظیر و غنی باعث شد ما در چند زمینه بتوانیم اتفاقات بسیار خوب و جدیدی را رقم بزنیم برای اولین بار عدالت آموزشی به معنای کامل خود پیاده شد و تمام دانش آموزان سراسر کشور توانستند از یک همزمان متعادل و متوازن استفاده کنند.
دورترین نقطه کشور ما در شمال جنوب شرق و غرب همان تعلیمی را دیدند که در شهر تهران و کلانشهرها می‌دیدند بنابراین این فرصت و عدالت آموزشی برای اولین بار شکل گرفت و در کنار عدالت آموزشی طبیعتاً فرصت‌های برابر آموزشی شکل گرفت و دانش آموزان توانستند از معلم‌های خبره همزمان و همسو و همسان استفاده کنند.
نکته بعدی نیز این بود که روش تدریس یکسان در کل کشور به کار گرفته شد این تجربه بسیار بزرگی بود یعنی کتابهای آموزشی برای تدریس از روش‌های مختلفی استفاده می شود که به دلیل گستردگی کشور خیلی از آنها استاندار نبودند پس در مدرسه تلویزیونی یک استاندارد سازی در حوزه تدریس کتابهای درسی شکل گرفت و معلمان و دبیران ما یک آموزش یکسان بهره‌مند شدند این نکته بسیار مهم می بود و نکته دیگر اینکه به عبارت دیگر می توانم بگویم که ما برای آموزش زبان فارسی به ویژه در مقاطع ابتدایی برای کودکان با مشکل جدی مواجه شدیم. مخصوصاً در مناطق مرزی یا نقاطی که گویش محلی داشتند. مدرسه تلویزیونی حوزه آموزش زبان فارسی را به خانه های مردم آورد همچنین با مدرسه تلویزیونی ایران مدرسه به خانه آمد و مدرسه ها به منازل منتقل شدند و مادران و پدران در خانه معلمان فرزندان شان محسوب شدند.
نکته بسیار مهم تر از همه اینها اینکه پدر و مادر مشارکت آگاهانه و به لحظه در آموزش فرزندان خود داشتند حتی پدر و مادرها با محتوای درسی از نزدیک آشنا شدند خیلی از موارد وقتی بچه‌ها در خانه خود قرار می گرفتند و نمی‌توانستند از کمک پدر و مادر خود استفاده کنند چون پدر و مادر آنها با منابع درسی جدید آشنا نبودند این اتفاق مدرسه تلویزیونی باعث شد که فرهنگ مدرسه به خانه ها منتقل شود اگرچه آموزش های حضوری هیچ جایگزینی ندارد اما آموزش تلویزیونی آرام آرام ما را وارد فضاهای جدید آموزشی کرد.
**امسال شیوه آموزش دروس چه تغییراتی خواهد کرد؟ آیا درسی کم یا زیاد خواهد شد؟
- از اسفند ۱۳۹۸ تا پایان تابستان ۱۴۰۰ شاید بیش از ۱۹ هزار و ۶۰۰ کلاس درس در حوزه تلویزیون به صورت مستقیم و غیرمستقیم ارائه شد ارائه قریب به ۲۰ هزار کلاس یک امر باور نکردنی و سخت محسوب می شود و اینکه رسانه ملی برای اولین بار توانست گام‌های بزرگی در عرصه آموزش های تصویری بردارد به نحوی که همکاران ما در آموزش و پرورش و معلمان و مدیران اذعان دارند که رسانه ملی شاید تاریخی‌ترین نقش خود را در این زمان توانست در حوزه آموزش و تعلیم و تربیت ایفا کند.
نکته مهم دیگری که می توانم اشاره کنم این است که ما دوره های پیش دبستانی، تمام ۶ مقطع ابتدایی، پایه متوسطه اول و متوسطه دوم در رشته‌های علوم انسانی ریاضی علوم تجربی و علوم و معارف اسلامی کار و دانش و فنی حرفه ای را ارائه کردیم همراه با آموزش معلمان و همچنین همراه با نهضت سوادآموزی برای نوسوادان و سواد آموزان و توجه کردیم به دانش آموزان ناشنوای عزیز که برای آنها از رابطه ناشنوا به ویژه در مقطع ابتدایی استفاده کردیم.
در این دوره فضای مجازی هم کماکان با قدرت و با رویکرد کاملتری در خدمت مدرسه تلویزیونی ایران خواهد بود. تلویزیون بارگذاری بسیار کامل تر و هوشمندانه تری را خواهد انجام داد و از ظرفیت بهتری برای ذخیره فضاهای مدرسه استفاده خواهد کرد. پایگاه اینترنتی شبکه ها و شبکه آموزش ارائه مطالب را خواهند داشت و تلاش ما این است که انشاالله بتوانیم در کنار تدریس از اپلیکیشن های معین هم استفاده کنیم تا بتوانیم تعاملی تر رفتار کنیم.
رابطه صدا و سیما با وزارت آموزش و پرورش یک رابطه دو گانه نیست بلکه یک رابطه یگانه است و ما وظیفه داریم برای آموزش فرزندانمان و و نوجوانان ما به صحنه بیاییم و مادامی که آموزش‌های حضوری به صورت کامل تعطیل است مدرسه تلویزیونی به با همین ظرفیت استمرار کار خواهد داشت و به محض اینکه آموزش‌های حضوری با توجه به واکسیناسیون های صورت گرفته به صورت نوبت بندی در شهرهای ایران ایجاد بشود، طبیعتاً مدرسه تلویزیونی هم با هماهنگی معلمان عزیز و آموزش و پرورش و متناسب با بازگشایی مدارس رویکرد دیگری را به خود خواهد گرفت.
جدول پخش ما هم به شکلی است که ارائه شده و یعنی شبکه های چهارگانه محور در یک هماهنگی با شبکه شاد و با هماهنگی با آموزش‌های حضوری کار خود را ارائه خواهند کرد حدود ۴۴ کلاس روزانه نزدیک به پنجاه کلاس روزانه در شبکه های جمهوری اسلامی ایران به صورت هدفمند از تمام مقاطع پیش‌دبستانی تا متوسطه دوم و همه رشته های آن پخش خواهد شد و این انشاالله مقدمه ای خواهد شد تا ما بتوانیم به یک آموزش سه ضلعی حضوری مجازی و آموزش تلویزیونی فکر کنیم. ما زمانی برای برگشت و اجازه برای برگشت به عقب نداریم ما باید به جلو نگاه کنیم و آموزش های جدید و نوین را برای دانش آموزان ما به کار ببریم تا بتوانیم بر مبنای سند بنیادین تحول آموزش و پرورش آموزش های کاربردی و مبتنی بر نیاز کشور را به دانش آموزان خود تعلیم دهیم.
**در این تغییرات برای کودکان کلاس اول چه برنامه ریزی شده است؟
- کلاسها از شنبه سوم مهر ماه آغاز خواهد شد و جشن شکوفه ها پنجشنبه اول مهر برگزار شد و از شنبه سوم مهرماه، زنگ آغاز سال تحصیلی در استودیوهای شبکه آموزش همزمان با مدارس کشور به صدا در خواهد آمد. برنامه ریزی ها ه طوری صورت گرفته که کودکان کلاس اول با بهترین شیوه بتوانند دروس را از طریق برنامه های مدرسه تلویزیونی ایران آموزش ببینند.
**امسال شبکه های معین باز هم در کنار شما خواهند بود؟ و آیا تعداد آنها کم و زیاد خواهد شد؟
-ما می‌توانیم بگوییم که شبکه‌های آموزش ۴ قرآن و این بار همراه با شبکه‌های امید به عنوان شبکه چهارم به ما پیوسته است که در دوره قبل وظیفه بازپخش را برعهده داشت که این بار در کنار شبکه آموزش دروس را ارائه خواهد کرد.
شبکه آموزش دروس پیش دبستان و ابتدایی متوسطه اول و رشته علوم تجربی در متوسطه دوم را ارائه خواهد کرد شبکه چهار رشته علوم انسانی و علوم ریاضی را ارائه خواهد کرد و شبکه قرآن و معارف اسلامی هم رشته علوم و معارف اسلامی و دروس هدیه های آسمانی و قرآن را ارائه خواهد کرد و شبکه امید نیز دروس عمومی مقطع متوسطه دوم را در رشته‌های مختلف ارائه خواهد کرد این اتفاق یعنی از سازمان صدا و سیما برای تکمیل حلقه آموزش برای استفاده از فناوری‌های تصویری بهره ببریم.
**آیا شیوه ارائه دروس به سبک و سیاق قبل است یا طراحی دکورها و شیوه ارائه هم تغییر خواهد کرد؟
-امسال ما دروس مدرسه تلویزیونی را با توان بیشتری ارائه خواهیم کرد و تغییراتی در دکورها خواهیم داشت. معلمان را با ارزیابی هایی که وزارت آموزش و پرورش از نحوه تدریس آنها داشته انتخاب خواهیم کرد و با قوت و قدرت بیشتری از بهترین معلمان استفاده می کنیم و نکته جالب توجه این است که این معلمان عزیز غالباً معلمان شهر تهران هستند و شهر تهران به عنوان پایتخت زکات پایتخت بودن خود را اینجا ارائه می‌دهد و متولی ارائه این موارد نیز شهر معلمان و آموزش و پرورش شهر تهران خواهد بود.
**در این دوره هم مثل قبل با وزارت آموزش و پرورش همکاری خواهید داشت؟
-ما امیدواریم که امسال با جلسات مستمری که با سرپرست محترم وزارت آموزش و پرورش جناب آقای دکتر کاظمی و معاونین متوسطه و ابتدایی وزارت آموزش و پرورش جناب آقای دکتر کمره ای و سرکار خانم دکتر حکیم زاده و همه کارشناسان از یک سمت و جناب آقای دکتر شاه آبادی و ریاست محترم سازمان از سمت دیگر داشتیم، بتوانیم ان شاءلله یک اتفاق بسیار بهتر و کامل تری را نسبت به دوره های قبل شاهد باشیم.
**سال گذشته به موضوع عدالت آموزشی اشاره کرده و برآن تاکید داشتید، در این باره بازخوردی هم از سوی خانواده ها و دانش آموزان داشتید؟
-دوره گذشته بیش از ۸۵ درصد از دانش‌آموزان مخاطب کامل برنامه های تلویزیون ایران بودند این یعنی سراسر جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران کامل قابلیت استفاده از مدرسه تلویزیونی ایران را به صورت رایگان فراگیر و کاملا عادلانه خواهند داشت و تصور می‌کنم این دوره و هر زمانی که نیاز باشد ما بتوانیم با کیفیت بهتر این آموزش‌ها را ارائه کنیم و البته باید توجه کرد که مدرسه تلویزیونی ایران با کرونا آغاز شد اما با کرونا به پایان می‌رسد و فرهنگ رسانه معلم و فرهنگ آموزش رسانه پایه امروزه به یک واقعیت و مطالبه تبدیل شده است که مبلغ و سردمدار آن رسانه ملی در عصر حاضر شده است.
**بنا بود سال گذشته به سمت تعاملی شدن برنامه ها حرکت کنید، در این مسیر تا چه میزان موفق عمل کردید؟
-به تعاملی بودن کلاسها که فکر کرده‌ایم و برنامه ریزی هایی هم برای آن انجام داده ایم که یکی از آنها راه‌اندازی اپلیکیشنی به نام «هفت» است. سامانه‌ای که دانش‌آموزان بتوانند همزمان با پخش برنامه، سؤالات خود را مطرح کنند. معلم روی آنتن به این سؤال پاسخ می‌دهد.