صاحبان برند، کارخانه‌ها و تولیدکنندگان حوزه روسری و پوشش سر در نشستی از تاثیراتی که افزایش نرخ ارز روی جلوگیری از واردات قاچاق کالا داشته است اظهار خوشحالی کردند؛ این در حالی است که آنها برای تولید همچنان با کمبود فضا و تامین مواد اولیه مشکل دارند.
به گزارش ایسنا، حسین محمودی کارخانه‌دار در نشست خودکفایی در محصولات پوشش سر، بیان کرد: در کارخانه من حدود ۵۰۰ نفر کار می‌کنند، همچنین ما با خانم‌هایی که روسری را دست‌دوز می‌کنند کار می‌کنیم که این تعداد حدود ۱۴۰۰ نفر هستند، کار را به شهرستان‌ها پخش و بعد از دست‌دورزی، جمع‌آوری می‌کنیم. خدا را شکر از زمانی که قیمت ارز افزایش پیدا کرده است جلوی واردات قاچاق گرفته و تولید در حوزه کاری ما خوب شده است.
او ادامه داد: ۱۵۰ میلیون روسری در سال مصرف می‌شود که تولیدکننده داخلی اگر خوب بتواند در وضعیت موجود کار کند شاید حدود ۴۰ درصد آن را تامین کند اما اگر از سوی دولت در این زمینه حمایت شوند، بالای صد درصد تولید را می‌توانند انجام دهند.
مثل توپ فوتبال بین بانک‌ها و صرافی‌ها سرگردان هستم
این تولیدکننده درباره مشکلات دیگر در این حوزه، افزود: ماشین‌آلاتی خریدم که هزینه آن را قبل از عید هم پرداخت کرده‌ام اما این ماشین‌آلات مدت‌هاست که در مرز بازرگان مانده است، همچنین دستگاهی از ترکیه خریدم که نمی‌توانم آن را ترخیص کنم و حدود چهار ماه است که مثل توپ فوتبال بین بانک‌ها و صرافی‌ها سرگردان هستم و هنوز مشکل در این زمینه حل نشده است.
محمودی همچنین درباره تولید نخ، اظهار کرد: ما نخ را خریداری می‌کنیم، به کارخانه‌های بزرگ داخلی می‌دهیم تا آن را ببافند و بعد از نازک‌سازی پارچه فعالیت‌مان را ادامه می‌دهیم اما مدتی است به دلیل قطعی برق حدود پنج هزار پارچه در جلد مانده و مثل توپ بستکبال شده است.
او درباره استفاده از طراحان جوان در کارخانه‌اش، بیان کرد: ما معمولا از فارغ‌التحصیلان رشته گرافیک که حدود ۲۰ نفر هستند برای طراحی استفاده می‌کنیم، اکثر این افراد لیسانس و فوق لیسانس دارند، برخی هم در خانه طراحی‌ها را انجام می‌دهند و طرح‌هایشان را به ما می‌فروشند. همچنین ۳۴ درصد از زنانی که با ما کار می‌کنند سرپرست خانوار هستند.
حساس‌ترین بخش نساجی مربوط به شال و روسری است
رفیعی تولیدکننده و کارخانه‌دار به عنوان سخنران بعدی این مراسم، اظهار کرد: سالانه بالای چهار هزار تن تولید داریم و از اینکه این عدد و رقم را رسانه‌ای کنم ابایی ندارم زیرا تا آخرین رقم مالیات را هم پرداخت می‌کنم.
مظاهری تولیدکننده دیگر روسری و پوشش سر نیز بیان کرد: ۳۵ سال در این کار فعال هستم که ۱۵ سال آن را در حوزه تولید پوشاک فعالیت می‌کردم. به عقیده من حساس‌ترین بخش نساجی مربوط به شال و روسری است، اخیرا تولید ما به دلیل افزایش قیمت دلار بهتر شده است و چون واردات خود به خود قطع شده، این موضوع به تولید در این حوزه کمک کرده است.
او با بیان اینکه باید بپذیریم که پارچه‌های تولید داخل نسبت به خارج ضعیف‌تر هستند، افزود: زیرا پارچه‌ها از کشورهای چین و ترکیه وارد می‌شوند و پارچه‌های ایرانی به هیچ وجه نمی‌توانند با آن رقابت کنند. پارچه‌های ایرانی یکنواخت نیست و پنج هزار متر اولش خوب است و ممکن است پنج هزار بعدی را مرجوع کنیم.
این تولیدکننده با اشاره به اینکه خودم با تولید خارجی مخالف هستم زیرا عِرق ملی دارم، گفت: معتقدم کار باید در داخل کشور صورت بگیرد و این مهم است که روی بهترین پارچه‌های دنیا تحقیق کنیم و بتوانیم همان را در داخل تولید کنیم، بهتر است برای محقق شدن این امر دولت در این زمینه مشارکت کند.
یکی از بهترین ماحصل این دولت تبلیغات تلویزیونی بود
مظاهری درباره یکی از مشکلات موجود در این حوزه به تبلیغات اشاره کرد و گفت: شاید یکی از بهترین ماحصل این دولت، تبلیغات تلویزیونی کالای ایرانی به صورت رایگان بود. من چند سال پیش به بخش بازرگانی صداوسیما مراجعه کردم اما گفتند باید ۷۰۰ میلیون تومان بپردازم تا یک ماه برای محصولات من تبلیغ کنند. پیشنهاد می‌کنم این حرکت افزایش پیدا کند و حتی بیلبوردهای سطح شهر هم بتوانند محصولات تولید داخل را تبلیغ کنند.
او درباره طراحی نیز اظهار کرد: ما تیم‌های طراحی گسترده‌ای داریم که متمرکز نیستند به همین دلیل ما بهترین طراحی‌ها را انتخاب می‌کنیم. من تولیدکننده پوشاک بودم و وقتی وارد عرصه شال و روسری شدم فهمیدم که این حوزه چقدر مافیایی است و هر کسی نمی‌تواند در آن دوام بیاورد.
تولیدکننده چشم یک مملکت است
این تولیدکننده همچنین گفت: وزیر صنعت، معدن و تجارت فقط به ما یک لوح داده و برای ما تاکنون کاری انجام نداده است. به عقیده من، تولیدکننده چشم یک مملکت است و باید برای آن ارزش قائل باشند اما در ایران اصلا تولیدکننده را حساب نمی‌کنند. چه کسی می‌تواند وارد این عرصه شود و با توجه به مشکلات موجود کمرش نشکند، البته که ما به این وضعیت عادت کرده‌ایم و خودمان سعی می‌کنیم از پس مشکلات بربیاییم.
مظاهری همچنین پیشنهاد داد: برخی از تولیدکنندگان ایرانی به کشورهایی مثل ترکیه و چین اعزام شوند و با بازدید از کارخانه‌های آنها و روش تولیدشان بتوانند تجربیات آنها را به ایران منتقل کنند و بتوانند آن را در ایران مدل‌سازی کنند. در حال حاضر بازار این حوزه خوب است اما ما نیازمند این هستیم که تکنولوژی بالاتری پیاده کنیم.
او همچنین درباره مشکلات دانشگاهی در حوزه طراحی و گرافیک، گفت: یکی از مشکلات دانشگاه‌های ما این است که فقط به مباحث تئوری می‌پردازد. من معتقدم وظیفه دولت است که بالاجبار درس عملی را وارد دانشگاه‌ها کند. به عقیده من دولت برای دانشجوها وقت‌کشی می‌کند و روسا و هیات علمی دانشگاه‌ها باید مساله کاربردی و عملی را جزو دروس دانشگاهی قرار دهند.
«مرا به خیر تو امید نیست، شر مرسان»
سیدمحمود لاجوردی به عنوان تولیدکننده دیگر در مراسم نشست خودکفایی در محصولات پوشش سر که روز چهارشنبه ۲۷ تیر ماه در ساختمان معاونت هنری برگزار شد، گفت: تولید روسری امر پیچیده‌ای است زیرا روسری باید مربع باشد و این کار از بافت تا انتهای عمل حساس است. سرعت تغییر طراحی سریع روسری مشکل دیگری است که به این حساسیت اضافه می‌کند زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد طرحی که امروز تولید می‌شود یک هفته دیگر هم طرفدار داشته باشد.
او اضافه کرد: روسری کالایی است که به واسطه انتخاب می‌شود و باید تولیدکننده پیش‌بینی کند که در صنعت فشن و مد چه اتفاقی می‌افتد که معمولا دوستان در این زمینه پیش‌بینی انجام می‌دهند اما پیش‌بینی‌های آنها اشتباه از آب درمی‌آید.
این تولیدکننده با بیان این پرسش که چرا بعد از ۴۰ سال با آنکه ایران بزرگ‌ترین مصرف‌کننده روسری است همچنان نمی‌توانیم این تولید را خودمان به صورت کامل انجام دهیم، گفت: وقتی بحث حمایت از تولید مطرح می‌شود، می‌گویند «مرا به خیر تو امید نیست، شر مرسان» ما همه کار را خودمان انجام می‌دهیم، شب می‌خوابیم و وقتی صبح بلند می‌شویم می‌بینیم قوانین گمرک کشور عوض شده است. بهتر است برای اثبات این موضوع به قوانین شش ماه گذشته نگاه کنیم. برخی از من می‌پرسند به نظرت چه می‌شود و من می‌گویم بهتر است اصلا به این موضوع فکر نکنیم چون هیچ منطقی درباره آن وجود ندارد. واقعا چرا در عض یک شب باید همه چیز عوض شود؟
لاجوردی همچنین درباره طراحی در این حوزه، اظهار کرد: کار روسری زنجیره‌وار است، بخشی از آن هنری و بخشی دیگر صنعتی است و تلفیق هنر و صنعت در این رابطه آسان نیست. در ایران در بخش طراحی روسری ضعف‌های بسیاری وجود دارد و حجم بسیاری از کارهای انجام شده کپی‌برداری از طرح‌های خارجی است که طراحان ما این کار را انجام می‌دهند.
او ادامه داد: من تلاش کردم با برخی از دانشجویان رشته طراحی دانشگاه‌ها وارد کار شوم، آنها در سبک و فضایی کار می‌کنند که ربطی به صنعت ندارد. کسانی هم که در این حوزه خوب فعالیت می‌کنند کارشان اصلا ربطی به دانشگاه ندارد. ما بعضا طراحان خوبی هم داریم اما به کار با نرم‌افزار وارد نیستند. عموم دانشجویان معتقدند کلاس‌های آنها در زمینه کار با نرم‌افزار سرسری گذرانده شده است به همین دلیل طراح به ما طرحی می‌دهد که قابلیت چاپ ندارد زیرا چاپ و پارچه را نمی‌شناسد و با ادبیات و فرهنگ بازار روسری آشنایی ندارد به همین دلیل خلاقیت را در کارهای او نمی‌بینیم.
این تولیدکننده گفت: اگر مسیر درست در این زمینه طی شود و اتفاقی نیفتد، طی چهار یا پنج سال می‌توانیم از کشورهایی که مردم برندهای آنها را خریداری می‌کنند جلوتر بیفتیم.
کافی است درهای قاچاق بسته بماند
لاجوردی همچنین درباره اعتماد صنعتگر به طراح، اظهار کرد: من به عنوان تولیدکننده ناچارم که از طراح استفاده کنم و آن را آموزش دهم؛ برای مثال خود من کار با یک طراح را حدود چهار سال پیش شروع کردم، به او آموزش دادم و او در حال حاضر در ایتالیا کار می‌کند. طراح بعدی که در این زمینه آماده کردم نیز می‌خواهد به فرانسه برود. اینکه دانشگاه‌ها ذهن دانشجویان ما را به سمتی سوق می‌دهند که اشتباه است موجب می‌شود دانشجو از فضای اصلی خارج شود و فکرش با چارچوب‌های بازار متفاوت باشد.
او درباره اینکه چه اتفاقی افتاده که ما به اینجا رسیده‌ایم، توضیح داد: شاید ۱۵ سال پیش این حجم از واردات را نداشتیم. سیاستی در دولت اتفاق افتاد که از حدود سال ۸۰ قیمت نفت بالا رفت و آورده‌های دلار زیاد شد به همین دلیل درهای گمرک باز و جنس‌ها به بازار سرازیر شد. کیفیت کالاهایی که وارد می‌شد نسبت به کیفیت کالاهای داخلی بالا و قیمت آن ارزان‌تر بود. از طرفی واردات قاچاق جنس ارزان‌تری به مردم عرضه می‌کرد به همین دلیل مردم به سمت کالاهای وارداتی گرایش پیدا کردند، تولیدکنندگان مجبور شدند در کارخانه‌هایشان را ببندند.
این تولیدکننده اضافه کرد: در نتیجه تولیدکننده له شد و بعد از مدتی درهای واردات نیز بسته شد. برخی که در این حوزه زحمت کشیده بودند ایستادگی کردند و ماندند. اگر دوباره راه‌های قاچاق باز شود خواهیم دید که چه اتفاقی می‌افتد. به عقیده من دلیلی ندارد که درهای واردات بسته شود، فقط کافی است که درهای قاچاق در کشور بسته بماند و هر کسی که وارد می‌کند تعرفه وارداتش را پرداخت کند.
لاجوردی در پاسخ به این پرسش ایسنا مبنی بر اینکه چرا برای معرفی محصولات خود با سلبریتی‌ها وارد گفت‌وگو نمی‌شوند، توضیح داد: یکی از سلبریتی‌ها روسری یکی از برندهایی که در حوزه چاپ فعالیت می‌کند را در مراسمی پوشیده بود. فرد صاحب برند عکس این کار را در صفحه اینستاگرام خودش گذاشته بود، آن سلبریتی به این قضیه اعتراض کرد و درخواست مبلغ بالایی از صاحب برند کرده بود که در نهایت صاحب برند مجبور شد آن عکس را از صفحه شخصی‌اش بردارد.
سلبریتی‌ها هزینه‌های گزافی از ما درخواست می‌کنند
محمدی تولیدکننده و صاحب فروشگاه نیز در پاسخ به این پرسش ایسنا توضیح داد: من به عنوان تولیدکننده و صاحب برند با چند نفر از هنرمندان و سلبریتی‌ها تماس گرفتم و درخواست کردم که از محصولات من در مراسم مختلف استفاده کنند اما آنها از این موضوع استقبال نکردند و هزینه‌های گزافی را درخواست کردند که برای من معقول نبود. آنها معتقدند که کار یک سلبریتی آن است که پول بگیرد و محصولات یک برند را معرفی کند.
این تولیدکننده همچنین با بیان اینکه شرایط تولید در حال حاضر خوب است، اظهار کرد: هیچ وقت به این اندازه و خوبی نمی‌توانستیم جلوی واردات قاچاق کالا را بگیریم. اکثر تولیدکننده‌هایی که توانستند در برابر کالای قاچاق مقاومت کنند قدیمی بوده‌اند و بعد از سختی‌های بسیار توانستند به تولید ادامه دهند. اکثر واردکننده‌ها نیز جوان هستند زیرا جوانان به دنبال کار راحت هستند.
او درباره معرفی و فرهنگ‌سازی برند ساخت ایران، گفت: زمانی که ما یک جنس را به مشتری عرضه می‌کنیم بعد از یک هفته جنس را پس می‌آورد و می‌گوید کالای شما که ساخت ایران است! این موضوع نشان می‌دهد که ما در این زمینه، فرهنگ‌سازی خوبی نتوانستیم انجام دهیم و نیازمند این امر هستیم. من از ۱۵ سالگی وارد کار شدم و زمانی که جنس چینی آمد همه ما را له کرد.
محمدی با بیان اینکه در حال حاضر شرایط خوبی فراهم شده است، اضافه کرد: به عقیده من باید دست تمام تولیدکنندگانی را که در تمام این سال‌ها مقاومت کردند بوسید. در حال حاضر وقتی به بازار تهران می‌رویم ۸۰ درصد کالاها ایرانی هستند اما چطور می‌شود این شرایط را بهتر کرد؟ برای مثال من تولیدکننده برای روسری‌ها به مشتری‌هایمان گارانتی می‌دهم در حالی که گارانتی شامل حال روسری نمی‌شود.
این تولیدکننده همچنین اعلام کرد: برای تهیه مواد اولیه مشکل داریم و زمانی می‌توانیم درباره تولید خوب صحبت کنیم که فضای آن را داشته باشیم. ما در حال حاضر می‌توانیم به کشور دوست و همسایه که تا چند وقت پیش از آن روسری وارد می‌کردیم روسری را صادر کنیم به شرط آنکه شرایط این کار برای تولیدکننده فراهم شود.
به گزارش ایسنا، بهرامی به عنوان تولیدکننده دیگر در این نشست اظهار کرد: افراد غیرمتخصص در حوزه روسری کار می‌کنند و طرح‌ها با آزمون و خطا و کپی‌برداری از برندهای خارجی انجام می‌شود که این ضعف بزرگی در این حوزه است. ما کسی را نداریم که روی طرح‌های انجام شده در این حوزه نظارت کند و ممکن است یک طرح اصلا با فرهنگ ما مغایرت نداشته باشد، از طرفی تولید بی‌کیفیت به تولید ملی صدمه می‌زند.
او همچنین به عدم ثبات قیمت مواد اولیه و کمبود رنگ و کاغذ اشاره کرد و گفت: این قیمت‌ها هر روز افزایش پیدا می‌کند و ما نمی‌توانیم هر لحظه برای مشتری قیمت را افزایش دهیم، این امر به روند تولید ما آسیب می‌رساند.
همه چیزمان لَنگ است
اخوان ـ تولیدکننده دیگری ـ با بیان اینکه مشکل در کارخانه‌های ریسندگی ماست، اظهار کرد: ما در این زمینه تحقیق و توسعه نداریم و به دنبال نوآوری نیستیم و معمولا همه چیزمان لنگ است و حتا همکاران ما برای واردات ماشین آلات این کار هم با مشکل مواجه هستند و مجبورند کارشان را با ماشین‌های قدیمی ادامه دهند. از طرفی نمی‌توانیم کارهایمان را به‌روز کنیم به همین دلیل مردم کالاهای خارجی را می‌پسندند و این موضوع عیب محسوب می‌شود.
او درباره مشکلات در حوزه طراحی بیان کرد: شرکت‌های خارجی تبلیغات بسیاری در تبلیغات دارند که ما نداریم. از طرفی یک شاگرد مغازه روسری فروشی بهتر از یک طراح می‌تواند به‌روز طراحی کند زیرا با سلیقه مردم آشنا است. اگر ما نتوانیم پارچه‌هایمان را به‌روز کنیم یا چاپ را اصلاح کنیم، با تمام تفاسیری که افزایش قیمت ارز برای جلوگیری از واردات کالای قاچاق به وجود آورده است، دوباره کالای خارجی برمی‌گردد و جلوی کار ما را می‌گیرد.
وقتی چینی‌ها، طرح طراحان ایرانی را کپی می‌کنند
بهمنی ـ طراح پارچه ـ به عنوان سخنران دیگر این نشست اظهار کرد: اگر در طراحی دقت کنیم، می‌توانیم آن را صادر کنیم. در کشورهای دیگر از جممله فرانسه، طراح را می‌فرستند کنار برج ایفل تا بررسی کند مردمی که در آن منطقه رفت و آمد دارند، چه سلیقه‌ای دارند این در حالی است که وقتی اسم طرح ایرانی می‌آید، متاسفانه فقط کاشی می‌بینیم!
او با بیان اینکه ما باید این جرأت را به طراح بدهیم که بتواند یک خط شعر سهراب سپهری را طراحی کند، گفت: با افتخار باید بگویم ما پارچه‌ای طراحی کردیم که چینی‌ها از آن کپی کردند. به عقیده من طرح می‌تواند مقدم بر جنس باشد و ۳۰ درصد نظر افراد را جلب کند.
بهمنی پیشنهاد داد: جشنواره‌ای مختص طراحی و تولید روسری و پوشش سر راه‌اندازی شود زیرا این امر قطعا منجر به پیشرفت در این زمینه می‌شود تا تولیدکنندگان طراحان قوی در این زمینه را شناسایی و بتوانند با آنها کار کنند.
حاج کریم ـ صاحب یک چاپخانه ـ نیز اظهار کرد: به شرط آنکه کاغذ و مرکب باشد ما می‌توانیم کارمان را انجام دهیم زیرا دستگاه‌هایمان تولید داخل و لطف تیم فنی‌مان به‌روز هستند اما مجبوریم یکسری امکانات مثل مرکب را وارد کنیم.
سه هزار میلیارد تومان ارزش اقتصادی روسری
حمید قبادی ـ دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس ـ نیز در این نشست اظهار کرد: پوشش سر بالغ بر سه هزار میلیارد تومان ارزش اقتصادی دارد که بالغ بر ۸۰ درصد آن تولید داخل و ۳۰ درصد تولید غیر ایرانی است. این امر نشان می‌دهد که ظرفیت بزرگی در این زمینه در کشور ما وجود دارد که ما این ظرفیت را تا چند سال گذشته نداشتیم و از کشور کنار گوش ما وارد ایران می‌شد.
او ادامه داد: ما برندهایی در داخل کشور داشتیم که صرفا توزیع‌کننده کالاهای خارجی بودند و ماشین آلات کشورهای همسایه طرح‌های ما را تولید می‌کردند. وقتی می‌گوییم یک محصول طرح غیر ایرانی دارد یعنی با یک بیلبورد سیار فرهنگ غیر ایرانی را منتقل می‌کنیم.
دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره طراحی گفت: طراحی محدود به پارچه و لباس نیست و یک موضوع میان رشته‌ای است که ما باید آن را دنبال کنیم. دوستان تولیدکننده در حوزه پوشش سر با دانشجویان گرافیک کار می‌کنند. برای مثال بهداشت در موضوع پوشش سر و تاثیرگذاری در این زمینه نیز می‌تواند مرتبط با بحث میان رشته‌ای باشد.
جشن خودکفایی در تولیدات پوشش سر تا ۴ ماه آینده
قبادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به قاچاق کالا اشاره کرد و افزود: متاسفانه قاچاق علاوه بر ضربه‌های اقتصادی، آسیب‌هایی به زمینه‌های اجتماعی وارد کرده است. اینکه قوانین را زیر پا بگذاریم آسیب اجتماعی وارد می‌کند و به نحوی به فرزندانمان یاد می‌دهیم که با عبور از قوانین می‌توانند هر کاری که می‌خواهند، انجام دهند. داشتن مزایا در تولید داخل و وجود دیوار و نظام تعرفه حرف اول را در دنیا می‌زند.
او درباره جمع‌بندی نشست خودکفایی در محصولات پوشش سر اعلام کرد: امیدواریم طی چهار ماه آینده بتوانیم جشن خودکفایی در این حوزه را برگزار کنیم. گرچه معتقدیم موانع و مشکلات عمده‌ای در تامین مواد اولیه وجود دارد که باید مرتفع شود. از طرفی تبلیغات یکی از اصلی‌ترین نیازهای این حوزه است. همچنین طراحی در حوزه تولید نیاز به تقویت دارد. ضرورت به اصلاح کیفیت، برندسازی، استفاده از طراحی و اِلمان‌های ایرانی، فرهنگ‌سازی درباره استفاده از کالای ایرانی از دیگر نیازهای ضروری در این حوزه است.
دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کمبود نخ‌های با کیفیت و متنوع، مشارکت بیشتر فعالان حوزه نساجی، تعامل جهانی و کسب آموزش حرفه‌ای، ایجاد پایگاه اصلاع‌رسانی و همگانی در پوشش سر و ایجاد کمیته تخصصی و مستقل شال و روسری در بخش صنعت را به عنوان نیازهای دیگر در این حوزه اعلام کرد.