سخنگوی وزارت امور خارجه: از سعودی‌ها انتظار اتخاذ تصمیم‌های عاقلانه نداریم؛ آنها برای تشکیل ائتلاف علیه ایران در تلاش‌اند، اما راه دیکتاتورهای خلع‌شده را می‌روند

سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد: حرکات جدیدی از سوی ریاض صورت گرفته که شدت بیشتری از قبل پیدا کرده و این ناشی از مشکلات درونی عربستان است؛ زیرا سعی می‌کند با تشکیل ائتلافی، کشورها را علیه ایران جمع کند.

او گفت: قضاوت در این باره زود است. هرچه ترامپ به آغاز ریاست‌جمهوری نزدیک شود، مواضعش تعدیل می‌شود. در امریکا همانقدر خردگرایی وجود دارد که منافع امریکا و جامعه جهانی را به خطر نیاندازند. با این حال ایران گزینه‌های خود را برای شرایط مختلف دارد و اگر احساس کند، طرف امریکا می‌خواهد اقدام خاصی انجام دهد، گزینه‌اش را اجرایی می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر اینکه برجام یک توافق دوجانبه نیست، گفت: برجام توافقی چند جانبه است و به تصویب شورای امنیت هم رسیده و کار راحتی نیست که برجام را زیر پا بگذارند یا اجرایی نکنند و یا مذاکره مجدد صورت گیرد. درباره سیاست‌های هسته‌ای و قضاوت و جمع‌بندی نهایی نمی‌کنیم و سعی می‌کنیم شرایط را بسنجیم.

قاسمی در مورد طرح اخیر دی‌میستورا نیز یادآور شد: طرح‌ها درباره سوریه مقطعی است و نتوانسته به خاطر شرایط پیچیده سوریه به منصه ظهور برسد. این طرح ابتری است که به نتیجه‌ای نخواهد رسید. سوریه بازیگران بسیاری دارد. تجزیه سوریه مخالفان جدی دارد که به سادگی اتفاق نخواهد افتاد. ما معتقدیم این موضوع به جایی نرسیده که بخواهیم آن را جدی تلقی کنیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در مورد درخواست شورای همکاری خلیج فارس برای اخراج ایران از سازمان همکاری اسلامی، خاطرنشان کرد: تحرکات جدیدی از سوی ریاض صورت گرفته که شدت بیشتری از قبل پیدا کرده و این ناشی از مشکلات درونی عربستان است؛ زیرا سعی می‌کند با تشکیل ائتلافی، کشورها را علیه ایران جمع کند.

او با تاکید بر اینکه عربستان راه غلطی را طی می‌کند که نشان می‌دهد خردگرایی لازم را ندارد، گفت: این کشور راهی را می‌رود که دیکتاتورهای خلع شده آن را طب کردند. عربستان در درازمدت و میان‌مدت نمی‌تواند برای کشورهای عربی تعیین تکلیف کند که به سرانجامی برسد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: ما روابط خوبی با کشورهای مختلف داریم که از فشار عربستان سخن می‌گویند. عربستان باید به این فشارها را پایان داده و به راه خردگرایی بازگردد. درباره سازمان همکاری اسلامی هم امیدواریم این سازمان به جای واگرایی، به نقش اساسی خود توجه کند. ریاض باید پاسخگوی اقدام‌های خود در برابر کشورهای اسلامی باشد.

قاسمی در واکنش به این مساله که اروپا پس از انتخاب ترامپ به شدت از برجام حمایت کرده است، گفت: کشورهای اروپایی در پارلمان اروپا با قطعنامه‌شان راهکار خود را درباره ایران نشان دادند. همچنین وزرای خارجه اتحادیه اروپا قطعنامه‌ای درباره ایران صادر کردند که قطعنامه مثبتی بود. ولی نکته آن بیانیه، تاکید درباره برجام بود. لذا دیدگاه اتحادیه اروپا درباره برجام و ایران روشن است و رایزنی‌های ما ادامه دارد.

او ادامه داد: هفته‌های قبل معاون وزیرخارجه در بروکسل دور دوم مذاکرات سطح عالی را انجام دادند که در خصوص موارد مختلف، مواضع‌مان بیان شد. مواضع طرف مقابل را هم شنیدیم. امیدوارم بر اساس گفت‌وگوها بر اشتراک‌مان بیفزایم و اختلاف را کاهش داده و پایه‌هایی برای روابط مبتنی بر اشتراک بسازیم. اشتراکات ما و اروپا بسیار زیاده بوده است. فاصله جعرافیایی‌مان نیز زیاد نیست.

قاسمی تاکید کرد: درباره خاورمیانه و شمال آفریقا نیز می‌توانیم دیدگاه‌های نزدیکی داشته باشیم. توسعه روابط‌مان با کشورهای اروپایی به صورت دوجانبه دنبال می‌شود. در این راستا هفته قبل آقای روانچی به پاریس رفت و گفت‌وگوها و تفاهم‌های خوبی هم صورت گرفت. قرار شد نیمه دوم ژانویه، نخستین کمیسیون مشترک دو کشور پس از ۲۰ سال در تهران در سطح وزرا برگزار شود.

سخنگوی وزارت خارجه افزود: مناسبات ما در سال‌های تحریم کاهش یافته بود و امیدواریم روابط ما با فرانسه توسعه پیدا کند؛ لذا باید همانگونه که بارها اعلام کرده‌ایم، علاقه‌مند به توسعه روابط با کشورهای دنیا هستیم و آنها هم این مساله را دنبال می‌کنند.

او درباره ابراز تمایل کویت به تاسیس دفتر ناتو در منطقه گفت: فکر می‌کنیم امنیت و ثبات در منطقه تنها توسط کشورهای منطقه و همیاری خودشان اتفاق می‌افتد. ورود کشورهای بیگانه نه تنها حلال مشکلات نیست، بلکه در گذشته دستاویز اختلاف‌ها و تجاوز شده است. برای همین هم توصیه می‌کنم بجای توسل به ناتو و کشورهای بیگانه، کشورهای منطقه با همکاری یکدیگر به ثبات خود کمک کنند.

قاسمی در واکنش به نامه ۱۱ کشور عربی به شورای امنیت درباره ایران گفت: عربستان مبتکر این سناریوهاست و برخی کشورهای همراهی‌کننده با ریاض، به صورت جد می‌توانند همراه عربستان باشند ولی برخی واقعا همراه با سعودی‌ها نیستند. این رفتار از سوی کشورهایی که همراه و دوست ایران هستند، قابل قبول نیست. این مساله ریشه در وضعیت داخلی عربستان و وضعیت عربستان در یمن و اروپا و امریکا دارد.

سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد: عربستان تصور واهی دارد که فکر می‌کند با داشتن دشمنی که می‌تواند از نظر او ایران باشد، بر مشکلاتش فائق شود و به همین خاطر به تلاش‌های مذبوحانه خود اضافه است. با توجه به دوران انتقال در امریکا فکر می‌کند از رهگذر این مساله مشکلاتی برای ایران و منافعی برای خود ایجاد کند که از کم‌دانی و نادانی آنهاست. البته ما از کشوری که بانی تروریسم است و تروریسم را ترویج کرده است، انتظار نداریم بتواند در این برهه تصمیم عاقلانه‌ای بگیرد. ولی مردم جهان و منطقه قدرت تشخیص مشکلات و فهم مسائل را دارند.

او درباره ادعای آژانس مبنی بر افزایش ذخایر آب سنگین ایران گفت: تا آنجایی که بتوانیم و طرف مقابل بخواهد، بر تعهداتمان پایبند خواهیم بود. ولی پاسخ شما را سازمان انرژی اتمی داد و مواضع کشور را بیان کرد.

قاسمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ظریف قبلا گفته بود، تمدید قانون تحریم‌های علیه ایران نقض برجام است. آیا ایران همچنان همین گونه فکر می‌کند، گفت:  برجام تعهد چندجانبه بود که نقش و منافع خود را انجام داد. ما بر تعهدات خود پایبند هستیم و تا آنجا که طرف مقابل پایبند باشد، ما هم متعهد هستیم. تعداد طرح‌هایی از این دست کم نیست که بخشی از آن بخاطر اختلاف‌های درون سیستمی و تضارب آرای احزاب این کشور است.

او افزود: بیش از هفتاد لایحه پس از برجام در کنگره تصویب شده که هرکدام می‌توانست مغایر برجام باشد ولی تا ضمانت اجرا پیدا نکند، نقض برجام نیست. با اجرای آنها ایران هم پاسخ خواهد داد و برای همین مساله جای نگرانی ندارد. همانطور که در مذاکرات برجام با تیزبینی و پاسخ مناسب، به توافق رسیدیم، در شرایط کنونی نیز با تیزبینی پاسخ می‌دهیم و شرایط را رصد می‌کنیم. چون هنوز این مساله عملی نشده است، آن را جدی نمی‌گیریم ولی مواضع نظام مشخص است و بر سر منافع ایران و نظام سازش نخواهیم کرد.

دیپلمات برجسته کشورمان در خصوص اینکه آیا در آینده شاهد لغو روادید با عراق خواهیم بود، گفت: با هماهنگی میان سازمان‌های مختلف توانستیم مراسم اربعین و حرکت زوار به عتبات را به خوبی انجام دهیم. همه ارگان‌ها درگیر بودند. وزارت امور خارجه نیز به سهم خود تلاش وافری انجام داد. ما مشکلات اساسی در این زمینه نداشتیم. گزارش نامطلوبی هم در مورد برگزاری مراسم اربعین نداشتیم. از همکاری و همیاری بسیار خوب دولت عراق در این زمینه برخوردار بودیم. لازم است سپاس و درود مردم ایران را به مردم عراق و نیروهای امنیتی عراق ابلاغ کنم. خوشبختانه همه چیز در شرایط خوب انجام شد. اما در مورد لغو روادید با عراق، رایزنی‌هایی شده ولی به توافقی که منجر به لغو ویزا شود، نرسیدیم.

قاسمی در مورد ادعای رسانه‌های سعودی مبنی بر تلاش ایران با حمایت از اربعین برای تحت‌اشعاع قرار دادن مساله حج تاکید کرد:  عربستان از این حرف‌های بی‌ربط زیاد می‌زند که بیشتر به طنز شبیه است. مساله راهپیمایی اربعین و حج، دو مقوله جداست و ارتباط دادن آنها بهم و سوءاستفاده از اعتقادات و آیین‌های مذهبی، امری نابجا و بی‌ثمر است. بیان این حرف‌ها از سوی عربستان، دور از انتظار نیست. آنکه باید پاسخگو باشد که چرا فاجعه منا اتفاق افتاد و انکه زمینه حضور حجاج ایران را فراهم نکرد، دولت ریاض است و چون جوابی ندارند، به داستان‌سرایی روی می‌آورند.

سخنگوی وزارت امورخارجه در مورد روابط ایران و مصر گفت: ما هم علاقه‌مندیم وحدت و اخوت میان کشورهای اسلامی ایجاد شود و جهان اسلام از وضعیت اسفناک امروز خارج شود. مصر کشور دیرینه و مهمی در جهان عرب و اسلام است. امیدوار بوده‌ایم در شرایط مطلوبی با دولت و ملت مصر ارتباط داشته باشیم که این امیدواری وجود دارد.

او گفت: امیدواریم از پتانسیل‌های ایران و مصر استفاده شود. در برخی مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مواضع مشترکی می‌توان داشت ولی در برخی موارد، مسائل حل نشده‌ای باقی مانده که موجب می‌شود بزودی این مساله رخ ندهد.

قاسمی در پاسخ به این سوال که ایران برای لغو روادید با چه کشورهایی در حال رایزنی است، گفت: یکی از شعارهای دولت یازدهم و آقای ظریف از ابتدا، افزایش منزلت و شان شهروندان ایران و جایگاه پاسپورت‌مان بود که به عنوان دستورالعمل در وزارت امور خارجه دنبال شده و می‌شود. مباحثی از این توافق‌ها کاری دوسویه است، یعنی دو طرف براساس ملاحظات بسیار تصمیم‌گیری کنند و به شکل یکطرفه ممکن نیست.

او خاطرنشان کرد: مذاکراتی در این باره صورت گرفته است تا در رفت و آمد شهروندان تسهیل صورت گیرد که مهمترین نتیجه‌اش دوستی ملت‌هاست. برخی مذاکرات مانند ارمنستان و گرجستان به نتیجه رسیده است. با کشورهای دیگری نیز در حال مذاکره هستیم تا به تفاهم لازم برسیم و این حوزه کاری را وسعت بدهیم. از چندی پیش یگ گام بلند برداشتیم و گفتیم تعداد وسیعی از کشورها از خدمات ویزای سه ماه فرودگاهی استفاده کنند. تا آنجا بتوانیم برای افزایش پاسپورت ایرانی تلاش خواهیم کرد که البته امری دوطرفه است و طرف مقابل هم باید آن را بخواهد. برخی موارد هم نیازمند زمان و فراهم کردن زیرساخت‌ها است که برخی از کشورهای مورد مذاکره در این مرحله هستند.

سخنگوی وزارت خارجه در مورد دعوت جهانگیری از العبادی برای سفر به ایران گفت: روابط تهران و بغداد روابط خوب، سازنده و کارسازی است. رایزنی‌های مستمر و در سطوح مختلف در حوزه‌های مختلف مانند اقتصادی، سیاسی، مشورت‌های نظامی و...  بین دو کشور وجود دارد. ما موضوعات و مسائلی بسیاری با دولت و عراق داریم؛ از مسائل مرزی تا انواع مسائل اقتصادی سیاسی. بنابراین این مباحث میان دو کشور همسایه وجود دارد و هیچکس نمی‌تواند ایران و عراق را به عنوان دو کشور هم‌مرز و همسایه جدا کند و ایران و عراق همیشه مسائل باقی مانده با هم دارند.

بهرام قاسمی در نشست خبری خود با اصحاب رسانه و در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره تصویب طرح ممنوعیت فروش هواپیماهای مسافربری در مجلس نمایندگان و برنامه ایران برای جلوگیری از اقدام‌هایی که نقض برجام محسوب می‌شود، گفت: در یکسال گذشته شاهد بودیم لوایح زیادی در کنگره تصویب شده است که هیچ کدام قابلیت اجرایی ندارد.

او افزود: بحث ممنوعیت فروش هوایپما در مجلس نمایندگان تصویب شده که باید به سنا برود و سپس به امضای رییس‌جمهور برسد که این کار هم زمانبر است. برای همین هم صبر می‌کنیم و شرایط را می‌سنجیم و اگر منافاتی با برجام داشته باشد، به شکل مقتضی با آن برخورد خواهد شد.