گام سوم ایران و آنچه از توافق هسته‌ای باقی مانده / آیا تهران و واشنگتن به دنبال خرید زمان با هدف تغییر موضع طرف مقابل هستند؟

الجزیره نوشت: برنامه «فراتر از خبر» به بررسی پیامد‌های اعلام آغاز اجرای گام سوم از کاهش تعهدات ایران در برجام و انعکاس آن بر تلاش‌های اروپا برای خاموش کردن اتش بحران بین آمریکا و ایران پرداخت.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در همین رابطه، محجوب الزویری، استاد مطالعات خلیج فارس و ایران در دانشگاه قطر می‌گوید: آخرین تحولی که در توافق هسته‌ای اتفاق افتاد، با هدف به دست آوردن زمان است. صادرات نفت ایران ممنوع شد؛ اما این کشور توانست همچنان نفت خود را به خارج صادر کند؛ در حالی که دولت‌های اروپایی روی این مساله حساب کردند که تحریم‌ها موضع سیاسی ایران را تضعیف کند، چنین اتفاقی نیفتاد و آمریکا هم نتوانسته است موضع مشخص و قاطعی در قبال ایران داشته باشد.

الزویری می‌افزاید: مقابله ارتباطی به قاطعیت نظامی ندارد و تمام طرف‌ها روی عامل زمان، تغییر رهبران و مواضع، حساب باز کرده اند؛ این در حالی است که ایران برای بهبود موضع مذاکره‌ای خود تلاش می‌کند. انتظار می‌رود دو طرف به گفتگو روی بیاورند؛ بویژه آنکه رئیس جمهور آمریکا به دنبال یک اقدام شکلی و دیپلماسی سریع است.

از سوی دیگر، حسن احمدیان، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه تهران تاکید کرد: با اینکه اقدامات ایران غیر قابل برگشت و عقب نشینی است، اما این تهران نبود که کاهش تعهداتش در برجام را آغاز کرد. این اقدامات ایران برای احیای توافق هسته‌ای صورت می‌گیرد؛ چرا که تهران می‌خواهد دیگر طرف‌ها نیز حداقل به تعهدات اقتصادی خود عمل کنند.

تناقض اروپایی

احمدیان افزود: آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شد، در حالی که اروپا می‌گوید به آن پایبند است. تهران با تحمل فشار و اینکه هزینه عدم وفای به عهد اروپایی‌ها در مورد توافق هسته‌ای را بپردازد، مخالف بوده و معتقد است که فشار می‌تواند اروپایی‌ها را از نظر سیاسی تحریک کند؛ چرا که ایران نمی‌خواهد در این توافق تنها طرفی باشد که به تعهداتش عمل می‌کند.

در مقابل، لزلی فارین، مدیر اندیشکده مطالعات استراتژیک «بیداری» بر این عقیده است که تصمیم ایران بیش از آنکه علمی باشد، سیاسی بوده و در واقع با هدف به چالش کشیدن اروپایی‌ها اجرایی شد، تا مجبور به عمل براساس تعهداتشان شوند.

وی تاکید کرد که ایران اروپایی‌ها را در برابر تناقض هایشان قرار داده است، اما اروپا ابزاری برای رسیدن به راه حل در اختیار ندارد. به عقیده فارین، راه حل، اجرای بند‌های توافق است، تا امکان تعامل تجاری با ایران، بدون استفاده از دلار، فراهم شود.