آمارهایی از «روسپی ها» در ایران/ چرا با آنهایی که تقاضای خدمات جنسی دارند برخورد نمی‌شود؟

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی گفت: سالیانه ۹۵۰ زن ویژه در مراکز بهزیستی که تعداد آن ۲۴ مرکز است، پذیرش می‌شوند که عمدتا از طبقات فوق العاده پایین هستند و فقر و مشکلات شدید از جمله اعتیاد دارند.

حبیب‌الله فرید (معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی) در رابطه با "سکس ورکرها" گفت: به این افراد در کل دنیا سکس ورکر گفته می‌شود که ما معادل فارسی آن را بکار می‌بریم، پژوهش خاصی در رابطه با تعداد کارگران جنسی در کشور انجام نشده است و اگر هم آماری باشد؛ اعلام آن مربوط به قوه قضائیه و نیروی انتظامی است، چراکه این کار جرم محسوب می‌شود و در صورت بازداشت تعداد این زنان یا مردان مشخص می‌شود.

وی افزود: آخرین آمار در دهه ۸۰ اعلام شد که برآورد بوده است و برای این کار باید شیوع‌شناسی انجام شود. پدیده‌هایی که قبح دارد و مخفی است در بسیاری از مواقع بسیاری از افراد آن را اعلام نمی‌کنند و مطالعه و شیوع‌شناسی نمی‌شود به همین خاطر آماری که اعلام می‌شود، ادله‌ای ندارد، اما موضوع مهم این است که باید در رابطه با پیشگیری از آن و مداخله به هنگام و بازتوانی افرادی که دچار این مشکل می‌شوند، فعالیت‌هایی انجام شود تا این افراد به روند طبیعی زندگی بازگردند. این اصلی است که باید پذیرفته و در رابطه با آن فعالیت انجام شود.

زنان در معرض آسیب باید تحت سازمان‌های حمایتی قرار گیرند

فرید در ادامه گفت: عوامل خطر نیز در این بین وجود دارد که شامل عواملی می‌شود که منجر به فرار افراد از خانه، اعتیاد و خشونت می‌شود مثلا اعتیاد در بین خانم‌ها می‌تواند موجب فرار از خانه و بی‌خانمانی شود که ارتباط زیادی با آسیب و توسعه آن دارد. در رابطه با این مسائل نیز می‌توان کار کرد و نظام‌های حمایتی مثل کمیته امداد و بهزیستی باید حمایت را از زنانی داشته باشد که به هر دلیلی از خانه بیرون می‌آیند و شب به خانه باز نمی‌گردند. اصلا به درست یا غلط بودن این کاری نداریم، اما در هر صورت باید فضایی آماده شود که زنان به مراکز مراجعه کرده و قبل از اینکه دچار آسیب شوند با سیستم‌های حمایتی ارتباط داده شوند تا مشکل آن‌ها منجر به آسیب‌های بیشتر نشود. در چند سال اخیر روی این موضوعات تمرکز کرده‌ایم که نمود آن توسعه اورژانس اجتماعی در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر جمعیت بوده است.

وی افزود: رویکرد توانمندسازی همه‌جانبه با اولویت اولیه جسمی، روانی و معنوی و سپس توانمندسازی اقتصادی مدنظر بوده است، یعنی کاری کرده‌ایم که سلامت روان و سلامت جسمی و عزت نفس انسان‌ها افزایش پیدا کند و بعد از اینکه ثبات جسمی - روانی حاصل شد به بحث اشتغال آن‌ها و همچنین بازگشت این افراد به خانه‌های خود کمک کنیم.

او در ادامه با اشاره به اینکه بازگشت به خانواده یکی از مراحل سخت حمایتی از این افراد است، بیان داشت: افرادی که از خانواده بیرون می‌آیند بازگشت سختی دارند و مددکاران اجتماعی با سختی این کار را انجام می‌دهند.

کارگران جنسی لوازم پیشگیری دریافت نمی‌کنند

فرید بیان داشت: در حوزه اعتیاد مراکزی وجود دارد که افراد به مراکز گذری مراجعه می‌کنند و در آنجا خدمات کاهش آسیب دریافت می‌کنند که شامل سرنگ و وسیله پیشگیری می‌شود و حتی آموزش‌هایی به افراد داده می‌شود تا مراقب باشند دچار HIV یا هپاتیت نشوند و یا اگر مبتلا هستند آن را به افراد دیگری منتقل نکنند، اما برای اینکه این اقدامات را برای کارگران جنسی انجام دهیم با توجه به اینکه این موضوع جرم است باید یکسری رویکردهای فرهنگی هم در این خصوص داشته باشیم.

فرید در رابطه با زنان و مردانی که جزو طبقه متوسط هستند و به دلیل اعتیاد به این کار دست به تن‌فروشی می‌زنند، گفت: برخی کار‌ها برای دستیابی به وضعیت اقتصادی بهتر پذیرفته نیست و بسیاری از مواقع افرادی خیلی جدی به عاقبت این موضوع فکر نکرده‌اند و بعد که وارد شدند؛ عوارض مختلف جسمی، جنسی و خشونت را تجربه کردند یا حتی درگیر اعتیاد شدند و به نوعی دچار آسیب‌های جسمی شده‌اند و فکر می‌کردند که راه برگشتی وجود ندارد.این افراد با تماس با خط ۱۴۸۰ از مددکاران ما کمک گرفتند و همچنین با تماس با خط ۱۲۳ نیز کمک‌هایی دریافت کردند. البته اغلب افرادی که در بهزیستی پذیرش می‌شوند وضعیت مالی بدی دارند و به همین خاطر به این راه کشیده شده اند.

او در ادامه گفت: سالیانه در مراکز بهزیستی که تعداد آن ۲۴ مرکز است ۹۵۰ زن پذیرش می‌شوند که عمدتا از طبقات فوق العاده پایین هستند و فقر و مشکلات شدید از جمله اعتیاد دارند. باید با رویکردهای پیشگیرانه و همچنین آموزش مهارت‌های زندگی نگاه انسان‌ها را به زندگی عوض کنیم و همچنین برای همه افراد فرصت‌هایی برابر به وجود بیاوریم تا بتوانند دسترسی به تسهیلات بانکی و اشتغال برابر داشته باشند تا عامه مردم نسبت به آینده خود امیدوار شوند شاید این مساله بتواند در این حوزه کمک کند؛ از طرفی برخی از اختلالات روانی می‌تواند به عنوان عامل خطر برای اقدام به رفتارهای جنسی پرخطر باشد. اختلالات دوقطبی و مانیا و اختلالات شخصیتی می‌تواند همراه با ریسک بالا در این زمینه باشد که باید دقیق بررسی شود.

۵ درصد زنان ویژ‌ه مراجعه‌کننده به بهزیستی متاهل بودند

فرید گفت: در سال ۹۰ آماری توسط بهزیستی منتشر شد مبنی بر اینکه ۵۰ درصد زنان متاهل تن‌فروشی می‌کنند که این آماری کاملا اشتباه بود، چراکه در کشوری مانند آمریکا این رقم یک درصد است و این عدد برای این دسته بسیار دور از ذهن اعلام شد و این اشتباه رسانه بود. مشخص نیست که در حال حاضر در این رابطه مطالعه صورت گرفته است یا خیر. اما در بین افرادی که در آن زمان به بهزیستی مراجعه کرده بودند، پنج درصد متاهل بودند.

وی در واکنش به فعالیت مراکزی با عنوان ماساژ که در آن خدمات جنسی ارائه می‌شود، بیان داشت: دادستان به وضوح اعلام کرده است؛ وجود مراکزی به اسم ماساژ و خدمات زنان را صیغه می‌کنند؛ اما در حقیقت خدمات جنسی ارائه می‌دهند که غیرقانونی است و فتا این مراکز را در فضای مجازی رصد می‌کند تا از فعالیت آن‌ها جلوگیری کند.

فرید ادامه داد: هم دادستانی و هم ناجا به همراه پلیس فتا پیگیر این مسائل هستند، اما کاری که باید انجام دهیم این است که باید پسران و دختران را با مهارت زندگی بزرگ کنیم چراکه افراد از ابتدا دچار آسیب نمی‌شوند. افراد در معرض خطر قرار می‌گیرند مثلا یکبار مواد مصرف می‌کنند و چون کنترل خود را از دست می‌دهند؛ ممکن است اقدام به کارهای دیگری کنند. بنابراین تاکید می‌کنم که در بحث آموزش و اطلاع‌رسانی باید به مردم اقدامات جدی انجام شود و در کلاس‌های مدارس که در آن دختران و پسران جدا هستند راجع به مهارت و مشکلاتی که منجر به آسیب‌های اجتماعی می‌شود صحبت شود.

با زنان و مردانی که تقاضای خدمات جنسی دارند برخورد شود

وی تاکید کرد که باید با زنان و مردانی که تقاضای این کار را دارند برخورد شود؛ یعنی باید برخورد با این افراد محکمتر باشد.

فرید گفت: در بسیاری از نقاط دنیا با افرادی که مطالبه جنسی دارند؛ برخورد شدید می‌شود؛ اما در حال حاضر یک خانم اگر در خیابان منتظر تاکسی باشد پنج ماشین برای او بوق می‌زند، باید با این افراد هم به دلیل برهم زدن امنیت روانی مردم و خانواده آن‌ها و هم برای زنان آسیب‌دیده که منجر به شکسته شدن حلقه ارتباطی می‌شود، اقدام کنند. البته سیستم‌های حمایتی مثل بهزیستی باید از این افراد حمایت کند و البته باید اعتبار حوزه‌های حمایتی افزایش پیدا کند تا بتوانند عوامل خطر و پس از آن آسیب را کاهش دهند.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی گفت: باید اقدامات قضائی برای افرادی که با اسمی جعلی اقدامی سودجویانه دارند نیز باید انجام شود. این افراد نیاز به مداخله قضائی دارند و البته در رابطه با گردانندگان مراکزی که اقدام به این کار می‌کنند نیز باید اقدامات جدی‌تری صورت گیرد البته قوه قضائیه و وزارت اطلاعات حساسیت ویژه‌ای بر روی این مساله دارد. از طرفی باید مشکلات روان‌شناختی افراد تن‌فروش بررسی شود. در حال حاضر دسترسی به این گروه‌ها سخت است و نمی‌توان به راحتی پژوهش خاصی را در خصوص این افراد انجام داد.