محیط‌زیست: حال «هیرمان»، شیر ایرانی باغ وحش ارم رو به بهبودی است / وضعیت هیرمان خیلی حاد و نگران کننده نبود

ایرنا:  مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست گفت: آخرین خبرها حاکی از آن است که حال «هیرمان» شیر ایرانی باغ وحش ارم خوب است.

هیرمان که حدود ۹ سال سن دارد سال ۱۳۹۸ از باغ وحش بریستول انگلستان به باغ‌ وحش ارم تهران منتقل شد، هفته گذشته باغ وحش ارم اعلام کرد حال هیرمان خوب نیست، محمد کرمی رییس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تهران در تشریح وضعیت این شیر ایرانی گفته بود که علائم بالینی این شیر بی حالی و آبریزش بینی است، همچنین دچار اختلال در قسمت فوقانی سیستم تنفسی شده که سریع تیمی از دامپزشکی و اداره کل محیط زیست استان تهران کارهای درمانی را آغاز کردند و آزمایش های لازم گرفته شد.

شهاب الدین منتظمی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا درباره آخرین وضعیت هیرکان گفت: هفته گذشته گزارشی از اداره کل محیط زیست استان تهران به سازمان محیط زیست داده شد دال بر اینکه حال هیرمان خوب نیست و بلافاصله با هماهنگی اداره کل محیط زیست و اداره کل دامپزشکی استان تهران هماهنگی های لازم برای روند درمان این حیوان انجام شد.

وی با بیان اینکه آخرین اخباری که به ما رسیده نشان می دهد حال هیرمان خوب است و روبه بهبودی است درباره علت بیماری هیرکان توضیح داد که آزمایشات لازم از حیوان گرفته شده و نتایج آن به اداره کل محیط زیست استان تهران به عنوان متولی و ناظر بر روند نگهداری این شیر اعلام می شود.

منتظمی اظهار داشت: بر اساس گزارشی که اداره کل محیط زیست استان تهران به ما اعلام کرد نشان می داد که وضعیت هیرمان خیلی مورد حاد و نگران کننده ای نبوده و حالا منتظر جواب آزمایشات هستیم تا علت بی حالی این گونه ارزشمند مشخص شود. جواب به اداره کل دامپزشکی استان تهران اعلام می شود چون مسوولیت بخش درمان و بهداشت بر عهده این مجموعه است.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست گفت: به طور کلی نظارت بر باغ وحش ها در شیوه نگهداری و درمانی به عهده اداره کل محیط زیست استان تهران است و ستاد محیط زیست معمولا سیاستگذار و ناظر عالیه است، نظارت میدانی و اجرایی بر عهده استان ها است و خوب هم کار می کنند، تقریبا همه استان ها حداقل ماهانه یکبار از باغ وحش ها گزارش گیری دارند و در برخی مراکز خاص و حساس در استان تهران هفتگی بازدیدها انجام می شود.

شیر همواره نماد قدرت و سمبل زیبایی در کشورهای دارای این گونه ارزشمند بوده است و یکی از باشکوه‌ترین و قدرتمندترین حیوانات حیات وحش محسوب می‌شود که متاسفانه در چند سال و شاید بهتر است گفته شود در چند دهه اخیر به دلیل شکار بی‌رویه و از دست دادن زیستگاه، با خطر جدی انقراض مواجه شده است.

جمعیت شیرهای آفریقا و آسیا به سرعت در حال کاهش است و به اعتقاد کارشناسان امر، این گربه‌سان در خطر انقراض قرار دارد. آمارهای جهانی نشان می‌دهند، این گربه‌سان بزرگ درست مانند پسرعمویش ببر در معرض خطر انقراض گرفته است. براساس گزارش منتشر شده در کارگاه‌های محافظت از شیر منطقه‌ای IUCN که سال ۲۰۰۶ برگزار شد، شیرها در کشورهای مالی، جمهوری دموکراتیک کنگو، نیجریه و مالاوی به طور کامل منقرض شده‌اند.

در سال ۱۹۷۵ تعداد شیرهای آفریقایی بیش از ۲۵۰ هزار قلاده تخمین زده شده بود؛ در حالی‌که این تعداد به حدود ۳۰ هزار قلاده کاهش یافته است. شیرهای آفریقایی در مدت ۵۰ سال، حدود ۸۰ درصد از قلمرو و زیستگاه طبیعی خود را از دست داده‌اند. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که شیرهای آفریقایی تنها در ۶۷ نقطه در سراسر قاره سیاه حضور دارند و ۹ کشور آفریقایی فقط هزار قلاده شیر در اختیار دارند.

البته به نظر می‌رسد وضعیت شیرهای آسیایی نسبت به عموزاده‌های آفریقایی‌شان تا حدودی بهتر است، جنگل‌های هند، زیستگاه اصلی شیر آسیایی (Asiatic Lion) محسوب می‌شود. در سال ۱۹۰۷، باتوجه به شکار بی‌رویه شیر، جمعیت این حیوان در هند و خاورمیانه فقط ۱۳ قلاده بود، اما از سال ۱۹۷۵ و با اجرای ممنوعیت شکار این حیوان، جمعیت شیرها به ۱۸۵ قلاده افزایش یافت، طی سه دهه گذشته، جمعیت شیرهای آسیایی خوشبختانه از مرز انقراض عبور کرده و به محدوده حفاظت رسیده است و گفته می‌شود اکنون ۵۲۳ قلاده شیر آسیایی وجود دارند که افزایش ۲۷ درصدی را از سال ۲۰۱۰ نشان می‌دهد.

با این حال، تخمین زده می‌شود که سالانه ۵۰ قلاده شیر به دلایل مختلف جان خود را از دست می‌دهند. کوچک شدن زیستگاه، خشکسالی شدید و آتش‌سوزی جنگل‌ها، بروز فاجعه زیست‌محیطی از جمله ابتلا به بیماری‌های همه‌گیر، از جمله مسائلی هستند که زندگی شیر آسیایی را مورد تهدید قرار می‌دهند.

اما در این میان نباید فراموش کنیم که روزی روزگاری جنگل‌ها و بیشه‌های ایران مامن گونه‌ای زیبا و باشکوه از این حیوان آسیایی بود که به شیر ایرانی شهرت داشت اما شواهد نشان می‌دهد که این گونه ارزشمند ۸۰ سال پیش از طبیعت کشور حذف شده است.

۱۱ اردیبشهت ماه سال ۱۳۹۸ بود که یک گونه شیر نر از باغ وحش «بریستول انگلیس» راهی ایران شد و با نام « هیرمان » در باغ وحش ارم تهران جای گرفت چند روز دیگر یعنی اواسط خرداد جفت ماده آن نیز به نام «ایلدا» از باغ وحش «دوبلین» ایرلند به هیرمان پیوست، سوال این است که این دو نماد شکوه و زیبایی می توانند احیاء کننده نسل پدران خود در این آب و خاک باشند. البته کارشناسان معتقدند گام اول، احیای زیستگاه است که انجام آن در کشور دشوار و شاید هم غیر ممکن به نظر می رسد. پس مراقب این دو شیر زیبا و با شکوه باشیم.