تفاوت دماسنج مردم با هواشناسی عادی است

دوباره تابستان از راه رسیده و بحث گرمای هوا، داغ است. اینکه هواشناسی دمای واقعی را اعلام نمی کند اینکه اگر دمای هوا از 50 درجه بگذرد دولت موظف است مراکز دولتی را تعطیل کند و صدها حرف و حدیث دیگر. واقعیت ماجرا خیلی پیچیده نیست. همه چیز به استانداردها بر می گردد. به اینکه آنچه ما احساس می کنیم با آنچه استانداردها نشان می دهند کمی متفاوت است.

 به گزارش تابناک، به سراغ رئیس اداره هواشناسی فرودگاهی شهرستان یزد رفتیم و از او پرسیدیم در طول روز چه پارامترهایی در ایستگاه سینوپتیک یزد اندازه گیری می شود. احسان الله دهقانی می گوید: پارامترهایی دما، رطوبت، سمت و سرعت باد، دید افقی منطقه، میزان ابرناکی و نوع ابر هر ساعت یک بار اندازه گیری می شوند. در صورتی که از فرودگاه پرواز داشته باشیم نیز این پارامترها هر نیم ساعت یک بار اندازه گیری شده و به برج مراقبت فرودگاه اعلام می شود. دمای حداقل و حداکثر نیز دو نوبت در شبانه روز و در ساعات 7:30 صبح و 7:30 عصر به وقت محلی اندازه گیری می شوند.

وی در خصوص نحوه اندازه گیری این پارامترها می گوید: در ایران استانداردهای هواشناسی همچون سایر نقاط دنیا رعایت می شود. در واقع پارامترها به گونه ای اندازه گیری می شوند که دخالتی از جانب انسان در آن نباشد. به همین علت ایستگاه های هواشناسی طبق قوانین و استانداردها، خارج از محدوده ی شهری هستند جایی که رفت و آمد خودروها، آسفالت جاده، فضای سبز و ... روی آن تاثیری نداشته باشد. اطراف محوطه ی ایستگاه نیز نباید ساختمان های بلند و یا درخت باشد. وسایل اندازه گیری پارامترهای هواشناسی نیز در 185 سانتی متری سطح زمین قرار دارند تا از تاثیر مستقیم زمین دور باشند. دماسنجی که در این ارتفاع است دمایی که تنفس می کنیم را می سنجد و نه دمای سطح زمین.

دهقانی ادامه می دهد: دما سنج ها در یک جعبه اسکرین چوبی مشبک هستند و در سایه قرار دارند. جریان هوایی با سرعت 2 متر بر ثانیه نیز از آن عبور می کند. در نتیجه کاملا منطقی است دمایی که ثبت می شود با دمایی که شما هنگام تابش آفتاب و در مرکز شهر احساس می کنید متفاوت است.

باید به این نکته توجه داشت که وسایل هواشناسی طبق استاداردهای جهانی باید در چنین وضعیتی باشند و همه دماها باید بر اساس یک استاندارد اعلام شوند. زیرا این دماها برای پرواز هواپیماها و حرکت کشتی ها اهمیت دارد. علاوه بر این دمایی که ما احساس می کنیم به میزان رطوبت، سرعت باد و حتی نوع لباسی که پوشیده ایم بستگی دارد و این بحث را پیچیده تر می کند.

دهقانی نیز با اشاره به این موضوع می گوید: این طبیعی است که مثلا دماسنج ماشین شما دمایی متفاوت با دمای اعلام شده هواشناسی را نشان دهد زیرا شرایط دو دماسنج با هم متفاوت است. دمایی که دماسنج ماشین شما نشان می دهد بسته به نوع آلیاژ ماشین، ارتفاع از آسفالت و اینکه شما در کدام نقطه شهر هستید، تفاوت می کند این در حالی است که دماسنج های ایستگاه هواشناسی در تمام طول سال در یک شرایط یکسان و استاندارد با معیارهای جهانی قرار دارد. علاوه بر این جزایر گرمایی که در مراکز شهرها ایجاد می شود در بالارفتن دمای هوا تاثیر دارد. همانگونه که در نزدیکی یک پارک بزرگ با فضای سبز مناسب ممکن است دمای حداکثر به 40 درجه سلسیوس هم نرسد.

46 درجه سلسیوس، بالاترین دمای ثبت شده

دمای احساسی ما یعنی آنچه ما در هنگام تابش خورشید، در مرکز شهر و در میان رفت و آمد خودروها حس می کنیم شاید به 50 درجه هم رسیده باشد اما دهقانی می گوید در این سال ها بالاترین دمایی که ایستگاه ثبت کرده مربوط به تابستان 92 بوده است که دمای هوا به 46 درجه سلسیوس رسیده امسال نیز تاکنون دمایی بالاتر از 43 درجه ثبت نکردیم.

قانون 50 درجه از کجا آمده است؟

"قانون می‌گوید با گذشتن دمای هوا از 50 درجه، مراکز دولتی باید تعطیل شود.” این جمله آنقدر بین همه تکرار شده است که کم کم تبدیل به یک قانون نانوشته شده است! این باور بسیاری از مردم است که با گذشتن دمای هوا از مرز 50 درجه سلسیوس دولت باید مراکز دولتی را تعطیل کند و به همین علت هواشناسی دمای واقعی هوا را اعلام نمی کند. اما آیا واقعا چنین قانونی وجود دارد و آیا هواشناسی خود را ملزم می داند برای رفاه دولت، از اعلام اعداد واقعی دما صرف نظر کند؟

به گزارش هفته نامه پرگار با وجودی که ماده 7 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا به روشنی می گوید در مواقع اضطراری که آلودگی هوا به حدی برسد که به تشخیص وزارت بهداشت، سلامت انسان به خطر بیفتد نهادهای ذیربط می توانند ممنوعیت‌ها یا محدودیت‌های موقت زمانی و مکانی را برای منابع آلوده‌کننده برقرار نمایند. اما هیچ کجا حرفی از دمای هوا نیست. کاملا مشخص است که گرما نمی تواند زیر مجموعه آلودگی هوا باشد. واقعیت این است در زمینه تعطیلی ادارات در دمای بیش از 50 درجه آیین‌نامه یا دستورالعمل خاصی وجود ندارد. پایگاه اطلاعاتی قوانین و مقررات کشور یا همان سایت دستور که سایت مرجع قوانین و مصوبات در ایران از سال 1285 تا 1388 است نیز مصوبه ای در این خصوص ندارد.

احسان الله دهقانی نیز این را تایید می کند و می گوید: اصلا قانونی در این زمینه وجود ندارد که هواشناسی بخواهد دمای واقعی را اعلام نکند. کما اینکه طی این سال ها دمای خوزستان به 50 درجه هم رسیده و اعلام شده است.

مردم می توانند از ایستگاه بازدید کنند

رئیس اداره هواشناسی فرودگاهی شهرستان یزد می گوید: در کنار جعبه اسکرین های حاوی دماسنج، یک سنسور دمای ایستگاه خودکار نیز در همان ارتفاع نصب شده است. این ایستگاه خودکار در تمام کشورهای جهان یکسان و شبیه سنسور دماسنج خودروهاست که به طور مرتب دمای هوا را ثبت می کند. مقادیر دما در سایت www.yazdmet.ir درج می شود که مردم می توانند با مراجعه به این سایت دمای هر لحظه را رصد کنند.

دهقانی افزود: با توجه به اینکه ما بازدیدهای آموزشی از ایستگاه هواشناسی را داریم، مردم هر زمان که خواستند می توانند با هماهنگی از ایستگاه بازدید کنند تا در جریان نحوه اندازه گیری پارامترهای هواشناسی قرار بگیرند.