در جستجوی بوی نامطبوع اطراف فرودگاه امام خمینی(ره) / دلیل این بوی نامطبوع چیست؟

ایسنا نوشت: سال 1383 فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) در حالی آغاز به فعالیت کرد که هزاران مسئله در فاز یک اجرایی آن پیش روی مسئولان قرار داشت؛ حالابا گذشت یک دهه از فعالیت این فرودگاه بین المللی، حواشی پیرامون این دروازه ورود به تهران بیشتر از گذشته مورد توجه مسولان است؛ یکی از این دغدغه‌ها بوی نامطبوعی است که هر مسافری که پایش را به خاک ایران می گذارد بعد از خارج شدن از فرودگاه ودر مسیر پایتخت استشمام می کند؛ این دغدغه بزرگ در حالی موشکافی شد که اینبار معاونت اجرایی رئیس جمهور با جمعی از مسئولان استانداری، فرمانداری، آب و فاضلاب، معاونت خدمات شهری گام به گام پی جوی آن شدند.

موضوع پایش بوی نامطبوع مسیر فرودگاه امام خمینی (ره) مدتی است به عنوان یک مسئله جدی از سوی نهادهای مسئول همچون استانداری ، سازمان محیط زیست ، مورد توجه بود به طوری که 19 کانون در منطقه شناسایی شده بود که در این میان 12 کانون به دستگاه قضایی معرفی شدند ؛ این درحالی بود که دست اندرکاران این کانون ها نسبت به این موضوع معترض بودند بنابر این رصد و آنالیز این مراکز در تاریخ پنجشنبه نهم دی ماه با ریاست محسن بهرامی مشاور عالی معاون اجرائی رئیس جمهور در قالب هیئتی از مدیران کشوری ، تعدادی از مسئولان اول استان تهران و مدیران شهرداری و جمعی از کارشناسان مورد تحلیل و بازدید میدانی قرار گرفت.

در جستجوی بوی نامطبوع

در این بازدید از واحدهایی که بیشترین سهم و رده بندی را در شدت انتشار بو داشتند، پروژه های مدیریت پسماند آرادکوه و دریاچه خشک شده شیرابه، دو واحد دامداری بزرگ، یک واحد کشتارگاه و همچنین از محل ورودی فاضلاب اسلامشهر و واوان و سیستم تصفیه فاضلاب فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) بازدید شد . در این پایش مشترک مشاور معاون اجرایی رئیس جمهور،معاون عمرانی استان تهران، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران،رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، مدیرعامل آب و فاضلاب تهران و مسئولین محلی بخصوص فرماندار ویژه شهرستان ری و مدیران شهرداری تهران در محدوده جنوب تهران حضور داشتند.

ایستگاه اول؛ مجتمع پردازش و دفع پسماند آرادکوه

به گزارش تهران سما، آغاز این پایش از از مجتمع پردازش و دفع پسماند آرادکوه بود؛ مکانی که علاوه بر بازدید از مسیر مدیریت پسماند، مسئولان حاضر نحوه هوادهی زباله را به وسیله دستگاه ها مخصوص بررسی کردند؛ از فضای دریاچه خشک شده شیرآبه بازدید کردند و حتی در اقدامی خاطره انگیز در حاشیه زمین آن درخت کاشتند؛ بازدید از تنها نیروگاه زباله سوز کشور نیز منجر به طرح دغدغه های این حوزه شد آنچنان مشاور عالی معاون اجرائی رئیس جمهور قول داد مسائل و دغدغه های مطرح در خصوص زباله سوز را جلسه هیات دولت ببرد.

یکی از دغدغه های مسئولان حاضر بحث وزش باد و انتقال بوی نامطبوع از این مجموعه بود. حسین جعفری مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در این باره گفت: بر اساس مسیر وزش باد و اینکه فرودگاه در بالا دست مجموعه آرادکوه قرار دارد، امکان ندارد که بو از این مرکز به سمت عکس باد جریان پیدا کند.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به اینکه در راستای برنامه های شهرداری تهران، دریاچه شیرابه ای که عمقی در حدود پنج متر داشت ظرف یک سال گذشته به طور کامل خشکانده شد، اظهار کرد: قدمت انتخاب محل شیرابه به مدیریت سال های گذشته ارتباطی ندارد بلکه عمری 50 ساله داشته است اما اعتقاد ما بر این است آنهایی که این منطقه را انتخاب کرده اند یا آدم هایی بسیار فهیم بوده اند و یا بسیار خوش شانس بوده اند.

وی بیان کرد: این مکان در حالی انتخاب شده است که نفوذ پذیری آن ده به توان منهای هفت است؛ این بدان معنا است که این محل به صورت خود به خود ایزوله شده است و امکان نشت از آن وجود نداشته است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران اعلام کرد: نه تنها از مرکز بو کنترل شد بلکه در تلاش هستیم تا این منطقه را به فضای جنگلکاری تبدیل کنیم تا یادگاری از این دوره مدیریت باشد.

جعفری تاکید کرد: مسیر وزش باد و نزدیکی کانون بو ، به وضوح گویای این حقیقت است که منشا بو را باید در مسیر فاضلاب مهارنشده واوان جستجو کرد.

بازدید از تصفیه خانه ، آزمایشگاه، اتاق فرمان نیروگاه زباله سوز آرادکوه و جریان تولید برق بخش دیگر این بازدید را به خود اختصاص داد که گواهی بر تلاش های مدیریت پسماند آرادکوه برای کنترل بوی نامطبوع بود.

ایستگاه دوم ؛ مراکز صنعتی دامداری، کشتارگاه

ناصر مهردادی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران نیز درباره بوی نامطبوعی که در مسیر فرودگاه امام خمینی قرار دارد، به شناسایی کانون های بوی نامطبوع و معرفی آنها به دستگاه قضایی اشاره کرد و گفت: وقتی از این کانون ها بازدید می شد همیشه نکاتی مطرح می شد مبنی بر اینکه واحدهایی که در ایجاد بو نقش داشتند، از مدعی بودند که مشکلات ناشی ازآنها نیست.

وی افزود: با پیگیریهای خوبی که با کمک دانشگاه و آزمایشگاه معتمد استان شد مبنی بر اینکه منشاء گاز H2S در کانون ها رصد و آنالیز شود و بنابر این میزان بود در سه دسته A، B، C دسته بندی شد که به ترتیب سهم بالاترین ، متوسط و کمترین را به خود اختصاص دادند.

مهردادی درباره وضعیت مراکز صنعتی خاطرنشان کرد: دو دامداری مورد بازدید قرار گرفتند که یکی از آنها در جایگاه بیشترین سهم تولید( A) قرار گرفت و دیگری در سطح متوسط ( B) بوده است.

وی افزود: مهمترین مشکل این مراکز صنعتی بوی آنها بود که به دلیل جمع آوری ، شستشو و حتی ادرار دام ها در گاوداری ها یکی از عوامل محیط زیستی مورد توجه بوده است که به دلیل آنکه به درستی جمع آوری و ساماندهی نمی شده است عامل تولید و انتشار بوی نامطبوع بوده اند.

مهردادی که در جریان بازدید از یک کشتارگاه مرغ سخن می گفت، اظهار کرد: این کشتارگاه نیز مشکلات خاص خودش را دارد ؛ به طوری که در بخشی که پودر گوشت را برای طیور تهیه می کردند بوی خاص و نامطبوعی داشت به طوری که با حضور دستگاه قضایی توقف این عملیات صادر شد و کاملا جمع شده است.

وی بخش دیگری از علت بو این مراکز صنعتی را بخش تصفیه فاضلاب کشتارگاه اعلام کرد و گفت: از آنجا که تصفیه خانه دارای راندمان بالا نبود ، در تولید بوی نامطلوب اثر گذاشته بود اما تلاش هایی صورت گرفت که شرایط بهتر شود و هر چند هنوز استاندارد لازم را ندارد اما تغییر و بهبود در حال دنبال است.

وی تاکید کرد: به دنبال ساماندهی این کانون های تولید بو هستیم و واقعیت آن است که با پیگیری های صورت گرفته ، وضعیت این مراکز صنعتی رو به بهبود است و با ارزیابی مثبت از عملکرد، انتظار داریم مشکل را هر چه سریعتر حل کنند.

ایستگاه بعدی تصفیه خانه در حال ساخت واوان و اسلامشهر بود به طوری که این منشاء بو در نزدیکرترین محل در مسیر جاده فرودگاه امام خمینی (ره) قرار داشت؛ شدت بوی منتشر شده در مسیر غیر قابل انکار بود؛ نیزارهای مسیر هم از زباله کانال انباشت شده بود و این وضعیت به انتشار بود دامن زده بود.

فاضلاب خام شهر اسلامشهر به دلیل مساکن مهر ، ضیا ء آباد ، استراتوس ، واوان 100 تا 110 لیتر بر ثانیه است که به یک رودخانه مسیر در نزدیکی جاده انتقال پیدا می کند و باره راه اندازی نیم مدول اول تصفیه خانه می تواند گره گشای کار باشد.

پروژه ساخت تصفیه خانه اسلامشهر ، واوان از سال 1389 آغاز شد اما به دلیل نوسانات نرخ ارز ، این پروژه به طور کامل نزدیک به دو و نیم سال متوقف شد ؛ عملیات اجرایی که اکنون در حال اجرا بود و به گفته کارشناسان در بخش ابنیه 95 درصد و دربخش تجهیزات 65 درصد ، پیشرفت داشته است تنها مربوط به سال جاری بوده است که از اردیبهشت ماه امسال کلید خورده بود. گزارش ارائه شده در محل حاکی از آن بود که تا خردادماه سال 96 ، این پروژه به اتمام می رسد.

حسن کریمی معاون عمرانی استانداری تهران که در جریان بازدید سخن می گفت ، عنوان کرد: جمعبندی های بازدید میدانی که شاید کاملا دقیق هم نباشد سهم 65 درصدی را را به فاضلاب اسلامشهر وواوان به عنوان منشاء بود اختصاص داده و سهم سایر عوامل را 35 درصد می داند.

اما محمد پرورش مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب استان تهران که در جریان این بازدید حضور داشت، اعلام کرد: اردیبهشت ماه این تصفیه خانه را وارد مدار می کنیم و انشاالله که 65 درصد این موضوع با ما باشد تا با راه اندازی تصفیه خانه حل شود و ما قلبا از این موضوع خوشحالیم اما ما نگران این هستیم که نکند سهم ما 10 درصد باشد و آنوقت باز هم قضیه حل نشود.

او با موضوع سهم 65 درصدی مشا بو از فاضلاب های کنترل نشده اسلامشهر و واوان که در رودخانه ای در این محل سر ریز شده بود، مخالفت کرد و افزود: نیزارها بخشی از این فاضلاب را پالایش می کند و این درحالی است که آب هایی از بالا دست نیز به این کانال سر ریز می شود .

ایستگاه پایانی ؛ تصفیه خانه آب و فاضلاب فرودگاه امام خمینی (ره)

انتظارات هیات بازرسی کانون های تولید بوی نامطبوع که از ساعت هشت صبح کار بازدید را آغاز کرده بودند در ساعت سه و نیم بعد از ظهر به آخرین کانون یعنی تصفیه خانه فرودگاه امام خمینی رسید که فاصله چندانی با پایانه مسافربری نداشت؛ یکی از پرسش های اصلی وضعیت حوضچه ها و مدیریت تفاله های لجن باقی مانده بود؛ در بازدید از حوضچه های مورد نظر وضعیت بو مرود اریابی قرار گرفت و توصیه شد از آهک برای کاهش بو استفاده شود چرا که انتظار بیشتری از این مجموعه است.

بر اساس این گزارش مواردی از سرریز لجن هم از سوی کارشناسان شناسایی شد و در نهایت اعلام شد که در بیشترین حالت در تابستان بالاترین سطح ثبت شده از دبی فاضلاب 1400 بوده است. محسن بهرامی بر این اعتقاد بود که همین مقدار بو هم نباید در تصفیه خانه وجود نداشته باشد چرا که این محل نزدیکترین مکان به پایانه فرودگاه است.در این بازدید اعلام شد که تلاش برای بالا بردن کیفیت عملکرد تصفیه خانه فرودگاه در دستور کار است. همچنین موضوع اهمیت توسعه فضای سبز اطراف فرودگاه مورد تاکید قرار گرفت که هر چه سریعتر موضوع تامین آب برای فضای سبز حل شود.

نتایج سرنخ‌های بدست آمده در بازید میدانی چه بود؟

محسن بهرامی مشاور عالی معاون اجرایی رئیس جمهور اظهار کرد : بهانه اصلی این بازدید ایجاد یک هم افزایی و همکاری و هماهنگی بین دستگاهی برای رفع یک اشکال جزئی اما بسیار اثر گذار بود.

بهرامی با اشاره به موضوع بررسی علل آلودگی هوای اطراف فرودگاه و مسیر این فرودگاه به شهر تهران اشاره کرد و گفت: بررسی دلایل بوی نامطبوع در دستور کار قرار گرفت به طوری که آنچه در گزارش ها دیده می شد بعضا دستگاه های مختلف علت این بو را فرا دستگاهی عنوان می کردند و برخی واحدهای صنعتی را مسئول آلاندگی می دانستند و برخی واحدهای دامداری و کشاورزی را ، برخی مرکز مدیریت زباله و پسماند آرادکوه را متهم می کردند و در نهایت وضعیت آب و فاضلاب اسلامشهر و واوان و اندکی هم متوجه اشکالات اجرایی تصفیه خانه فرودگاه امام بود.

این مقام مسئول افزود: طبیعتا به دلیل شرایط ویژه گردش هوا و جریان غالب باد در این مسیر که در طول شبانه روز و در جهات مختلف حرکت می کند ، نمی توان گفت چه منشایی کاملا مقصر است و ممکن است در برخی از ساعات شبانه روز یک آلاینده سهم بیشتری داشته باشد و در مسیر جریان باد قرار داشته باشد و آلاینده دیگری کمتر نقش داشته باشد.

بهرامی اعلام کرد: آنچه مسلم است حاکی از آن بوده که بررسی مسیر آلایندگی بو از فرودگاه تا عوارضی ، یک مسیر متصل بهم را در طول شبانه روز با جریان هوا به صورت بوی نامطبوع و نامطلوب رقم می زند که موجب آزار افرادی است که در این مسیر تردد می کنند .

مشاور عالی معاون اجرایی رئیس جمهور گفت: بلوی نامطبوع درورودی تهران و مرکز پایتخت کشور اسلامی به هیچ عنوان زیبنده نیست که در هنگا ورود مسافران به ویژه آنها که برای اولین بار به تهران می آیند، استشمام شود.

وی گفت: اگر مسافران با خود تصور کنند که اگر این وضعیت دروازه ورودی کشور است پس وضعیت سایر نقاط دور افتاده چگونه است در حالیکه چنین قضاوت و ارزیابی ،غیر منصفانه است و با توجه به امکانات گسترده وتجهیزاتنی که در دستگاه های اجرایی کشور وجود دارد ، رفع و کنترل این بو باید هرچه سریعتر اتفاق بیفتد.

بهرامی گفت: نه تنها کنترل بوی نامطبوع، کار سختی نیست بلکه ایجاد فضای زیبا ، خوش منظره و خوش آب و هوا که باید برای مسافران فراهم شود ، از اقداماتی است که در توان بدنه اجرایی کشور است و تنها در این میان مقداری ناهماهنگی و اشکالات جزئی وجود داشت که به عنوان معاونت اجرائی حوزه ریاست جمهوری این ماموریت را بر عهده گرفتیم تا در ابتدا یک بازدید میدانی به همراه تمامی مدیران ارشد دستگاه ، مسئولان استانی و محلی صورت بگیرذد تا ضمن بازدید ، قضاوت بر اساس حضورباشد و تنها بر اساس گزارش های نوشته شده بر کاغذ تصمیم گیری صورت نگیرد.

وی عنوان کرد: نتیجه این بازدید آن است که اولا همه مدیران که تلاش می کنند در جلسات دفتری ، موضوع را متوجه دستگاه دیگری بکنند ، زمانی که با هم هستند قضاوت دیگری پیدا می کنند و موضوع به صورت فرا دستگاهی می شود واحساس همبستگی و هم افزایی برای حل مشکل شکل می گیرد.

مشاور عالی معاون اجرایی رئیس جمهور افزود: در این بازدید نیز همانطور که انتظار داشتیم روحیه جمعی برای حل مشکل در مجموعه مدیران فراهم شد و امیدوارم آن بخشی که گره کار به دست بخش های خاص مثل آب و فاضلاب ، حل می شود، زودتر پیگیری شود چرا که اگر نگوییم 60 درصد اما می توان گفت که سهم عمده ای در ایجاد بوی نامطبوع داشته از این رو حتما باید کمک کنیم که پروژه فاضلاب واوان و اسلامشهر با سرعت بیشتری تکمیل و احداث شود.

وی تاکید کرد: برخی آلاینده‌های جزئی هم به واحدهای صنعتی لبنی و دامداری ها تعلق دارد که در رابطه با آنها باید گفت این واحدها سال ها است ایجاد شده و اکنون این واحدها حقوقی دارند که در شرایط فعلی که مسئله اشتغال موضوع مهمی است و این واحدها تعداد شاغلین بالایی داشته و در تولید سهم زیادی دارند، به جای برخورد سلبی و قهری باید مشکلات آنها را برطرف کرد و با آنها همراهی شود تا دیگر بوی بد را نداشته باشیم.

بدین ترتیب در حالی در این بررسی مجموعه آرادکوه سهمی به عنوان یک کانون اصلی در موضوع انتشار بو در مسیر فرودگاه امام نداشت که در نهایت بررسی و جمع‌بندی این گزارش به روزهای دیگر موکول شد.