شیر سه راهه موتوری و انواع آن

بسیاری از ساختمان ها و تاسیسات درایران دارای یک یا دو سیستم کنترلی می باشند. نوع "S" و نوع "Y" هردو وظیفه کنترلی سیستم گرمایش را بر عهده دارند. در اینجا ما در خصوص نوع Y و شیر سه راهه موتوری در آن صحبت می کنیم.

مزایا :
• کنترل دقیق آب داغ و سیستم گرمایش
• زمانبندی عملکرد تمامی اجزای گرمایش
• صرفه جویی در هزینه و سوخت
دلیل اینکه این سیستم به نوع Y معروف است نحوه قرار گیری شیر سه راهه است. تولید کننده های شیر سه راهه موتوری، شرکت های معدودی هستند که می توان از میان آنها به هانیول ( Honeywell ) ، دانفوس ، هورستمن اشاره کرد.

آب گرم خروجی بویلر به سمت کویل های آب گرم یا رادیاتورها هدایت می شود که به این بستگی دارد طراح سیستم گرمایش چه منظوری برای آن در نظر داشته و کدام ترموستات تشخیص نیاز به گرمایش را داده باشد. شیر سه راهه همچنین به عنوان یک سوئیچ جهت روشن کردن اجزاء سیستم گرمایش کاربرد دارد. لذا شما نیاز به مجموعه ای از سوئیچ ها خواهید داشت که موجب عملکرد صحیح سیستم شوند.

به عنوان مثال در رادیاتور ها :
• برنامه دهنده دوره زمانی مشخصی را که در آن رادیاتور به گرمادهی نیاز دارد به دست می آورند.
• برنامه دهنده ارتباط مستقیم با ترموستات اتاق برقرار می کند.
• اگر اتاق سرد باشد، ترموستات به موتور شیر سه راهه موتوری فرمان می دهد.
• شیر سه راهه مسیر خروجی رادیاتور را باز می کند. ( حدود 10 ثانیه ممکن است طول بکشد )
• پس از باز شدن شیر، بویلر و پمپ ورودی تازه دریافت می کنند.
• با عملکرد بویلر و پمپ خیلی زود آب گرم درون رادیاتور جریان می یابد.

معایب سیستم گرمایش نوع Y :

در طول زمان ممکن است شیرمسدود شده یا گیر کند ( به خصوص در طول تابستان که شیر برای مدت زیاد در یک وضعیت قرار دارد ) به همین خاطر ممکن است هنگام دستور به شیر جهت تغییر وضعیت، شیر دچار سوختگی شود.

از علائم آن می توان به عدم عملکرد صحیح سیستم گرمایش اشاره کرد.

عملکرد شیر سه راهه موتوری به چه شکل است ؟

توپی شیر قابلیت چرخش دارد. با چرخش اهرم به مقدار بسیار کم ( شاید 10 درجه ) توپی توانایی بستن هریک از دو خروجی را دارا خواهد بود. اگر توپی در موقعیت وسط باشد، آب می تواند در هردو خروجی جریان یابد.

شیوه عملکرد :

هنگامی که به برق متصل نیست، یک فنر وضعیت توپی را به گونه ای قرار می دهد که خروجی به سمت مخزن آب گرم باز بوده و خروجی رادیاتور ها بسته است.

با وصل شدن جریان مناسب ( که در زیر توضیح داده می شود ) موتور سنکرون / آسنکرون اهرم را به سمت خروجی دیگر سوق می دهد که به معنی باز شدن پورت سمت رادیاتور ها و بسته شدن پورت ورودی مخزن آب گرم خواهد بود.

جالب اینکه موتور به تنهایی بسیار ضعیف است مانند موتور ساعت ولی آنقدر چرخ دنده در آن استفاده شده است که بوسیله آن گشتاور مورد نیاز جهت غلبه بر فنر و چرخش توپی تامین شود. البته این تعدد چرخ دنده ها باعث می شود مدت زمان باز یا بسته شدن شیر اندکی به طول بیانجامد.

همانطور که گفته شد موتور بسیار ضعیف است و مصرف برق بسیار کمی دارد. اما هنگامی که گیر می کند مصرف برق بیشتری خواهد داشت. علاوه بر این باعث داغ شدن موتور و کاهش طول عمر آن نیز می شود.

نکته مهم در خصوص شیر سه راهه نحوه دستیابی به موقعیت میانه است. با تغذیه جریان مناسب به موتور و البته قابلیت باز بودن موتور به شکل تدریجی ( شیر سه راهه موتوری تدریجی )، موتور می تواند در چنین موقعیتی قرار گیرد.

کاربرد شیر سه راهه موتوری :

شیر سه راهه موتوری در تاسیسات ساختمان ها کاربرد دارد و بسیاری از موتور خانه ها از این محصول استفاده می کنند. این شیر ها به شکل مستقیم جهت کنترل آب ورودی چیلرها، بویلر و سیستم های فن کویل کاربرد دارند.

انواع شیر سه راهه موتوری :

شیر های سه راهه به دو نوع تنظیم می توانند عمل کنند: میکسینگ و یا دایورتینگ. در حالت میکسینگ دو ورودی به شیر و یک خروجی وجود دارد. در حالت دایورتینگ نیز یک ورودی وجود داشته و دو خروجی وجود دارد.

تولید کنندگان شیر سه راهه موتوری :

همانطور که در بالا به آن اشاره شد برند های معتبر شناخته شده ای در دنیا این شیر ها را تولید می کنند که از میان آنها می توان به هانیول ، دانفوس ، سامسون ، بلیمو ، خنبره و ... اشاره کرد. هرچند در ایران و البته بسیاری از کشور های جهان، هانیول شناخته شده ترین آن است. جالب این که از نظر قیمت نیز محصولات هانیول در ایران به صرفه تر از بسیاری از برند های ذکر شده در بالا است.

مجموعه آی ناین یکی از بزرگترین و قدیمی ترین عرضه کننده محصولات گرمایش و سرمایش ( تهویه مطبوع ) در ایران بوده و از جهت تجربه و تخصص فروش این محصولات در سطح بسیار بالایی قرار دارد. برند تخصصی که آی ناین روی آن فعالیت می کند، برند هانیول است.

انواع محصولات هانیول عرضه شده توسط مجموعه آی ناین :
• ترموستات هانیول
• شیر سه راهه موتوری
• موتور دمپر
• انواع کنترلر و سنسور
• شیر های بالانسینگ و شیر فشار شکن
• دستگاه تصفیه هوا و تهویه مطبوع
• بارکد خوان و پرینتر

جهت خرید محصولات و مشاوره رایگان در خصوص تاسیسات تهویه مطبوع با شرکت تماس بگیرید :

تلفن تماس : 45537-021
ادرس سایت : www.i-9.ir

مقاله فوق با اقتباس از مقاله های زیر ترجمه و عرضه شده است :

Source 1 : https://www.plumberparts.co.uk/advice/heating-systems/y-plan-heating-system
Source 2 : http://www.mr-r.co.uk/3portvalve.html