دولت نهم و دهم عامل گسترش بی نظمی و مدیریت غیرسیستمی در کشور بود

«مهدی پازوکی» کارشناس مسایل اقتصادی در گفت وگو با ایرنا، دولت نهم و دهم را عامل گسترش بی نظمی و مدیریت غیرسیستمی در کشور دانست که موجب ربع قرن عقب افتادگی و بروز آسیب هایی فراوان و سخت شد.

تحلیلگر اقتصادی: دولت نهم و دهم عامل گسترش بی نظمی و مدیریت غیرسیستمی در کشور بود

گسترش فعالیت های تبلیغاتی در فاصله چند ماه مانده به انتخابات آتی ریاست جمهوری همراه با هدف قرار دادن دولت و مسوولان اجرایی با دست افزارها و بهانه های گوناگون، موضع گیری های فرافکنانه، مسوولیت گریزی و خودداری از پاسخگویی در قبال سوءمدیریت و هدر دادن بسیاری از منابع ملی و تلاش برای برجسته شدن در رسانه ها و افکار عمومی مهمترین دستورهای کار جریانی است که در راس آن «محمود احمدی نژاد» رییس دولت های نهم و دهم قرار گرفته است.

این در حالی است که عملکرد دولت های نهم و دهم طی دوره تصدی مسوولیت اداره کشور و موضع گیری های مسوولان آن پس از روی کار آمدن دولت یازدهم سبب انتقادهای بسیاری از چهره ها و جریان های سیاسی کشور شده است. 

این انتقادها محدود به مسایل سیاسی و اقتصادی نظیر اختلاف افکنی بین قوا، افزایش شکاف های اجتماعی و اقتصادی، قرار دادن کشور در تنگناهای بین المللی، گسترش رکود، بیکاری، تورم و ... نیست. چندی پیش رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیدار با جمعی از اهالی هنر و رسانه، دولت نهم و دهم را عامل وارد آمدن آسیب های فراوان به فرهنگ و جامعه ایران دانست و گفت: درهمه دولت های پس از پیروزی انقلاب به جز دولت نهم و دهم برای مسایل فرهنگی تلاش می کردند، حقیقتا دولت دهم به اخلاق آسیب زد.

در زمینه کارکردهای اقتصادی دولت های نهم و دهم، گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با پازوکی کارشناس مسایل اقتصادی گفت وگو کرد. به گفته وی دولت پیشین اعتقادی به برنامه ریزی و کارنظام مند نداشت و به همین دلیل باعث شد کشور سال ها به عقب بازگردد.

پازوکی انحلال سازمان برنامه و بودجه را مهمترین ضربه به کارکردهای مدیریتی نظام دانست و افزود: بی نظمی سیستمی در آن دوره باعث بی انضباطی اقتصادی در کشور شد که خود، بی نظمی های پولی، مالی و اداری در پی داشت و آسیب هایی چون ماجرای فیش های حقوقی نامتعارف نیز ناشی از همین بی نظمی ها است.

متن گفت وگوی پازوکی با ایرنا به شرح زیر است: 

***ایرنا: شما چه ارزیابی از مدیریت اجرایی کشور در دوره های نهم و دهم دارید؟ آیا دولت پیشین توانست در زمینه های گوناگون به ویژه اقتصادی کارنامه قابل قبولی از خود بر جای گذارد؟ 

**پازوکی: دولت آقای احمدی نژاد پدیده منحصر به فردی بود. من دولت نهم و دهم را از این جهت یگانه می دانم که بی نظمی ساختاری و برخورد باری به هر جهت با مشکلات ها و مسایل جامعه را در دستور کار قرارداده بود. تاکنون، دولت آقای احمدی نژاد ضعیف ترین دولتی بوده که مسوولیت راهبری جامعه ایرانی را برعهده گرفته است. در خوش بینانه ترین حالت، دولت آقای احمدی نژاد و خط مشی هایش، ربع قرن ایران را به عقب برد.

***ایرنا: با توجه به این ارزیابی شما از دولت پیشین، دولت کنونی میراثدار نوعی بی نظمی ساختاری است. آیا چنین میراثی بر عملکرد دولت یازدهم تاثیرگذار بوده و به نوعی در این دولت امتداد یافته است؟

**پازوکی: تاکنون سه سال از دوره ریاست جمهوری آقای روحانی گذشته است، اگر ایشان برای بار دوم رییس جمهوری بماند، تاکید دارم که پس از هشت سال ممکن است بخشی از عقب ماندگی را جبران کند. اگر دولت یازدهم به لحاظ شاخص های کلان اقتصادی همچون نرخ رشد اقتصادی، نرخ سرمایه گذاری و غیره بتواند در پایان هشت سال، کشور را به شرایط ابتدای دولت نهم یعنی سال1384، بازگرداند به طور قطع کار بسیاری بزرگی انجام داده است.

***ایرنا: در صورت امکان، در زمینه مصداق های واقعی این آسیب ها توضیح دهید. 

**پازوکی: آقای احمدی نژاد مظهر سرایت تفکر بی نظمی در بخشی از فرهنگ و جامعه ایران شد. یکی از دلایلی که وی سازمان مدیریت را منحل کرد نیز همین بود. وی به دنبال آن بود که کارها حساب و کتابی نداشته باشد و هیچ کس برای فعالیت هایی که صورت می گیرد از وی پاسخی نخواهد.

سازمان مدیریت و برنامه ریزی نهادی فرابخشی است که به منافع ملی می اندیشد. در دولت پیشین به جای قدرتمندسازی این سازمان و کارآمدتر کردن نیروهایش، صورت مساله را پاک و این نهاد را منحل کردند.

***ایرنا: چرا این خط مشی ها دنبال شد؟ و چه هزینه هایی بر کشور داشت؟ 

**پازوکی: در دولت گذشته رویه پوپولیسم به شدت در ایران گسترش پیدا کرد. پوپولیسم در اقتصاد ایران چیزی جز نابودی، بی نظمی و بی سیستمی به وجود نیاورد و اقتصاد را نابود کرد. مشکلاتی هم که اکنون دولت روحانی با آن روبرو است ناشی از بی نظمی سیستمی شدید در اقتصاد ملی ایران است و من امیدوارم دولت بتواند این شرایط را اصلاح کند. 

به عنوان یک اقتصاددان، این بی انضباطی های اقتصادی را عامل اغلب چالش های کنونی کشور می دانم که موجب بی نظمی های پولی، مالی و اداری شد. اکنون نمونه همین بی انضباطی ها را در بحث فیش های حقوقی آنچنانی می بینیم.

احمدی نژاد خودش در دولت اعلام می کرد که به چه نهاد و دستگاهی چقدر بودجه داده شود. در حالی که پیش از این برای هر دستگاه اعتبار خاصی لحاظ می شد و سازمان برنامه می توانست حساب و کتاب ها را بررسی کند و آن ها را مورد بازخواست قرار دهد.

***ایرنا: پیامدهای مدیریت اجرایی پیشین در کارکردهای ساختاری اداری کشور چه بود؟ 

**پازوکی: طی این دوره در نظام اداری کشور نیز مشکلات گوناگونی ایجاد شد. در دولت پیشین معاونت توسعه رییس جمهوری، پست های مدیرکل را هم تراز با معاون وزیر اعلام کرد درحالی که هریک از این عنوان های اداری ویژگی و کارکرد خود را دارند. این ها حرکتی جز برهم زدن ساختار اداری کشور نبود.

بیشترین فساد اقتصادی هم در همین دوره بود. هنگامی که ارز مبادله ای 1226 تومان بود، گروهی با این ارز کالا وارد کشور کردند و سپس به نرخ آزاد یعنی دلار بیشتر از 3000 تومان این کالا را در بازار فروختند. این کار سودی بالغ بر 70 هزار میلیارد تومان نصیب دلالان نوکیسه کرد. بیشترین واردات خودروهای خارجی در دوره دولت قبل اتفاق افتاد. دادن مجوز ورود خودروی خارجی به هر یک از اهالی ابوموسی از دیگر کارهای بی برنامه آن دوره بود. دلالان این امتیازها را خریدند و هریک با واردکردن خودرو صدها میلیون تومان سود بردند. همه این اتفاق ها نشان می دهد که نگاه مدیریت سیستمی وجود نداشت.

***ایرنا: این بی انضباطی ها چه تاثیری در جامعه داشت؟ آیا آسیب بی نظمی های اقتصادی به حوزه های دیگر نیز تسری یافت؟ 

**پازوکی: صد درصد. به طور کامل تاکید دارم که این بی نظمی های اقتصادی موجب آسیب های اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی در جامعه ایرانی شد. بی نظمی ها باعث این شد که یک طبقه بی سوادِ نوکیسه در اقتصاد ایران به قدرت برسد و در جریان افزایش قیمت دلار درآمدهای نجومی کسب کند. 

***چه انتظاری از دولت یازدهم برای اصلاح بی نظمی های گذشته وجود دارد؟

**پازوکی: از دولت یازدهم انتظار دارم برخی از مدیران ناکارآمد را که هنوز در بدنه میانی دولت وجود دارند کنار بگذارد چرا که این افراد برای اقتصاد ایران خطرناک هستند. ما نیروی تحصیلکرده، نخبه، اندیشمند و جوان فهیم ایرانی زیاد داریم. دولت روحانی باید به اصلاح شرایط کمک کند و بر اساس قانون از جوانان خوش فکر ایرانی استفاده کند تا جلوی رانت خواران گرفته شود. 

به عنوان نمونه اکنون برجام یکی از مقوله هایی است که با آن مخالفت می شود. برجام یکی از دستاوردهای مهم دولت روحانی است. علت مخالفت ها این است که وقتی برجام باشد ما می توانیم با دنیا براساس سیاست برد-برد اقتصادی ارتباط داشته باشیم. هرچه یک اقتصاد بسته تر و محدودتر باشد و به شکل سنتی تر مدیریت شود، گروه های رانتی در اقتصاد راحت تر رشد می کنند.