ابتکار حامیان محیط زیست خوزستان برای نجات غزال (ریم)

طرح ابتکاری گروه های مردمی حامی محیط زیست برای نجات «غزال خوزستان» رونمایی شد.

به گزارش ایرنا، در پی مرگ 25 راس آهوی کمیاب خوزستان موسوم به «غزال» با نام محلی «ریم» در منطقه حفاظت شده میشداغ (مشداخ)، دو تشکل زیست محیطی انجمن حیات آبی خوزستان و گروه مردمی حامیان تالاب های خوزستان طرح ابتکاری برای نجات این گونه منحصر به فرد ابداع کردند.

این طرح روز جمعه پس از دعوت عمومی این دو انجمن و با حضور جمعی از دوستداران محیط زیست خوزستان در منطقه حفاظت شده میشداغ (مشداخ) رونمایی شد.

میشداغ (به زبان محلی مشداخ) یکی از مناطق کویری منحصر به فرد با وسعت 60 هزار هکتار در غرب خوزستان بین شهرهای بستان و عبدالخان قرار دارد که از سال 90 به منطقه حفاظت شده ارتقاء یافت و آهوهای این منطقه تنها آهوی کشور هستند که به طور طبیعی در زیستگاه خود زندگی می کنند.

«غزال خوزستان» با تشدید خشکسالی امسال با چالش جدی مواجه شده است، به گونه ای که از ابتدای امسال حداقل هشت راس بر اثر سقوط در یک کانال آب موسوم به کانال« پای پل کرخه» تلف شده اند.

گزارش محیط زیست خوزستان نشان می دهد که سال گذشته نیز 17 راس آهو به همین دلیل از بین رفته اند.

با خشک شدن منابع آبی و چشمه های طبیعی منطقه حفاظت شده میشداغ، غزال های تشنه که برای نوشیدن آب به کنار کانال می روند اما به دلیل شیب تند و عمق زیاد کانال روباز در آن سقوط کرده و می میرند.

کانال پای پل کرخه در حال حاضر تنها منبع آبی منطقه است که 17 کیلومتر از آن از میان زیستگاه و کریدور تردد غزال ها می گذرد.

این کانال روباز که در سال 80 بدون داشتن گزارش ارزیابی زیست محیطی احداث شده دو سال است که کار انتقال آب شرب از سد کرخه به اهواز را انجام می دهد.

سازمان آب و برق خوزستان به عنوان متولی این کانال با وجود هشدارها و درخواست های دوستداران محیط زیست هنوز برای ایمن سازی آن اقدام نکرده است.

در دو ماه اخیر، اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان با ساخت آبشخور مصنوعی و افزایش محیط بانان منطقه سعی در کاهش تلفات این گونه داشته است.

اما طرح ابتکاری گروه های مردمی دوستدار محیط زیست، نوعی هشدار و مترسک برای حفاظت از غزال و جلوگیری از سقوط آنها به کانال آب پای پل کرخه است.

علمک های چشمک زن (چشم گربه ای سولار) که با انرژی خورشیدی شارژ می شود، در شب به منظور ترساندن و راندن غزال ها از محوطه خطر، روشن می شود.

این طرح در شش موقعیت خطرناک و هر موقعیت شامل شش نقطه هشدار (در مجموع 36 نقطه) کارگذاری و پنجشنبه شب برای نخستین بار راه اندازی شده است.

طراحان این مترسک معتقدند به این وسیله می توان غزال ها را از سقوط در کانال و مرگ حتمی نجات داد.

رییس انجمن حیات آبی خوزستان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در این باره گفت:اخیرا در اداره کل حفاظت محیط زیست نشست مشترکی برای نجات غزال تشکیل شد که طرح خود را برای نخستین بار در آنجا ارائه کردیم.

مرتضی عبیداوی افزود:غزال ها در معرض خطر بودند و اقدامات نجات بخشی آنها به کندی پیش می رفت بنابراین تنها چاره کار را در اجرای این طرح اضطراری دیدیم.

وی افزود: مرحله نخست این طرح دور کردن غزال ها از کانال آب با استفاده از چراغ های چشمک زن و مرحله دوم ساختن آبشخور برای آنهاست تا برای رفع تشنگی نیازی به کانال نباشد.

به گفته وی، این طرح حدود 20 میلیون ریال هزینه در برداشت که هزینه را این دو تشکل بر عهده گرفتند.

عبیداوی با بیان اینکه این طرح به درستی عمل کرده است، توضیح داد:چراغ های چشمک زن دیشب برای نخستین بار آغاز به کار کرد و امروز ردپای جدیدی از آهوها ندیدیم که نشان می دهد عملکرد مترسک خوب بوده و مانع نزدیک شدن غزال ها شده است.

وی همچنین گفت:جمعه شب در پارک طریق القدس بستان قرار است مسابقه نقاشی با هدف حمایت از آهوی ریم و آشنایی مردم بومی و جوامع محلی با این گونه برگزار شود.

امین طایی عضو هیات مدیره انجمن حیات آبی خوزستان نیز با تاکید بر نجات غزال خوزستان، اظهار کرد:با توجه به مرگ ومیر غزال ها این طرح به صورت ضرب الاجل و در مدت کمتر از دو هفته طراحی و اجرا شده است که در مرحله دوم تامین آب و رطوبت منطقه را در برنامه داریم.

وی هدف گروه های مردمی را حفظ محیط زیست عنوان کرد و افزود: از ایده ها و نظرات همه دوستداران محیط زیست در زمینه نجات این گونه منحصربفرد استقبال می کنیم.

*حقابه را بدهید

یکی از اعضای گروه مردمی حامیان تالاب های خوزستان نیز در این باره گفت: پیش از این از تعداد آهوهای منطقه اطلاعی نداشتیم اما مرگ دردناک تعداد زیادی از غزال ها باعث شد دست به کار شویم و این طرح را به سرعت انجام دهیم.

عباس مشعشع افزود: در این طرح از تجربه افراد دیگر مانند سیدباقر موسوی محیط بان سابق منطقه حفاظت شده که با زندگی آهوها آشنا بود، استفاده کردیم.

وی با اشاره به اینکه زیستگاه غزال با کانال به دو قسمت تقسیم شده، معتقد است: آهو در اصطلاح یک حیوان شکمو است و به قصد خوردن علف های آن سوی کانال به آب می زند و تلف می شود.

مشعشع اظهار کرد: به دنبال یک وسیله ساده و ارزان قیمت بودیم که در نهایت به این طرح رسیدیم و در این زمینه مولا معاون محیط زیست خوزستان نیز همکاری بسیاری کرده است.

وی با بیان اینکه نمی خواهیم هیچکس را متهم کنیم، تاکید کرد: هدف ما در اولویت نخست حمایت از محیط زیست خوزستان و در گام بعدی نجات گونه در معرض خطر غزال است زیرا تنها راه ایجاد وحدت ملی را حمایت از محیط زیست می دانیم.

مشعشع افزود: آنطور که پدربزرگم منطقه را توصیف می کرد در سال های گذشته گله های غزال در مشداخ به تعداد زیادی وجود داشته است.

وی با اشاره به کاهش شدید آب رودخانه کرخه و تاثیر آن بر محیط طبیعی خوزستان، تامین حقابه این رودخانه و تالاب های استان را خواستار شد و افزود: با وجود سهم بندی رودخانه کرخه و اختصاص سهم ناچیزی به استان اما حتی این سهم نیز محقق نشده است.

رشید دحیمی یکی از محیط بان های منطقه حفاظت شده میشداغ خاطرنشان کرد:هم اکنون با همکاری اداره محیط زیست شوش و اهواز 11 محیط بان به صورت شبانه روزی از منطقه میشداغ حفاظت می کنند.

وی با بیان اینکه هر کدام از محیط بان ها روزانه فقط سه ساعت استراحت می کنند افزود: مرگ غزال ها بیش از همه برای محیطبان ها دردناک و تاثرانگیز است و همه تلاش ها برای جلوگیری از ادامه مرگ ومیر انجام می شود.

به گفته وی، برای تامین آب مورد نیاز غزال ها هشت آبشخور مصنوعی ساختیم که به وسیله تانکر آبرسانی می شوند.