۱۲ دیدار روحانی و شینزو آبه در ۶ سال / آبه می‌تواند ماموریت ناتمام مکرون را تمام کند؟

ملحم ريا در المیادین نوشت: شاید مهمترین سوالی که این روزها در مورد پیچیدگی های موجود در روابط بین ایران و آمریکا مطرح می شود، آن است که ایا توکیو به چراغ سبز آمریکا برای کاهش تحریمهای ایران دست یافته است؟

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: روحانی طی سالهای گذشته حدود 12 بار با شینزو ابه در مناسبتهای مختلف دیدار کرده است؛ آنچه که نشان دهنده نیت جدی دو طرف برای تعمیق روابط و تلاش برای از میان برداشتن موانع توسعه این روابط است و در رأس این موانع، تحریمهای امریکا قرار دارد، که موجب به صفر رسیدن صادرات نفت ایران به ژاپن، پس از لغو معافیتهای 8 دولت وارد کننده نفت ایران است.

بسیاری معتقدند که ژاپن، نیازمند روابط مثبت با ایران است؛ چرا که بیش از 90 درصد از انرژی مورد نیاز ژاپن، از دولتهای منطقه خاورمیانه و از مسیر تنگه هرمز، تامین می شود، که با وجود حضور نظامی آمریکا در ابهای خلیج فارس، ایران اشراف کاملی بر تنگه دارد.

علاوه بر این، ژاپن نیازمند ایفای یک نقش منطقه ای بین المللی است، که با نقش اقتصادی آن سازگاری داشته باشد؛ بویژه آنکه ژاپن یکی از 5 اقتصاد برتر در جهان است؛ اما نقش سیاسی آن، همنوا با قدرت اقتصادی اش در سطح جهان نیست؛ از این رو، پرونده روابط ایران و آمریکا، فرصت مناسبی برای ژاپن است، تا به هدف خود دست یابد؛ چرا که روابط دوستانه خوبی بین آبه با روحانی و ترامپ وجود دارد. به همین دلیل است که فرصت رئیس جمهور جمهور ژاپن برای نزدیک کردن فاصله بین تهران و واشنگتن، بیشتر از اروپایی هاست، که به جهت تجارب گذشته، مورد اعتماد ایرانی ها نیستند.

روحانی پس از رسیدن به تهران، در پایان سفر به ژاپن، تصریح کرد که آبه پیشنهاد جدیدی در چارچوب مقابله با تحریمها، مطرح کرده است؛ همانطور که ایران نیز پیشنهادی داده و این دو پیشنهاد، طی دیدار بین روحانی و آبه در توکیو، مطرح شده است. همین نکته، علامت سوالهای زیادی را در مورد مضمون این دو پیشنهاد و میزان اثرگذاری آنها در ایجاد شکافی در دیوار تحریمهای آمریکا، به دنبال دارد و شاید مهمترین سوال در این زمینه؛ همان باشد که در ابتدا ذکر کردیم: آیا توکیو برای ارائه پیشنهاد خود، چرغ سبزی از آمریکا دریافت کرده است؟

در سایه پنهان کاری ایران و ژاپن در مورد محتوای این دو پیشنهاد، هنوز برای پاسخ دادن به سوال مذکور، زود است. البته با توجه به تبادل زندانی ها بین ایران و آمریکا، که با وساطت سوئیس انجام شد، به نظر نمی رسد همچنان فضای منفی گذشته در روابط بین تهران و واشنگتن حاکم باشد.

با این حال، رسیدن به یک مذاکره سازنده بین تهران و واشنگتن، بدون پیش شرطهای آمریکا، تا حد زیادی خوش بینانه است؛ چرا که تحریمهای آمریکا همچنان ادامه دارد. این در حالی است که شاخص های دیگری وجود دارد که بر احتمال امضای توافق دیگری از سوی آبه، با آمریکا و ایران، دلالت دارد؛ که براساس آن، در مقابل پذیرش درخواست آمریکا برای اعزام کشتی های جنگی به دریای عمان و اقیانوس هند و باب المندب، بدون ورود به تنگه هرمز، دولت آمریکا برخی تحریمهای واردات نفت ایران از سوی ژاپن را لغو می کند.

شکی نیست در صورتی که توکیو از رسیدن به ساز و کاری برای پرداخت درآمدهای نفتی بلوکه شده ایران در ژاپن، خبر دهد، این امر، به معنای ارسال پالس های اولیه برای شناخت میزان فایده و تاثیر پیشنهاد ژاپنی، خواهد بود.