یادداشت‌های علم، یکشنبه ۵ مرداد ۱۳۵۴ : یا للعجب از هوش این انور سادات آفریقایی

پس از انتشار خاطرات روزانه آیت الله هاشمی رفسنجانی، «انتخاب» قصد دارد این بار بخش های گزیده ای از خاطرات دیگر شخصیت های مهم و تاثیرگذار کشور را روزانه، مرور و منتشر کند.

به گزارش «انتخاب»؛ در یادداشت‌های علم ،  آمده است:

به کارهای جاری رسیدم من‌جمله سفیر انگلیس را پذیرفتم. معمولا کارهای مقدم آن‌ها کارهای تجارتی و معاملاتی است (بدبخت انگلیس‌ها!). در این زمینه و درباره کنتراتی‌هایی که شرکت‌های بزرگ انگلیسی برای ساختن بنادر چاه‌بهار و عسلویه می‌خواهند بکنند مطالبی داشت و صحبت کرد. بعد قدری راجع به اوضاع انگلیس و جهان صحبت کردیم. در مورد انگلیس و این که ویلسون قدرت داشته و جرئت کرده است درباره انفلاسیون [تورم] تصمیم بگیرد و ادوارد هیث هم از او پشتیبانی کرده است، خیلی امیدوار بود و بهترین علامت را که تصمیم دولت در [مبارزه با] انفلاسیون موثر بود این را می‌دانست که عده بیکاران فزونی یافته و از نهصد هزار نفر به نزدیک یک میلیون رسیده‌اند. درباره اروپا صحبت کردیم. از وضع ایتالیا خیلی ناامید نبود ولی از وضع پرتغال و بعد هم اثری که وضع پرتغال روی اسپانی خواهد گذاشت خیلی نگران بود. می‌گفت گرچه در پرتغال اکثریت مردم طرفدار سوسیالیست‌ها و دکتر سوارش هستند ولی حقیقت این است ک حرف حساب از دهن توپ درمی‌آید و متاسفانه نظامی‌ها تمام تمایلات کمونیستی به هم زده‌اند. بعد درباره قیمت نفت صحبت کردیم و این‌که دنباله کنفرانس پاریس درباره تفاهم کشورهای مصرف‌کننده و تولیدکننده به کجا خواهد رسید. می‌گفت این کنفرانس جز حرف چیزی نمی‌تواند تحویل بدهد چون ضابطه‌ای برای تصمیم‌گیری نیست. آیا قیمت نفت را باید مستقیما مربوط به انفلاسیون جهانی کرد؟ به چه صورت؟ آیا باید آن را مربوط به [شاخص] index کرد؟ با این نوسان عجیب و غریب همه قیمت‌ها که مثلا قیمت شکر از هشتصد و شصت دلار سال گذشته و اوایل امسال، به دویست دلار افتاده است به چه صورت می‌توان عمل کرد؟ آیا باید آن را مربوط به SDR [حق برداشت از صندوق بین‌المللی پول] کرد؟ به چه صورت؟ اگر دلار دوباره ترقی بکند کشورهای نفت‌خیز دوباره دبه نخواهند کرد؟ از این صحبت‌ها زیاد داشتیم که من به عرض شاهنشاه خواهم رساند. می‌گفت اوایل سپتامبر (پیش از کنفرانس اوپک) این مطالب را به عرض خاکپای همایونی خواهم رساند.

بعد سفیر آمریکا را پذیرفتم. اوامر شاهنشاه را در مورد ملک حسین به او ابلاغ کردم. گفت دولت آمریکا و پرزیدنت خیلی موافق ملک حسین هستند ولی کنگره بر اثر [اعمال نفوذ] Lobbying اسرائیل شدیدا اشکال می‌تراشد. گفتم سیستم شما و مداخله قوه قانون‌گذاری در امور اجرایی و به خصوص سیاست خارجی، پدر خود شما و دنیای آزاد را بالاخره درمی‌آورد. گفت همین‌طور است ولی چه کنیم؟ حالا باید منتظر شد شاید یک رئیس‌جمهور انتخابی از طرف مردم بتواند جلوی این ترکتازی‌ها را بگیرد. گفتم ان‌شاءالله. مدتی از علیاحضرت شهبانو تعریف کرد که مسافرت معظم‌لها به [اسپن] Aspen خیلی حسن اثر در جامعه آمریکا داشته است. در خصوص انتخابات آینده آمریکا صحبت کردیم. می‌گفت کندی هنوز هم [از] قوی‌ترین سناتورهای ماست، اما بتواند در انتخابات شرکت بکند یا نکند، خدا می‌داند.

عصری حضور علیاحضرت ملکه پهلوی شرفیاب شدم. از این‌که دیروز اعلیحضرت همایونی به دیدن معظم‌لها تشریف بردند فوق‌العاده خوشحال و مغرور بودند.

شب به کارهای جاری رسیدم و اکنون که نصف شب است هنوز مشغول کار هستم. هرچه کار می‌کنم تمام‌شدنی نیست.

از مسائل مهم داخلی مبارزه با گران‌فروشی است که با همه سخت‌گیری‌ها و زدوبندهای دولت نمی‌دانم چه نتیجه‌ بدهد.

از اخبار مهم خارجی مسافرت فورد، رئیس‌جمهور آمریکا، به آلمان غربی (در سر راه کنفرانس هلسینگی) می‌باشد. خیلی مضحک است که در آلمان غربی به سربازهای آمریکایی گفته است من این مسافرت را برای کسب و جهه در انتخابات آمریکا می‌کنم. یا للعجب از این همه خریت.

دیگر از اخبار مهم جهان این‌که سادات، رئیس‌جمهور مصر، در خرطوم گفته است که درباره اخراج اسرائیل از سازمان ملل باید خیلی احتیاط به خرج داد چون‌ ممکن است این عمل بر علیه خود اعراب تمام شود و اسرائیل را به کلی از تعهدات بین‌المللی بری کند و در نتیجه سرسخت‌تر. یا للعجب از این هوش این آفریقایی.

یادداشت‌های علم، جلد پنجم، تهران: کتاب سرا، چاپ سوم، ۱۳۹۳، صص ۳۲۲-۳۲۶.