آبگیری بی سر و صدای سد ایلیسو ترکیه

این سد که بر روی سرشاخه های رودخانه دجله احداث شده، بزرگترین سد ساخته شده بر روی این رودخانه بوده و پروژه ای مهم برای تامین انرژی کشور ترکیه به شمار می رود.
مقامات ترکیه مدعی هستند که این سد با هدف تولید انرژی برقابی احداث شده و پس از آبگیری کامل، مشکلی برای جریان آب رودخانه دجله ایجاد نخواهد کرد.
بر اساس برنامه زمان بندی شده، قرار بود که این سد در مدت سه سال آبگیری شود و به این طریق جریان آب رودخانه قطع نشود ولی دولت ترکیه در نظر دارد در مدت یک سال این سد را آبگیری کند که این مساله در کنار کاهش دبی آب دجله در پی خشکسالی، موجب بروز نگرانی مردم عراق و کاهش آب در پایین دست سد شده است.
فاتح یلدیز سفیر ترکیه در عراق طی نشست خبری در ساختمان سفارت ترکیه در بغداد در خصوص رفع این نگرانی اعلام کرد که با آغاز آبگیری سد ایلیسو، جریان آب رودخانه دجله به سمت عراق قطع نخواهد شد چرا که کشورش در این زمینه به عراق ضمانت داده است.
وی با تاکید بر لزوم ادامه جریان آب رود دجله به سمت عراق گفت: آغاز آبگیری سد ایلیسو به معنی قطع کامل جریان آب دجله به سمت عراق نیست و در این زمینه بر اساس توافق دوجانبه اقدام شده و جریان آب قطع نمی شود.
وی با ادعای این که 'بخش مهمی از آب رود دجله هم اکنون نیز به سمت عراق جریان دارد' بیان کرد: ترکیه بدون مشورت با کشورهای همسایه در مورد سد ایلیسو اقدامی انجام نمی دهد چرا که معتقدیم آب رود دجله به تمامی کشورهای حوزه آبریز این رودخانه تعلق دارد و آنکارا همواره با اجتناب از اقدامات یک جانبه، همکاری لازم را در این مورد داشته است.
سفیر ترکیه در بغداد هدف اصلی از ساخت سد ایلیسو را تولید برق عنوان کرد و ادامه داد: از آب ذخیره شده در پشت سد ایلیسو برای تولید برق استفاده خواهد شد.
سفیر ترکیه در عراق همچنین با اشاره به کاهش عمومی میزان آب رود دجله در پی خشکسالی های اخیر افزود: مرتبط ساختن کاهش دبی رود دجله به آغاز روند آبگیری سد ایلیسو که تازه از اول ژوئن یعنی روز جمعه شروع شده، چندان منطقی نیست.
وی اعلام کرد: آبگیری کامل سد ایلیسو تنها یک سال به طول خواهد انجامید و پس از یکسال سطح آب پشت سد برای تولید برق کافی خواهد بود و جریان آب به روال قبلی باز خواهد گشت.
مراد آجو مدیرکل امور آب دولتی ترکیه نیز در گفت و گو با خبرگزاری آناتولی ترکیه اعلام کرد که این سد با هدف تولید انرژی برقابی احداث شده و برق تولید شده توسط نیروگاه سد، سالانه بالغ بر 1.5 میلیارد دلار درآمد برای اقتصاد ترکیه خواهد داشت.
وی اضافه کرد: ارتفاع این سد از بستر رودخانه 135 بوده و با 6 توربین تولید برق و نیروگاه نصب شده آن به قدرت یک هزار و 200 مگاوات، قادر است سالانه چهار میلیارد و 120 میلیون کیلووات ساعت برق تولید کند.
وی همچنین گفت: با راه اندازی کامل نیروگاه نصب شده این سد، چهار درصد انرژی برقابی ترکیه از طریق نیروگاه این سد تامین و تولید خواهد شد و به همین علت این پروژه برای ترکیه بسیار مهم و حیاتی است.
وی افزود: این پروژه با صرف 1.5 میلیارد یورو احداث شده و در مدت زمان کوتاهی هزینه صرف شده را از طریق تولید انرژی برق جبران خواهد کرد.
به گزارش ایرنا، آبگیری سد ایلیسو ترکیه که با هدف دو منظوره تولید انرژی برق و ذخیره و مدیریت آب بر روی رودخانه دجله در جنوب ترکیه ساخت شده، از اول ماه جاری میلادی(11 خرداد 97) آغاز شده است.
سد ایلیسو به عنوان دومین سد بزرگ ترکیه که بر روی رودخانه دجله و در حد فاصل استان ماردین و شیرناک ساخته شده، از نظر ذخیره آب، دومین و از نظر ظرفیت نیروگاهی چهارمین سد بزرگ ترکیه به شمار می رود.
احداث این سد که از سال 2006 آغاز شده و ظرفیتی معادل 10.6 میلیارد متر مکعب گنجایش(سه برابر بزرگترین سد ایرانی یعنی کرخه) دارد، قرار بود در سال 2019(یکسال دیگر) به اتمام برسد ولی ساخت این سد پیش از موعد مقرر آن به پایان رسیده است.
ایلیسو بعد از سد آتاتورک با 49 میلیارد متر مکعب گنجایش(معادل تمام 650 سد ایرانی) که در 1992 بر روی رودخانه فرات احداث شد، دومین سد بزرگ ترکیه و از جمله سدهای بزرگ جهان به شمار می رود.
ارتفاع این سد از کف رودخانه 135 متر است و با 10.6 میلیارد متر مکعب حجم مخزن، بزرگترین سد احداث شده بر روی رودخانه دجله محسوب می شود که با رویه بتنی و بدنه و هسته خاکی و با 24 میلیون متر مکعب خاکریزی و بتن ریزی احداث شده است.
کارگاه ساخت سد و نیروگاه آن در زمان احداث چندین بار مورد حمله عوامل گروه پ.ک.ک قرار گرفت.
دریاچه سد ایلیسو بعد از آبگیری کامل در شاخه های متعدد بین 40 تا 50 کیلومتر طول خواهد داشت.
این سد بیش از 121 هزار هکتار از اراضی دیم در حوزه پایاب در شهرستان های نصیبین، جزیره، ایدیل و سیلوپی ترکیه را به اراضی آبی مدرن تبدیل خواهد کرد که بنا به اعلام کارشناسان کشاورزی ترکیه، مشروب کردن اراضی پایاب سد، با 10 درصد از جحم آب مخزن آن نیز ممکن خواهد بود.