سوپرایز الکاظمی برای مصر، اردن و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس؛ طرح شام جدید چیست؟

مصطفی الکاظمی در نشست سران سه کشور عراق، مصر و اردن در امان در صدد اجرایی کردن طرح «شام جدید» است که مبتنی بر دادن نفت در مقابل جذب سرمایه‌های این دو کشور خواهد بود.

نخست وزیر عراق از این پروژه جدید یکشنبه گذشته (دوم شهریور) در گفت وگو با روزنامه «واشنگتن پست»، یک روز پس از پایان سفر پنج روزه اش به آمریکا پرده برداشت.

وی گفت که همانند طرح اروپایی، درصدد ارایه پروژه «شام جدید» به «ملک عبدالله دوم» پادشاه اردن و «عبدالفتاح السیسی» رییس جمهوری مصر در نشست سه جانبه در امان است.الکاظمی در توضیح این پروژه افزود با اجرای این طرح تبادل سرمایه و فناوری بین این سه کشور به صورت آزاد انجام خواهد شد.

اعتقاد بر این است که سه کشور عراق، اردن و مصر دارای تولید ناخالص داخلی به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار هستند در حالی که حجم تبادلات تجاری بین سه کشور بسیار پایین و ضعیف است.

پایگاه خبری «اقتصاد نیوز» عراق در این راستا، حجم مبادلات عراق و مصر را یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و با اردن کمتر از یک میلیارد دلار و بین دو کشور مصر و اردن نیز کمتر از یک میلیارد دلار اعلام کرده است.

به نوشته این منبع خبری متخصص در مسائل اقتصادی، این در حالی است که جمعیت سه کشور فراتر از ۱۵۰ میلیون نفر است.

در چارچوب این طرح، انتظار می رود که در بحث های اقتصادی سران سه کشور، موضوع خط لوله نفتی بصره به بندر «عقبه» در اردن و از آنجا به مصر با هزینه ۱۸ میلیارد دلار را مطرح کنند.مصر و اردن تمایل دارند که نفت را از عراق با تخفیف ۱۶ دلار در مقایسه با قیمت نفت برنت خریداری کنند.

در مقابل عراق آمادگی خود را برای واردات برق از مصر و اردن از طریق ارتباط شبکه های برق سه کشور ابراز داشته است و انتظار می رود که اردن نیز بر اجرای توافق های صورت گرفته در دوره دولت پیشین (عادل عبدالمهدی) در بخش انرژی، تبادلات بازرگانی و سرمایه گذاری بین دو کشور تاکید کند.

«قصی حاتم» عضو کمیسیون خدمات و سازندگی در پارلمان عراق نیز در این باره گفت که طرح شام جدید به معنی جذب سرمایه گذاری ها به عراق با هدف توسعه و ایجاد اشتغال و اجرایی کردن توافقنامه های اقتصادی بین سه کشور است.

در عین حال کارشناس برجسته اقتصادی عراقی گفته است که طرح جدید نخست وزیر عراق به نام «شام جدید» به مفهوم رویکرد عراق به سمت اقتصاد آمریکایی، شیخ نشین های حوزه خلیج فارس، مصر و اردن است و این به معنای صرف نظر کردن از توافقنامه با چین است که دولت عادل عبدالمهدی با پکن در ۲۰۱۹ امضا کرده است.

«مازن الاشیقر» افزود اجرای این رویکرد اقتصادی، با توجه به ادامه ناامنی ها در عراق و گسترش فساد و وجود کاغذبازی دست و پا گیر، مساله ورود شرکت های بزرگ برای سرمایه گذاری در عراق را با مشکل مواجه کرده است.

وی بخشی از اهداف طرح شام جدید را ایجاد اشتغال و حل مشکل بیکاری در عراق دانست و افزود که در زمان حاضر میزان بیکاری در عراق به ۳۵ درصد رسیده که رقم بسیار بالایی است.

در همین پیوند، برخی اعضای فراکسیون «ائتلاف النصر» (حیدر العبادی) معتقدند که طرح شام جدید، در دوره نخست وزیری العبادی مطرح شده بود و الکاظمی درصدد احیای دوباره آن است.

«عقیل الردینی» به خبرگزاری «بغداد الیوم» گفته است که این طرح، یکی از پروژه های کلان است که مبتنی بر تفاهم های اقتصادی و سیاسی بین عراق و مصر است و اردن به عنوان حلقه پیوند دو کشور در این طرح مشارکت داده شده است.

به گفته وی، طرح مبتنی بر این واقعیت است که مصر دارای یک ظرفیت بزرگ جمعیتی است و در مقابل عراق دارای ظرفیت بزرگ انرژی نفت است و اردن به عنوان حلقه اتصال و بهره برداری از مزیت های آن، شریک سوم محسوب می شود.

الردینی افزود که الکاظمی با توجه به سیاست های معتدل مصر و اردن مصمم است که این طرح را به اجرا بگذارد.

نخستین نشست سه ‌جانبه سران این کشورها، مارس ۲۰۱۹ (فروردین ۹۸) در قاهره و دومین آن نیز سپتامبر ۲۰۱۹ (شهریور ۹۸) در نیویورک آمریکا برگزار شده است.

نشست قاهره بر همکاری اقتصادی میان سه کشور و توسعه و گسترش مناطق صنعتی مشترک و همکاری در بخش‌های انرژی، تأسیسات زیربنایی و بازسازی متمرکز بود.

اما در نشست نیویورک رهبران عراق، مصر و اردن بر اهمیت دستیابی ملت فلسطین به تمام حقوق مشروع خود و در مقدمه آن تشکیل یک کشور مستقل به مرکزیت قدس شرقی و در چارچوب راه‌ حل تشکیل دو کشور مستقل تأکید کردند.

الکاظمی شنبه گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی عراق اعلام کرد که نشست امان شامل تکمیل گفت ‌و گوی سه ‌جانبه با مصر و اردن است که در دولت گذشته عراق (عادل عبدالمهدی) در قاهره آغاز شده بود.

وی نشست سه‌جانبه در امان را برای توسعه روابط در زمینه اقتصادی و نیز در خصوص تحولات منطقه مهم ارزیابی کرد.

منبع: ایرنا