پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سمیح ایدیز در المانیتور نوشت: مناسبات بین ترکیه و کشورهای غربی هیچ گاه به اندازه دوران ریاست جمهوری رجب طیب اردوغان تنش آمیز نبوده است. پس از پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری و افزایش قدرت او در ساختار قدرت ترکیه پس از اصلاحات قانون اساسی سال 2017، به نظر می رسد که رجب طیب اردوغان عامل تعیین کننده مسیر روابط ترکیه با غرب خواهد بود. پیروزی انتخاباتی اردوغان حاکی از این است که لحن تهاجمی وی نسبت به غرب با حمایت شهروندان ترکیه برخوردار بوده است. این موضوع باعث شده که بسیاری فرض کنند که جهت گیری ضد غربی سیاست خارجی آنکارا در دوران ریاست جمهور اردوغان افزایش پیدا می کند. در گذشته سیاست خارجی ترکیه مبتنی بر مفهوم آرمانی «مشکلات صفر با همسایگان» بود که توسط احمد داوود اوغلو نخست وزیر سابق مطرح شده بود، اما پس از ورود بینالی یلدریم با اندکی اصلاح بر «افزایش تعداد دوستان و کاهش دشمنان» برای ترکیه تاکید شد. اما در دوره وی اختلافات ترکیه با همسایگان افزایش پیدا کرد و علت عمده آن به رویکرد تهاجمی ترکیه در روابط بین الملل برمی گردد.
به گزارش «انتخاب»، المانیتور ادامه داد: در مانیفست انتخاباتی اردوغان که در ماه می ارائه شد حاکی از این است که وی مخالف مفاهیم ایده آلیستی داود اوغلو و بینالی یلدریم است. سیاست خارجی اردوغان مبتنی بر رئالیسم است که ناشی از درک او از وضعیت جهانی است و اساسا بر این مسئله « جهان دیگر جهان تک قطبی دهه 1990 نیست» استوار است. این رویکرد همچنین بر این تاکید دارد که به دلیل اقدامات ارتجاعی و منسوخ دولتها؛ نگرانی های امنیت ملی ترکیه از همه ملاحظات دیگر پیشی می گیرد. به طور خلاصه دیدگاه سیاست خارجی اردوغان مبتنی بر ایجاد ترکیه قدرت مند نظامی است که بتواند در برابر دشمنان مقاومت و از خودش در مقابل تهدیدات خارجی محافظت کند. در این رابطه، اردوغان به عملیات سپر فرات و شاخه زیتون – عملیات نظامی ترکیه علیه یگان مدافع خلق کرد مورد حمایت آمریکا در سوریه و همچنین تاخت و تاز علیه حزب کارگران کردستان ( پ.ک.ک) در عراق اشاره می کند. مانیفست اردوغان مهم ترین تهدیدات پیش روی ترکیه را « افزایش تعصبات مذهبی، نژادپرستی فرهنگی و دشمنی با اسلام در غرب» در نظرگرفته است. این مانیفست بر این تاکید دارد که غرب در حال پناه دادن به اعضای گروه های تروریستی است تا از این طریق ترکیه را تضعیف کنند. آن ها از گروه هایی همانند حامیان فتح الله گولن ( واعظ ترکیه که در پنسیلوانیا ساکن است و آنکارا وی را متهم به طراحی کودتای علیه اردوغان و حزب عدالت و توسعه در سال 2016 می داند) ، آزادی عمل گروه پ.ک.ک در اروپا، حمایت واشنگتن از گروه یگان مدافع خلق کرد در سوریه حمایت و پشتیبانی می کنند.
بریل ددوغلو تحلیلگر برجسته حامی دولت معتقد است « در دوران اردوغان مبارزه با تروریسم در مرکز سیاست خارجی ترکیه قرار دارد. روابط ترکیه با هر کشور مبتنی بر این موضوع تعیین خواهد شد.»
سینان اولگن رئیس مرکز مطالعات اقتصاد و سیاست خارجی EDAM و محقق مهمان در مرکز کارنگی بروکسل با اشاره به همکاری حزب عدالت و توسعه با حزب حرکت ملی و مواضع ضد غربی آنها بر بدبینی نسبت به روابط بین ترکیه و غرب تاکید کرد. تنها روابط بین ترکیه و اتحادیه اروپا تنها در چند حوزه خاص مشترک مانند توافق پناهندگی تداوم پیدا می کند.
مورات یسیلتاس از موسسه SETA برای تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در آنکارا با اشاره به مانیفست انتخاباتی اردوغان معتقد است که روابط انکارا با جهان مبتنی بر « نئورئالیسم» بوده است. وی گفت که روسیه و سایر قدرت ها اکنون در مرکز سیاست خارجی اردوغان قرار دارند. وی اشاره کرد: « ترکیه اکنون علاوه بر متحدان غربی، با روسیه، چین و ایران همکاری می کند که این حاکی از درک نئورئالیستی است.»
سوزان اوسلر رئیس بخش سیاست خارجی اردوغان در اظهاراتی پس از پیروزی اردوغان گفت: « سیاست خارجی ما بر روی ارزش های عدالت، کرامت و آزادی بنا شده است.»
با وجود مواضع ضد غربی اردوغان، رهبران غربی به دلیل اهمیت استراتژیک گسترده ترکیه در منطقه پرآشوب خاورمیانه خواهان همکاری با اردوغان هستند. در همین حال شایعاتی حاکی از جایگزینی ابراهیم کالین مشاور ارشد سیاست خارجی اردوغان به جای مولود چاوش اوغلو است. انتخاب ابراهیم کالین به منصب وزیر امور خارجه می تواند حاکی از لحن بسیار نرم و دیپلماتیک ترکیه در برخورد با غرب باشد.