پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
ماجرا از روزی
آغاز شد که علی لاریجانی رئیس مجلس در سئوالی از وزیرخارجه در مورد تمدید تحریم
آیسا پرسید. ظریف نیز در پاسخ تلویحاً اشاره کرد که تمدید دوباره آیسا مغایر برجام
خواهد بود و ایران با آن برخورد خواهد کرد.
به گزارش «انتخاب»؛ هدف تیم ایرانی
از استفاده از این تاکتیک این بود که پیام تندی به امریکا دهد. جالب اینکه ایران با
استفاده از همین تاکتیک امتیازات زیادی از جمله تعدیل در مقررات تحریمی، تسریع
مجوز هواپیماها و .. از امریکایی ها اخذ کرد. اما همان گونه که پیشبینی میشد، حتی انتشار متنی که کریمی قدوسی نماینده مشهد و
دوستان وی در مجلس مدعی هستند، متن سخنان وزیر امور خارجه در کمیسیون امنیت ملی
مجلس بوده است، هم نشان میدهد که بیاطلاعی کریمی قدوسی از جوانب مختلف موضوع
هستهای و برجام ادامه دارد و این بیاطلاعی به شکل فزایندهای در حال ایجاد هزینه
برای کشور است.
کریمی قدوسی که
با انتشار دستنویسهای وی در موضوع هستهای به بیاطلاعی از موضوع متهم است، این
بار با انتشار روایتی پرغلط و هزینهزا از جلسه ظریف و نمایندگان مجلس خبرساز شده
است و حتی پس از شنیدن سخنان وزیر خارجه، زحمت مشورت با افراد مطلعتر را به خود
نداده است تا ادعای مخالفانش درباره بیاطلاعی وی از موضوع هستهای را تثبیت کند.
کریمی قدوسی که
در جلسه روز 28 آذر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با وزیر امور خارجه در
موضوع برجام حضور نداشته است، سه روز پس از این جلسه مدعی شد که رئوس سخنان ظریف
در این جلسه به شرح ذیل است:
* من اعتراف میکنم اشتباه کردم
* به حرف جان کری وزیر امور خارجه
آمریکا اعتماد کردم
* اگر استراتژی خودم را دنبال میکردم
اکنون با مشکل مواجه نمیشدم
* میپذیرم اشتباه کردم
* مسئولیت آن را میپذیرم
* ما با صحبت و قول آقای کری اظهار
نظر کردیم
* این اشتباه بزرگی بوده که من کردم
رسانههای مخالف
برجام نیز با استناد به ادعاهای کریمی قدوسی، در حالی در روزهای اخیر اشتباه ظریف
در موضوع برجام را به تیتر نخست خود تبدیل کردهاند که حتی مرور تصاویری که به
عنوان متن سخنان ظریف در کمیسیون امنیت ملی منتشر شده است، نشان میدهد که واقعیت
بسیار متفاوت از چیزی است که کریمی قدوسی مدعی شده است.
ظریف از چه
اشتباهی سخن میگوید؟
مرور سوابق
مذاکرات هستهای و قوانین تحریم آمریکا علیه ایران نشان میدهد که لغو تحریمهای
مطرح در قانون ISA کاری مشکل است. لغو قانونی
این تحریمها نیازمند اعلام دولت به کنگره درباره برآورده شدن هر سه شرط زیر است؛
ــ ایران تلاشهای
خود برای طراحی، تولید و به دست آوردن سلاحهای کشتارجمعی و موشکهای بالستیک را
متوقف کرده است.
ــ ایران از
فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج شده باشد.
ــ ایران تهدید
اساسی برای امنیت ملی آمریکا و متحدانش نیست.
به توجه به این
مواضع کنگره آمریکا و شرایط حاکم بر روابط ایران و آمریکا، مذاکرهکنندگان هستهای
ایران به درستی میدانستند که نمیتوان انتظار داشت که کنگره آمریکا در این مسیر
گامی بردارد. به همین سبب مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا در چارچوب برجام توافق
کردند که تا هشت سال پس از اجرایی شدن برجام، چنین انتظاری از کنگره آمریکا نداشته
باشند و در مقابل ایران هم پس از هشت سال برخی از تعهدات موقت خود از جمله در خصوص
پروتکل الحاقی را به تصویب مجلس شورای اسلامی برسانند.
در عین حال
مذاکرهکنندگان ایرانی با لحاظ این که اعتبار قانون ISA در پایان سال 2016 خاتمه مییابد، امید داشتند که خارج از متن
برجام، دولت آمریکا را وادار کنند رویهای را در پیش بگیرد که این قانون در پایان
سال 2016 تمدید نشود و بدون مراجعه فوری به کنگره آمریکا در اولین سال اجرای برجام، این قانون بی سر و صدا
تمدید نشود و یکی از زیرساختهای حقوقی مهم تحریم ایران در آمریکا از بین برود.
با توجه به رای
قاطع مجلس نمایندگان و سنای آمریکا در تمدید قانون ISA، دولت اوباما در برابر دو گزینه قرار گرفت. یا این که اجازه دهد
قانون ISA تمدید شود و در آخرین روزهای عمر
دولت دستور جدیدی برای اجرایی نشدن تحریمهای ایران صادر نماید و یا این که مصوبه
مربوط به تمدید قانون ISA را وتو کند و خطر فرصت یافتن
ترامپ برای نقض برجام در اولین روزهای ریاست جمهوری خود را به جان بخرد. روشن است
که حتی اگر یک مقام عاقل ایرانی هم به جای اوباما قرار داشت، کدام گزینه را انتخاب
میکرد.
کریمی قدوسی چه
چیزی را درک نکرده است؟
کریمی قدوسی در
نامهای خطاب به وزیر خارجه مدعی شده است که «آقای ظریف؛ از صمیم قلب پذیرش اشتباه
در این خطای راهبردی را که با تدوین استراتژی مذاکرات منهای کنگره و سنای آمریکا
رخ داد، ارج می نهم. قطعاً پذیرش این اشتباه نه اینکه شما را کوچک نمی کندکه بر
قدر شما می افزاید. باید در این دولت در این مدت باقی مانده از دوره خدمتش، این
اشتباه را توسط رئیس تیم مذاکرات می پذیرفت.»
مرور سخنان منتسب
به وزیر خارجه روشن میسازد، که وزیر خارجه نه از خطای راهبردی در برجام سخن گفته
است و نه از خطا بودن استراتژی مذاکره بدون توجه به کنگره آمریکا سخن گفته است.
تنها چیزی که از نظر وزیر خارجه اشتباه فرض شده است، علنی کردن خواسته ایران برای
تمدید نشدن قانون ISA در جلسه یکشنبه 23 خرداد ماه 1395
بوده است. خواستهای که حتی اگر علنی هم نمیشد با توجه به هوشیاری قابل توجه
مخالفان برجام در آمریکا و اسرائیل شانس موفقیت کمی داشت.
مشکل مهم ایران
در اجرای برجام ظاهرا همین است. برجام در آمریکا و اسرائیل مخالفینی دارد که میدانند
با چه چیزی مخالفت میکنند ولی در ایران مخالفینی مانند کریمی قدوسی دارد که نمیدانند
با چه چیزهایی مخالفند و شجاعت اعتراف به این ندانستن را هم ندارند. حالا باید دید
که کریمی قدوسی بازهم متوجه می شود که دلیل اصرار وزیر خارجه بر محرمانه بودن
اظهارات در این جلسه چه بوده است؟