پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : یک خبرگزاری آمریکایی مدعی شد، به سندی دست یافته است که نشان میدهد محدودیتهای کلیدی بر برنامه هستهای ایران که بر اساس توافق بینالمللی اعمال شده، پیش از پایان دوره ۱۵ ساله اعتبار این قرارداد، کاهش خواهد یافت.
به گزارش انتخاب، آسوشیتدپرس ادعا کرده است که به سندی دست یافته است که نشان میدهد محدودیتهای اعمال شده علیه برنامه هستهای ایران در چارچوب برجام، پیش از پایان مدت اعتبار 15 ساله این توافق، کاهش خواهد یافت و این مساله توانایی تهران برای ساخت یک بمب اتمی حتی پیش از پایان مدت اعتبار توافق هستهای را افزایش خواهد داد.
این سند ظاهرا تنها بخش مربوط به توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی است که هنوز به طور علنی منتشر نشده است. یک دیپلمات که بیش از یک دهه بر روی برنامه هستهای ایران تمرکز داشته است، این سند را در اختیار آسوشیتدپرس قرار داده است. یک دیپلمات دیگر نیز که این سند را در اختیار داشته، درستی آن را تایید نموده است.
این دیپلمات که سند مذکور را در اختیار این خبرگزاری آمریکایی قرار داده است، این سند را یک توافق جانبی در کنار برجام و کاملا مجزا از آن توصیف کرده است. وی در این باره تاکید کرد: این سند یکی از بخشهای جدایی ناپذیر توافق هستهای است که مورد تایید ایران و 1+5 قرار گرفته است.
جزئیاتی که قبلا درباره شدیدترین محدودیتهای اعمال شده بر برنامه هستهای ایران منتشر شده بود، نشان میداد که این محدودیتها، تهدید ناشی از فعالیتهای هستهای ایران را کاهش خواهد داد.
ولی در حالی که برخی محدودیتها به مدت 15 سال ادامه خواهد داشت، اسناد علنی جزئیات ناچیزی را درباره محدودیتهای اعمال شده بر برنامه هستهای ایران پس از 10 سال اول توافق هستهای در اختیار میگذارد.
سندی که در اختیار آسوشیتدپرس قرار گرفته، این شکاف را پر میکند. این سند اعلام میکند، ایران تا سال 2027 میلادی یعنی 11 سال بعد از اجرای توافق هستهای، میتواند روند جایگزینی سانتریفیوژها را با دستگاههای پیشرفته آغاز کند.
این گزارش افزود: ایران بعد از دوره 11 تا 13 ساله، میتواند 5060 دستگاه سانتریفیوژی را که اجازه استفاده از آن را دارد، با 3500 سانتریفیوژ پیشرفته، جایگزین نماید.
این سند نشان میدهد: تعداد این دستگاههای جدید و پیشرفته، کمتر از سانتریفیوژهای مورد استفاده کنونی و بین 2500 تا 3500 دستگاه خواهد بود.
این خبرگزاری آمریکایی در ادامه مدعی شد: با توجه به کارایی بالاتر دستگاههای جدید و پیشرفته، این دستگاهها به ایران اجازه خواهد داد تا روند غنی سازی را با 2 برابر سرعت فعلی انجام دهد. این بدان معنا خواهد بود که ایران میتواند کمتر از شش ماه به اورانیوم مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای دست یابد. زمان گریز هستهای ایران هم اکنون به یک سال رسیده است.
آسوشیتدپرس افزود: این زمان گریز هستهای حتی ممکن است بیشتر از این نیز کاهش یابد. گرچه این سند اشارهای به این مساله نمیکند که بعد از گذشت 13 سال از توافق هست ای، چه اتفاقی برای تعداد و نوع سانتریفیوژها خواهد افتاد، ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا گفته است که ایران آزاد خواهد بود تا هر تعداد سانتریفیوژ از نوع پیشرفته را بعد از این بازه زمانی نصب کند، با وجود اینکه توافق هستهای 2 سال دیگر (بعد از 13 سال) نیز ادامه خواهد داشت.
مونیز افزود: محدودیتها بر ذخایر اورانیوم ایران طی 15 سال اجرای توافق هستهای، همان 300 کیلوگرم خواهد بود که این رقم بسیار کمتر از اورانیوم مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای خواهد بود.
مونیز گفت: این محدودیتها به معنای موانع جدی بر سر برنامه هستهای ایران به مدت 15 سال است.
وزیر انرژی آمریکا اظهار داشت: سندی که در اختیار آسوشیتدپرس قرار گرفته، با آن ادعا تناقضی ندارد چرا که ما این مساله را تضمین کردهایم که زمان گریز هستهای ایران بعد از سال دهم به تدریج کاهش پیدا خواهد کرد که این مساله تا حد زیادی به خاطر محدودیتهای اعمال شده علیه ذخایر اورانیوم ایران تا سال پانزدهم اجرای توافق هستهای است.
مارک تونر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت: ممنوعیت دنبال کردن سلاح هستهای از سوی ایران، و توانایی ما برای نظارت بر ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای ایران، به طور نامحدود به قوت خود باقی خواهد ماند.