حاتمی‌کیا: زمانی که داعش به مجلس حمله کرد در حال ساخت «به وقت شام» بودم/ به حاج قاسم گفتم به ما طعنه می‌زنند، چرا نمی‌گذارید برویم و ببینم در سوریه چه خبر است

نشست خبری فیلم سینمایی «به وقت شام» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا در پردیس سینمایی ملت آغاز شد.

نشست خبری فیلم سینمایی «به وقت شام» ساخته ابراهیم حاتمی کیا شامگاه دوشنبه 16 بهمن با حضور کارگردان، هادی حجازی فر و محمد شعبان بازیگران، کارن همایونفر آهنگساز، مهدی جعفری مدیر فیلمبرداری، مهرداد خوشبخت تدوین‌گر، شهرام خلج چهره‌پرداز، بابک پناهی طراح صحنه و محمد خزاعی تهیه‌کننده در پردیس سینمایی ملت بلافاصله بعد از نمایش این فیلم در سینمای اهالی رسانه شروع شد.

حاتمی‌کیا: من را یک سرباز بدانید

حاتمی‌کیا در ابتدای این جلسه گفت: «فکر می‌کنم سال 65 بود، 31 سال پیش که اولین فیلم خودم «هویت» را ساختم. درست با عملیات کربلای 5 مصادف بود و من باید کنار فیلم می‌ماندم و دوستانم رفتند منطقه که آن جلسه برایم خیلی سخت گذاشت. پس از فیلمبرداری رفتم منطقه که برخی از دوستانم در عملیات شهید شدند.»

او ادامه داد: «فیلم «به وقت شام» فیلمی است که یک سرباز ساخته، من خودم را سرباز این نظام می‌دانم و همچنان دلم می‌تپد برای بچه‌هایی که جهاد می‌کنند. سوالاتی که خواهد شد فنی است ولی من را یک سرباز بدانید که همانند همان عملیات دوست داشتم با آن بچه‌ها باشم و اسمم را هم در تیتراژ اولین فیلمم نزدم و دوست داشتم مانند آن ها گمنام می‌ماندم که نشد و 31 سال است که ماندیم.»

حاتمی‌کیا: یک دلار هم خرج ساخت فیلم در خارج از کشور نکردم

حاتمی کیا درباره جلو‌ه‌های ویژه فیلمش و شباهت آن به بازی‌های کامپیوتری گفت: «افتخار می‌کنم که بچه‌های ایرانی این فیلم را ساختند و یک دلار خرج فیلم در خارج از ایران نکردند و ما تمام توانمان را برای فیلم گذاشتیم. اگر شما بازی کامپیوتری می‌بینید من چنین حسی ندارم. من ترجیح می‌دهم که از بچه‌های ایرانی متخصص استفاده کنم حتی اگر شما طعنه‌هایی بزنید.»

حاتمی‌کیا: برای نزدیک شدن به شهدای مدافع حرم مصلحت‌هایی داشتیم

حاتمی‌کیا درباره شیوه رداخت به موضوع داعشی‌ها در فیلمش گفت: «من یک روز کل گروه را جمع کردم و گفتم همگی باید فیلم‌هایی که داعشی‌ها تهیه و منتشر کردند، ببینیم به خصوص صحنه‌هایی که در آب خفه می‌کنند و جنایت‌هایی که می‌کردند. واقعیت این است که جریان داعش ترکیبی که دارد به شدت اگزجره است و آن فیلم‌ها را هم ببینیند همین است. من با داعش زندگی نکردم که ببینیم دقیقا چگونه است. قطعا وهابی نیستم. من سعی کردم با داعش وارد گفت‌وگو شویم. برخی فیلم را می‌گوید هالیوودی من نمی‌فهمم که این واژه را برای چه به کار می‌برید؟ یک فیلم داستانی است که من سعی کردم در بستر این داستان این مسایل بیان شود. البته این نظر شماها و مردم است. تاکید می‌کنم که مردم، مردم این خیلی مهم است.»

حاتمی کیا درباره نوع نگاهش به شهدای مدافع حرم در فیلم گفت: «معذوریت‌های زیادی داشتیم، در مظلومیت بچه‌های مدافع حرم همین بس که وقتی شهید می‌شدند نمی‌شد از آن‌ها حرف زد و الان هم نمی‌شود درباره‌شان خیلی چیزها را گفت. من خیلی دوست داشتم بین آن‌ها بودم و درباره آن‌ها می‌گفتم، اما به دلایلی که ترجیح می‌دهم بیان نکنم مصلحت دیدم که نگاه کلی داشته باشم.»

حجازی‌فر: خدا شاهد است این فیلم یکی از بهترین کارهایم است

در ادامه این نشست هادی حجازی‌فر درباره اظهارنظری که چندی پیش از قول او در مورد حضورش در «به وقت شام» منتشر شد و به این موضوع اشاره داشت که بازی خود را در فیلم دوست ندارد، گفت: «من خودم چون 5، 6 سال پیش به عنوان خبرنگار اینجا می‌آمدم و به دنبال هنرمندان بودم و همیشه دست خالی برمی‌گشتم و در مصاحبه ضعیف هستم ولی دیشب مصاحبه‌های بسیاری کردم و اکثر دوستان هم امانت‌دار بودند، ولی این اظهارنظر کمی نادرست بیان شد. من می‌ترسیدم که در این فیلم بازی کنم و به کار آقای حاتمی‌کیا آسیب وارد کنم زیرا که فضایش متفاوت با کارهای دیگرم بود. من روز دوم به آقای حاتمی‌کیا درباره فشردگی کار گفتم که ایشان گفتند تو اعتماد کن، اما از نتیجه این حرف‌های من آن تیتر زده شد. خدا شاهد است که این فیلم یکی از بهترین کارهایم بود و خیلی بهتر از این می توانست باشد اما خدارا شکر خوب بود.»

خزاعی: به اشتباه برخی تصور می‌کنند برای فیلم حاتمی‌کیا همه امکانات مهیاست

صحبت‌های محمد خزاعی ادامه دهنده این نشست بود. او در سخنانی درباره تولید این فیلم گفت: «من به آقای حاتمی‌کیا گفتم نزدیک به شش ماه فیلمنامه، شش ماه تولید و شش ماه هم پس از تولید داشته باشیم، تمامی تلاش ما بر این بود که کار را به صورت جهادی و گروهی کوچک کنیم.»

او ادامه داد:‌«ما شبانه روزی کار کردیم و حتی تعطیلات نوروز هم نداشتیم. تیترهایی که زدند با این مضمون که همه امکانات را در اختیار ما گذاشته‌اند که درست نبود. نهادهای همکار ما در خیلی از بخش‌ها کمک نکردند. از دور فکر می‌کنند برای فیلم آقای حاتمی‌کیا همه چیز مهیا بوده اما اینطور نبوده است. همکاری خوب بچه های سازمان اوج، ارتش و ... که امکاناتشان را در اختیار ما گذاشتند بود. برخی از ضعف های‌فیلم که از نظرتان مشکل دارد به خاطر امکانات است. از بحث بودجه هم باید بگویم که نتیجه کار مهم است خیلی فیلم داشتیم که بودجه زیادی داشتند ولی نتیجه نگرفتند. اگر شما اصحاب رسانه و مردم از فیلم راضی بودید ما موفق بودیم.»

حاتمی‌کیا: من اولین فیلم درباره داعش را ساختم، باقی بیایند و باز هم بسازند

حاتمی کیا در پاسخ به سوال یک خبرنگار درباره نمایش ضعیف و کم‌هوشی داعشی‌ها گفت: «این نظر شماست، من که باورم نمی‌شود اگر شما یک عکس از خودت و داعشی به من نشان دهی من حرفت رو قبول می‌کنم و اسمم را همان که تو گفتی میذارم. داعش با معارضین خیلی متفاوت است. یک چیزی همین‌طوری نیندازید وسط. من شنیده بودم که داعش در رفتار به نوعی پست مدرن هستند و فیلم مانند مدمکس را دوست دارند و به این پوشش بیرونی علاقه مند هستند. به قول شما من این ها را خنگ کردم و اولیش را ساختم ان‌شاالله بقیه بیایند و بسازند بهتر از این که تو هم دوست داری.»

حاتمی‌کیا: زمانی که داعش به مجلس حمله کرد در حال ساخت «به وقت شام» بودم

حاتمی‌کیا درباره پایان داعش و جایگاه فیلم در آینده گفت: «داعش به راحتی قابل حذف شدن نیست و تنها زمین را از دست داده و به سمت لیبی و برخی از کشورها کشیده شده است و چیزی نیستند که تمام شوند. این را من بگویم که فیلم هرچه زودتر آماده شود. سر پیش تولید آشکارا بحث بود که فیلم نباید خرداد کلید بخورد و عقب تر برود. واقعا چهار ماه برای فیلمی که دو هزار و 400 پلان دارد کم است و شبانه روز کار کردیم و تلاشم این بود که فیلم آماده شود. تصورم این بود که از داعش تا حرفش هست اثری بسازم. آن روز که روز که به مجلس حمله کردند و مسئله داخلی شد من سر فیلمبرداری بودم. به نظرم باید درباره‌شان حرف زد.»

حاتمی‌کیا درباره اینکه آیا مایل است فیلمش در عرصه جهانی دیده شود،‌ گفت:‌ «من آرزو دارم این فیلم در کشورهای همسایه نماش داده شود، اگر چه می‌دانم چون دچار سوتفاهم هستند این مسئله ممکن است امکان‌پذیر نباشد. دلم می‌خواهد که فیلم جشنواره‌های مختلفی برود، من دشمن جشنواره نیستم از این نظر که می‌بینم جوان ایرانی درگیر جشنواره می‌شود و با اولین و دومین فیلمش می‌سوزد و دیگر بلند نمی‌شود دلم می‌سوزد. پسران و فرزندان این ممکلت دلم می‌خواهد حرف‌های خود کشور را بزنید اینجاست که من با جشنواره مسئله دارم.»

حاتمی‌کیا:‌ به حاج قاسم گفتم به ما طعنه می‌زنند، چرا نمی‌گذارید برویم و ببینم در سوریه چه خبر است

حاتمی کیا درباره اینکه چرا در پنج شش فیلم اخیرش با قهرمانان آثارش چندان نمی‌توان ارتباط برقرار کرد و این قهرمانان از سوی نسل جدید پذیرفته نمی‌شوند، گفت: «من با جوانان جلسه دارم و از تمام فیلم‌هایی که می‌گویید می‌بینم. یک جوان ایرانی از روسیه اینقدر برایش محتوای فیلم مسئله شده به من پیام داد. نظام 40 سال است جلو می‌رود و همه سرجایشان هستند و فقط من جایم عوض شده است. همه دارند پرچم‌هایشان را زمین می‌گذارند و من فقط پرچم را بالا نگه دارم. به مقدساتم قسم می‌خورم که گفتم فیلم را برای این جوانان که جانشان را می‌دهند بسازم با حاج قاسم دیدار کردم و گفتم چرا نمی‌گذارید ما برویم ببینم می دانم که خطر دارد. به ما متلک می‌گویند که چرا نمی‌روی به سوریه، گمشو برو سوریه. تف به این زبانان که این سخنان را به زبان می‌آورند. من هم علاقه دارم در کنار آن‌ها باشم و با آن ها جلو بروم. همه این مسایل جمع می‌شود و به فیلم «به وقت شام» منتهی می‌شود. من محدودیت های زیادی دارم و این از مظلومیت شیعه است که من با وجود آنکه دوست دارم مانند ان‌ها آنچه که می بینند را ببینم تنها یک پلان چند ثانیه‌ای از حرم حضرت زینب را نمایش بدهم. ما هرچه داشتیم در این چله خودمان گذاشتیم و پرتاب کردیم شما را به خدا از این بچه ها که بودند بپرسید وقتی نمی‌پرسید من فکر می‌کنم که شما نمی‌دانید که داعش دارد سمت ما می‌آید و به چند قدمی خانه‌هایمان رسیده است.»

حاتمی کیا درباره نگاه پست مدرنیستی روشنفکرانه داعشی ها در فیلم و شباهت ساخته‌اش به آثار آخرالزمانی گفت: «بله قبول دارم، آنقدر که من تحقیق کردم یک پست مدرنیستم در رفتارشان می‌بینم. تکنیک در بالاترین حد و فرم در پایین ترین حد قرار دارند که استادانه است.»

حاتمی کیا درباره دیدار با خانواده شهدای مدافع حرم برای کسب اطلاعات بیشتر نیز چنین توضیح داد: «تحقیق و دیدار داشتم. بخششی که در این خانواده‌ها دیدم به گونه‌ای بود که دریافتم نمی توانم نزدیک به آنان شوم زیرا که خیلی پبیچده و بزرگ است.»

حاتمی‌کیا درباره درخواستی برای ساخت فیلم درباره حادثه سانچی هم گفت: «به آن فکر می‌کنم، من یه دوره‌ای برای فیلم سفر نفت که فیلمبردار بودم چهار ماه در کشتی زندگی کردم و فضای آن را می‌شناسم، اما نمی‌توانم بگویم حتما می‌سازم همه چیز منوط به آینده است.»