برجام موتور جهش روابط دیپلماتیک ایران

رییس جمهوری طی ۴۲ ماه عمر دولت یازدهم به ۲۹ سفر خارجی از جمله نیویورک، سوییس، فرانسه، ایتالیا، چین، اندونزی، ترکیه انجام داده است.
 
به گزارش انتخاب، درگزارشی که از سوی شورای اطلاع‌رسانی دولت منتشر شده، آمده است:
 
وقتی صحبت از برجام می‌شود بیشتر بحث لغو تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی به میان می‌آید. اما توافق هسته‌ای ایران و ۵+۱ باعث شد تا به ناگهان روابط دیپلماتیک ایران با دیگر کشورهای جهان جهش جدی پیدا کند.
 
یکی از اصلی‌ترین ملاک‌ها برای ارزیابی روابط دیپلماتیک یک کشور میزان سفرهای روسای جمهور آن به کشورهای مختلف است. کارنامه‌ دولت اعتدال هم از این جهت نشان می‌دهد که بعد از دستیابی به برجام، بدعت‌گذاری‌های زیادی برای افزایش روابط دیپلماتیک داشته‌ است. سفر به کشورهای قدرتمند، لبیک به دعوت سران کشورهای اروپایی و دیدار با پاپ از مواردی است که نشان می‌دهد برجام چطور توانست با جلب اعتماد سیاسی ملل مختلف، توجه دیگران را در حوزه روابط دیپلماتیک به خود جلب کند. چنانچه با مرور تمام سفرهای خارجی هفتمین رئیس جمهور کشور متوجه خواهیم شد که در آستانه و سپس بعد از برجام چطور قدرتمندترین کشورهای دنیا با روی خوش از ایران استقبال کردند.
 
پیام اول در نیویورک
 
روحانی قدم اول برای سفرهای خارجی خود را با وارد شدن به قرقیزستان برداشت. سفری که به مناسبت اجلاس شانگهای زمینه اولین دیدار رسمی او با پوتین را فراهم کرد.
 
مهر ماه روحانی مانند روسای جمهور اکثر کشورها برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد. آن هم در حالی که هنوز کابینه او به طور کامل تکمیل نشده‌ بود. دومین سفر او در مهرماه سال ۹۲ علاوه بر اینکه دیدار با سران کشورهای مهم اروپایی را به همراه داشت منجر به تصویب قطعنامه جهان عاری از خشونت و افراط شد؛ قطعنامه‌ای که رئیس جمهور ایران آن را در سخنان خود پیشنهاد کرده‌بود. با این حال این تنها حاشیه این سفر آمریکایی رئیس جمهور نبود. او به عنوان اولین رئیس قوه مجریه در تاریخ جمهوری اسلامی ایران با رئیس‌جمهور آمریکا به صورت تلفنی حرف زد. اتفاقی که موجب خشمگین شدن نیروهای تندرو در تهران شد. این تلفن که از سوی رئیس جمهور آمریکا برقرار شده‌بود زمینه‌ای شد تا در سال بعد اراده سیاسی برای ملاقات‌ وزرای امور خارجه ایران و آمریکا برای توافق هسته ای جدی‌تر شود.
 
روحانی بعد از چهار ماه وقفه، بهمن همان سال برای شرکت در اجلاس داووس وارد سوییس شد. او در روزهای پایانی سال اول ریاست جمهوری خود به عمان رفت؛ سفری که بعدا مشخص شد یکی دیگر از سیاست‌های خارجی دولت جهت مذاکره با قدرت‌های جهانی و توافقات هسته‌ای بوده‌است.
 
رئیس‌جمهور در پایان سال ۹۳ یعنی هفت ماه پس از روی کار آمدن دولت یازدهم چهار سفر خارجی انجام داد که در این میان به هیچ کدام از کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقایی که محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور قبل بیشترین سفر را در طول ۸ سال به این مناطق داشته است انجام نداد؛ مسیری که تا همین امروز نیز ادامه داشته‌است.
 
هشت سفر خارجی در یک سال
 
 روحانی اردیبهشت ماه سال دوم ریاست جمهوری خود را با سفر به شانگهای آغاز کرد. سفری که به مناسبت برگزاری چهارمین نشست سران کنفرانس تعامل و اقدامات جهت اعتمادسازی در آسیا (سیکا) زمینه دیدار دوباره او با همتایان آسیایی‌اش را فراهم کرد.
 
۱۹ خرداد اولین سفر روحانی به ترکیه بود. سفری که با امضای ۱۰ سند همکاری با ترکیه همراه شد. او هفدهم شهریور ماه نیز به قزاقستان و دو روز بعد هم به تاجیکستان رفت.
 
رئیس جمهور تابستان سال ۹۳ را با تعداد زیادی ملاقات و سفرهای خارجی آغاز کرد و پاییز و زمستان را هم به همان شکل به پایان برد.
 
اولین روز مهرماه روحانی در نیویورک و به دیدار با نخست وزیر ژاپن، رییس‌جمهوری ترکیه، رییس جمهور ونزوئلا و رییس جمهور فرانسه پرداخت. این دیدارها در روز دوم مهر ماه با هانس فیشر، رییس جمهور اتریش، بان کی مون، دبیر کل وقت سازمان ملل متحد، دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس و رئیس جمهور اسلوونی ادامه داشت. روزی که باز هم برای دولت‌های جمهوری اسلامی ایران از این جهت تاریخ‌ساز شد که نخست‌وزیر انگلیس از رئیس دولت ایران درخواست ملاقات در لندن را ارائه کرد. سران کشورهای سوییس، گرجستان و عراق، آلمان و لبنان از دیگر ملاقات کننده‌های روحانی در اجلاس آن سال بودند.
 
مراسم نمادین رهاسازی نوزاد ماهیان خاویاری در ساحل رود ولگا بهانه دیگری بود که روحانی را در همان روز عازم روسیه کرد. او بیست و یکم آذرماه نیز به آذربایجان رفت و سال ۹۳ خود را با سفر به ترکمنستان به پایان برد.
 
سال ۹۴ و توافق هسته‌ای
 
مقصد اولیه روحانی در سال ۹۴ جاکارتا بود. رئیس جمهور ایران به منظور شرکت در اجلاس گرامیداشت شصتمین سال تأسیس کنفرانس آسیا – آفریقا تهران را به مقصد اندونزی ترک کرد. روحانی یک ماه بعد برای شرکت در اجلاس مشترک سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس، وارد اوفا، پایتخت جمهوری باشقیرستان روسیه شد. این دومین سفر روحانی به این کشور قدرتمند بود.
 
او سه ماه بعد به نیویورک سفر کرد تا در روز دوم هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نشست توسعه پایدار ملل متحد شرکت کند. حین سخنرانی رئیس دولت جمهوری اسلامی ایران، نه تنها همه شنونده سخنان نماینده ایران در ساختمان سبز رنگ نیویورک بودند بلکه روحانی با تمام مقامات بلند پایه کشورهای مهم همدیدار کرد. او ملاقات‌هایی با نخست وزیر سوئد، دیلما روسف رییس‌ جمهوری برزیل، بان کی مون، دبیرکل وقت سازمان ملل متحد، دونالد تاسک رییس شورای اروپا، متئو رنتسی، نخست وزیر ایتالیا، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن، دیدار فرانسوا اولاند، رییس جمهوری فرانسه، احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه، اوو مورالس رییس‌ جمهوری بولیوی، رافائل کوره‌آ، رییس‌ جمهوری اکوادور، عبدالله عبدالله، رئیس هیئت اجرایی افغانستان، رییس جمهوری سنگال، شی جین پینگ، رییس جمهوری چین، دیوید کامرون، نخست وزیر انگلستان، ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه داشت.
 
روحانی در بهمن ماه یعنی زمان توافق‌های هسته‌ای به ایتالیا و فرانسه سفر کرد. مسافرت به پاریس از این لحاظ برای دولت او با اهمیت بود که فرانسوا اولاند کمی قبل به طور رسمی اعلام کرده‌بود که از روحانی برای حضور در فرانسه دعوت کرده‌است. نماینده مردم ایران در قوه مجریه هم در این دو سفر مورد استقبال پاپ فرانسیس در واتیکان، نخست وزیر ایتالیا و رئیس جمهور فرانسه قرار گرفت. این دیدار درحالی صورت گرفت که هفده سال از آخرین ملاقات رئیس جمهور ایران با پاپ در واتیکان می‌گذشت.
 
جهان بعد از برجام
 
سال ۹۵ هم اگرچه به اتمام نرسیده اما کارنامه روحانی نشان می‌دهد که او در همین سال نیز فعالیت خود را برای روابط بین‌الملل دولت ایران به صورت چشمگیری پررنگ‌تر کرده‌است. او سال ۹۵ خود را با سفر به پاکستان شروع کرد. همان طور که هر دیداری پاسخی دارد، روحانی بعد از ملاقات اتریشی‌ها در ایران، دومین سفر خود را در همان ماه به شهر وین اختصاص داد. او آخر فروردین ماه هم به ترکیه رفت تا در سیزدهمین نشست سران سازمان همکاری اسلامی سخنرانی کند.
 
باکو مقصد مرداد ماه روحانی بود و پس از آن شهریور امسال هم با سفر رئیس جمهور به ونزوئلا و کوبا پایان یافت.
 
مهر ماه اما بار دیگر روحانی با حضور در سازمان ملل یکی یکی سران کشورهای مختلف را به ملاقات پذیرفت، از فرانسه تا اتریش و از سوییس تا نروژ. بلغارستان تا عراق. سران ترکیه، اسلووانی و نخست‌وزیران بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، سوئد، نروژ، یونان، پاکستان و دبیر کل سازمان ملل متحد از دیگر افرادی بودند که امسال برای ملاقات با نماینده مردم ایران در حاشیه‌های سازمان ملل به گفت‌وگو نشستند.
 
دو هفته بعد روحانی عازم جنوب شرق آسیا شد تا به سه کشور ویتنام، مالزی و تایلند سفر کند. بعد از استراحت یک ماهه نیز راهی ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان شد. در این مدت روسیه نیز دوبار از او دعوت به حضور در مسکو کرد. سفری که احتمالا تا آخر این ماه میلادی برای سومین بار به این کشور انجام می‌شود.
 
تا همین نقطه از سال جاری، جهان پس از برجام روی خوش خود را به ایران و روابط دیپلماتیک کشورهای خارجی با آن نشان داده است. جهانی که دیگر می‌داند جنگ و خشونت جایی در سیاستگذاری‌های روابط بین‌الملل دولت ایران ندارد.