شجریان؛ صدای گرد و غبار و خاکستر

پس از سالها سانسور خبری فعالیت های هنری استاد محمدرضا شجریان، حالا رسانه ملی (بخش خبری 20:30) خبر «بیماری» او را مخابره کرده است. این در حالی است که رسانه های دیگر در  چند هفته اخیر در پی تخریب او خبرهای ساختگی منتشر کرده بودند.

چندی پیش اجرای این استاد در ترکیه به دلیل «فورست ماژور» بودن اجرا لغو شد. خبر لغو کنسرت از سوی برخی از سایت ها با گمانه زنی های مضحکی همراه بود. برخی فروش نرفتن بلیط این کنسرت را به دلیل همزمانی با کنسرت های خوانندگان لس آنجلسی تعبیر کردند. در حالی که موسیقی شجریان همواره چه در داخل کشور و چه در خارج آن مخاطبان خاص خود را داشته و همزمانی کنسرت وی با خوانندگان لس آنجلسی هیچگاه از شمار مخاطبان او نمی کاهد.

کنسرت های شجریان به دلیل تعداد محدودش در این سه دهه همیشه مخاطبان پرشمار داشته است و علاوه بر این ممنوعیت چند ساله کنسرت شجریان در ایران با انباشت مخاطب مواجه شده است و شکی نیست که اجرای او در همسایگی کشور مخاطبان زیادی را جذب خود خواهد کرد. البته این جمعیت بدون در نظر گرفتن مشتاقان غیر ایرانی موسیقی اوست که همواره در کنسرت های او برای شنیدن یکی از ریشه دار ترین نمونه های موسیقی ایرانی حاضر می شوند.

اما این تنها خبر هفته های اخیر درباره شجریان نبود. خبر تهیه یک «تصنیف با شکوه» در مدح آیت الله هاشمی رفسنجانی با صدای محمدرضا شجریان از تحلیل اول نیز مضحک تر بود. خبری که بلافاصله هم از سوی معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی و هم از سوی موسسه دل آواز تکذیب شد. شجریان در طول حیات هنری اش هیچگاه در مدح و ذم فرد مشخصی نخوانده است. این البته به خصوصیت انتزاعی موسیقی ایرانی و ادبیات فارسی بر می گردد که چنین امکانی را از مجری آن سلب می کند.

استاد محمدرضا لطفی در زمان حیاتش یک بار در مصاحبه ای در خصوص مصاحبه های شجریان با رسانه های غربی در سال 88 با اشاره به مبارازات اوایل انقلاب گفته بود که «شجریان هیچگاه سیاسی نبود» ؛ استاد لطفی راست می گفت! اگر مفهوم «رفتار سیاسی» را عملی در جهت بدست آوردن قدرت و حفظ آن بفهمیم، شجریان هیچگاه به این معنی «سیاسی» نبوده است. ویژگی ای که استاد لطفی خود حائز این صفت بود و کدورت ها میان این دو استاد از همین مسئله نشأت می گرفت. کافی است که به ماجرای جدایی شجریان از گروه شیدا پس از اجرای کنسرت سپیده در سال 58 رجوع کنید.

در تیزر مستندی از زندگی شجریان به نام «صدای گرد و غبار و خاکستر» که چندی روزی است در فضای مجازی منتشر شده، شجریان احتمالا در مورد واکنش خود پس از انتخابات سال 88 می گوید: «اگر گله ای هم می کنیم به خاطر آن است که نارسایی ها بر طرف شود و زندگی به مردم برسد». او در این مستند صدای خود را «جزئی از فرهنگ کهن ایران» معرفی می کند که می خواهد به مردم کشورهای جهان «فرهنگ عشق، فرهنگ صلح و صفا» ی ایرانی را یادآواری کند. 

در دورانی که سیاست های فرهنگی کشور چنان دگرگون شده است که ایرانیان مقیم لس آنجلس از خوانندگان پاپی که در ایران مجوز فعالیت دارند دعوت به اجرای کنسرت می کنند، امید می رود که فضای خبری برخی از رسانه های کشور رویکرد خود در خصوص کسی که نماد موسیقی ایرانی در جهان به شمار می رود را تغییر دهند.

منبع: فرادید