گزارش محرمانه سفارت آمریکا: اگر ناطق نوری رئیس جمهور شود، پسر ارشد هاشمی ممکن است رییس مجلس و یا معاون رییس جمهور شود / احتمال ریاست فائزه هاشمی بر مجلس پنجم / شایعات درباره صادرات پسته از سوی خانواده هاشمی صحت دارد؟/ اظهارات اعظم طالقانی درباره شاگرد مدرسه اش، فائزه هاشمی

«انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.

سرویس تاریخ «انتخاب»: نمایندگی آمریکا در اتحادیه اروپا در گزارشی محرمانه به تاریخ سه شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۷۷ به موضوع خانواده هاشمی و حضور زنان در مجلس پرداخته است.

به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:

موضوع سند: ایران – خانواده رفسنجانی، حضور زنان در مجلس، قسمت سوم گزارش
طبقه بندی: محرمانه
پنج شنبه ۱۰:۱۴ دقیقه سوم آوریل ۱۹۹۷
از: سفارت آمریکا در استانبول
به: وزیر امورخارجه

۱. محرمانه
۲. خلاصه: یکی از تجار ایرانی می‌گوید: خانواده علی اکبر هاشمی رفسنجانی، بویژه دخترش فائزه، قدرتمند باقی خواهند ماند، هرچند او به زودی بازنشسته خواهد شد. اعظم طالقانی، دختر آیه الله طالقانی می‌گوید که حضور زنان در مجلس افزایش پیدا کرده است، اما زنان برای پیدا کردن شغل در هر زمینه‌ای غیر از تدریس، با مشکل مواجه هستند. گروه‌هایی مانند موسسه اسلامی زنان، که خانم طالقانی ریاست آن را برعهده دارد، به کارآفرینان و تحصیلکردگان زن کمک می‌کنند تا شغل مناسب پیدا کنند. این گزارش، قسمت سوم از یک سری گزارش است. در تلگراف‌های الف. و ب. به موضوع تحریم‌های آمریکا، نهاد‌های مذهبی ایران، و تفکیک مسجد و دولت در ایران پرداختند. پایان خلاصه.
۳. اگر رییس کنونی مجلس، ناطق نوری، طبق انتظارات، در انتخابات بعدی برنده شود، پسر ارشد رفسنجانی ممکن است رییس مجلس و یا معاون رییس جمهور شود. یکی از تجار تحصیلکرده ایرانی که توانایی گفتگو به چند زبان را دارد، دوستی دارد که در تیم ملی والیبال ایران بازی می‌کند و در مراسم شامی که فائزه در آن سخنرانی کرده بود، شرکت داشت. (توجه: فائزه در حال حاضر رییس فدراسیونی ورزشی در ایران است). فائزه در این جمع گفته بود که او در مقام رییس مجلس تلاش زیادی خواهد کرد تا در‌ها را به سمت غرب باز کند تا ورزشکاران بتوانند در مسابقات بین المللی شرکت کنند او همچنین اشاره کرده بود که او نماینده پدرش در صحنه سیاسی بوده و برای مدرن سازی ایران خواهد جنگید.
۴. نکته: گفته‌های فائزه همراهی او با عملگرایان مجلس را نشان می‌دهد. در انتخابات سال گذشته فائزه چند حرف مناقشه برانگیز داشت مثلا گفته بود که معتقد است زنان باید بتوانند آزادانه در پارک‌های تهران دوچرخه سواری کنند. مدت کمی بعد از انتخابات، ائتلاف محافظه کاران ... قدرت خود را تثبیت کرده و فائزه کمتر از قبل صحبت می‌کند – منبع ما مدعی است که او می‌ترسید رد صلاحیت شود. تمایل او به سخنرانی‌های علنی مجدد یا نشان دهنده افزایش اعتماد بنفس او و یا نشان دهنده افزایش اعتماد محافظه کاران به تسلط قدرت خود و عدم ترس از حرف‌های فائزه و یا هردوی این موارد است. پایان نکته.
جنسیت فائزه مهم نیست
۵. منبع ما می‌گوید که جنسیت فائزه مهم نیست، زیرا او رفسنجانی است و به دلیل شخصیت قوی او، اکنون مجلس اهمیت بیشتری به نمایندگان زن می‌دهد که شامل فرزانی معید از اصفهان و فرزانی محجوب از تهران می‌شوند محجوب یک عملگرا و دختر دکتر محجوب وزیر سابق آموزش و پرورش زمان شاه است. منبع ما معتقد است که زنان بخشی مهم از انقلاب بوده اند، اما ... تا امروزهم سهم مناسب خود را از قدرت به دست نیاورده اند.
۶. نکته: در زمینه ریاست فائزه بر مجلس، حرف منبع ما شاید کمی خوش باورانه باشد. نظرسنجی از ایرانی‌هایی که به استانبول می‌آمدند، نتیجه‌ای کاملا معکوس به دست داد. یکی از کارمندان دولت ایران می‌گوید در ایران هرگز زنان به مقام ریاستی نمی‌رسند. حتی امروز هم درباره صحت آرای فائزه در انتخابات بهار گذشته تردید وجود دارد. منابع لیبرال می‌گویند او بیشترین رای را آورده و باید رییس مجلس شود، اما به زن بودنش این مقام را به دست نمی‌آورد. در عین حال، دو روزنامه مهم ایران مدعی شده اند که او در مقام دوم بیشترین آرا قرار داشته و برخی منابع محافظه کار هم می‌گویند او صرفا در میان زنان بالاترین رای را به دست آورده است.
۷. رییس جمهور رفسنجانی حتی بعد از بازنشستگی در ماه آگوست همچنان قدرتمند باقی خواهد ماند که این به دلیل افزایش ... نفوذ خانواده اش است. علاوه بر فائزه، هاشمی دو فرزند دیگر هم دارد. یاسر، فرزند دوم رفسنجانی از كشورهايی واردات می‌کند ... که با ایران تجارت می‌کنند و گفته می‌شود بلندپروازی‌های سیاسی هم دارد. پسر دیگر او مهدی، رییس یک گروه تجاری است که با آلمان، کانادا و ژاپن رابطه دارد. این منبع مدعی است که خانواده رفسنجانی بخش زیادی از رفسنجان – یک شهر مهم تولید پسته – را در اختیار داشته و پسته رفسنجان را تولید می‌کند که نود درصد کل صادرات پسته ایران را شامل می‌شود. ...
۸. نکته: این منبع ثروت خانواده رفسنجانی را مثبت می‌بیند، ... کنترل رفسنجانی بر تجارت پسته توسط منابع دیگر هم تایید شده است، هرچند نود درصد شاید عدد بالایی باشد. .... پایان نکته.
دختر آیه الله طالقانی نظرش را بیان می‌کند
۹. در اوایل ماه مارس، اعظم طالقانی، رییس موسسه اسلامی زنان، در راه رفتن به یک کنفرانس سازمان ملل، به استانبول آمد. خانم طالقانی دختر آیه الله محمد طالقانی از شخصیت‌های کلیدی انقلاب ایران است. به گفته خانم طالقانی، تعداد زنان حاضر در سیاست رو به رشد است. در زمان شاه هرگز بیشتر از چهار زن در مجلس حضور نداشتند و این تعداد بعد از انقلاب هم بیشتر نشد. اما اکنون ۹ زن وارد مجلس شده اند؛ که تعداد کل زنان را به سیزده می‌رساند. طالقانی می‌گوید چهار نفر از این سیزده نفر در مجلس جزو لیبرال ها/عملگرایان هستند، سه نفر محافظه کار، و شش نفر باقیمانده فاقد وابستگی مشخص هستند. برخی از نمایندگان لیبرال زن توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند وگرنه تعدادشان بالاتر می‌بود.
۱۰. خانم ظالقانی می‌گوید مهمترین مشکل پیش روی زنان در ایران عدم توانایی آن‌ها در ورود به فضای کار است. کار اصلی موسسه او هم رساندن زنان به مشاغلی با درآمد مناسب است. موفق‌ترین سرمایه گذاری این موسسه تا کنون یک شرکت پارچه بوده است که مدیریت و نیروی کار آن زن هستند و البسه تولیدی شان به دوبی صادر می‌شود. این موفقیت در ایران نادر است و اغلب زنان به عنوان معلم کار می‌کنند و زنان جوان بیش از گذشته تحصیلات دبیرستان یا عالیه را تمام می‌کنند، اما خارج از حوزه تدریس فرصت شغلی برای زنان بسیار کم است. خانم طالقانی برای مدت‌ها معلم بود و در واقع فائزه رفسنجانی شاگرد او بوده. طالقانی می‌گوید فائزه دانش آموز برجسته‌ای نبود، اما از موفقیت سیاسی او خوشحال بوده و آن را نماینده پیشرفت زنان ایرانی می‌داند.
۱۱. نکته: پدر این منبع یعنی آیه الله محمود طالقانی استاد دانشگاه و نظریه پردازی چپگرا بود که در دوران شاه مورد پیگرد قرار گرفت. خانواده او ریشه‌های عمیقی در میان بازاری‌های تهران داشته و حتی امروز هم بخشی از آن نفوذ را دارد. بر اساس کتاب «داخل انقلاب ایران» نوشته جان استمپل، طالقانی «.. مورد ستایش فقرای شهرنشین و روشنفکران جوان در هردوی مجاهدین و فداییان، به دلیل مخالفت با شاه بود ... » ...
هوگینز

توضیح: انتشار اسناد ویکی لیکس به معنای تایید محتوای این اسناد توسط انتخاب نیست و انتشار آنها صرفا با هدف آشنایی با نگاه دولت های خارجی به ایران انجام می شود.