پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : الهه ایزدپناه اظهار داشت: در حوزه حملونقل مسافری و باری، جابه‌جایی ریلی از بیشترین مزایا نسبت به ترابری جاده‌ای و هوایی برخوردار است.
وی افزود: کاهش تلفات، سرعت بیشتر نسبت به حملونقل جاده‌ای، کاهشِ به‌طور میانگین 80 درصدی مصرف سوخت نسبت به حملونقل جاده‌ای و هوایی و ظرفیت حمل بار و مسافر بیشتر، از جمله امتیازات حملونقل ریلی است.
این کارشناس حملونقل ریلی اظهار داشت: در حالی که سابقه ساخت راه‌آهن در ایران به حدود یک قرن پیش برمی‌گردد، ساختِ اصلی‌ترین جزء مجموعه راه‌آهن، یعنی ریل، هنوز بومی نشده و ایران همچنان نیازمند واردات از سایر کشورها است.
وی افزود: در سند چشم‌انداز، ساخت 25 هزار کیلومتر خط آهن برای سال 1404 پیش‌بینی‌شده است، اما در حال حاضر طول راه‌آهن سراسری کشور فقط 11 هزار کیلومتر است، با واردات خط آهن، به‌منظور تعمیر و جایگزینی با خط فرسوده و همچنین ایجاد 14 هزار کیلومتر خط آهن باقیمانده، درمجموع حدود دو میلیون تن ریل نیاز است که باید از طریق واردات تأمین شود؛ از آنجا که در 5 سال گذشته میانگین قیمت واردات ریل به ازای هر تن هزار دلار بوده است، واردکردن این حجم ریل موردنیاز معادل با خروج 2 میلیارد دلار ارز از کشور است.
ایزدپناه ادامه داد: علاوه بر هزینهٔ بالای واردات ریل، مشکلات فراوان پیش‌آمده بابت تحریم‌های اخیر، سرعت توسعه خط ریلی کشور را در چند سال گذشته به‌شدت کاهش داده است به طوری که واردات ریل از حدود 78 هزار تن در سال 85 به 20 هزار تن در سال 92 رسید؛ همین امر منجر به تلاش برای تولید ریل ملی شد.
این کارشناس حملونقل ریلی افزود: هرچند که در سال 73 نیز تلاش‌هایی برای تولید ریل ملی شده بود، اما به دلایل فنی و همچنین بی‌توجهی مسئولان، نیمه‌کاره رها شده بود.
وی اضافه کرد: مسئولیت این امر در سال 95 طی قراردادی بین شرکت راه‌آهن و ذوب‌آهن به عهده شرکت ذوب‌آهن گذاشته و مقرر شد تا پایان سال 95 ریل موردنیاز شبکه ریلی تولید شود، اما متأسفانه تاکنون با گذشت بیش از یک سال، هنوز ریل استاندارد و مورد تأیید شرکت راه‌آهن تولید نشده است.
ایزدپناه در تشریح علت بروز این تأخیر در تولید ریل توسط ذوب‌آهن گفت: با توجه به خرید خط تولید پیشرفته نورد از شرکت کوتنر آلمان و نصب و راه‌اندازی آن تا ابتدای سال 95، مانع فنی و ساختاری جدی بر سر راه تولید خط آهن وجود ندارد، طبق اظهارات مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان این مشکلات به مسائل مالی و نحوه پرداخت مبلغ قرارداد توسط شرکت راه‌آهن برمی‌گردد، زیرا قیمت توافق شده از هزینه تمام‌شده تولید برای این شرکت، کمتر است. این در حالی است که شرکت راه‌آهن سابقاً شرایط مناسبی برای خرید ریل از شرکت‌های خارجی داشته که به شکل پیش‌پرداخت مبلغ کمی از قرارداد و پرداخت مابقی مبلغ به‌صورت اقساط صورت می‌گرفته است.
وی اظهار داشت: در حال حاضر بدهی شرکت ذوب‌آهن به راه‌آهن که به خاطر هزینه حملونقل مواد اولیه و محصولات ذوب‌آهن بوده، به حدود 100 میلیارد تومان می‌رسد، با توجه به اختلاف‌نظرهای بین این دو شرکت برسر نحوه پرداخت مبلغ پروژه، هم‌اکنون توافق شده که هزینه تولید ریل با بدهی شرکت ذوب‌آهن تهاتر شود، به‌این‌ترتیب مسائل مالی مدنظر شرکت ذوب‌آهن مرتفع شده و راه برای تولید هرچه سریع‌تر ریل ملی هموار می‌شود؛ این نحوه پرداخت همچنین می‌تواند به‌عنوان الگوی پرداختی قراردادهای بعدی نیز مورداستفاده قرار بگیرد.
این کارشناس حملونقل ریلی اضافه کرد: قرارداد فعلی مربوط به تولید 40 هزار تن ریل U33 است که مناسب خطوط فرعی و سرعت پایین است، بعد از اتمام این قرارداد ذوب‌آهن باید تولید ریل UIC60 را در دستور کار قرار بدهد که از تکنولوژی بالاتری برخوردار است و همچنین اصلی‌ترین ریل مورد نیاز شبکه ریلی کشور است.
ایزدپناه ادامه داد: بنابراین تولید ریل U33 به‌عنوان اولین قدم در تولید ریل ملی به شمار می‌رود و برای تأمین این نیاز ضروری کشور، لازم است هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد؛ با توجه به راه‌حل فعلی و برداشته شدن موانع از سر راه تولید ریل توسط ذوب‌آهن انتظار می‌رود این شرکت تولید انبوه را هرچه سریع‌تر شروع کند.