برگزاری یک مناظره داغ سینمایی/سینما دست بساز و بفروش هاست

مناظره‌ای داغ درباره‌ی وضعیت گروه سینمایی هنر و تجربه برگزار شد.

به گزارش ایسنا، مناظره‌ای شامگاه گذشته، سوم اردیبهشت ماه بین «امیرحسین علم‌الهدی» دبیر شورای سیاست‌گذاری و مدیر اجرایی گروه هنر و تجربه و «حسین فرح‌بخش» تهیه‌کننده و کارگردان و از مالکان سینما عصر جدید درباره گروه سینمایی هنر و تجربه و عملکرد آن برگزار شد.

در ابتدای این مناظره تلویزیونی، مجری میزگرد، با اشاره‌ای به جمله‌ حسین فرح‌بخش که گفته بود «من منتقد گروه هنر و تجربه نیستم بلکه اساساً مخالف ایجاد این گروه هستم» در ادامه از او دلیل این حرفش را پرسید.

فرح‌بخش این گونه جواب داد: «کسی نمی‌تواند با مفهوم هنر و تجربه مخالف باشد، اما با این روش و دکان و دستگاهی که از کنار آن باز شده مخالفم.»

او سپس ارجاعی به سینمای قبل از انقلاب داشت: «چیزی که خلاف جریان عمومی سینما باشد و تنها افراد خاصی به آن بها دهند می‌شود، هنر و تجربه. در فضای فیلم‌های معلوم الحال قبل از انقلاب بود که «هنر و تجربه» معنای خود را پیدا می‌کرد؛ مثلاً فیلم‌هایی مثل «سوته دلان» علی حاتمی و «نفرین» ناصر تقوایی که آنها را در یک سالن کاپری سابق (بهمن فعلی) اکران می‌کردند و دولت هم ریالی به آنها کمک نمی‌کرد و اکثر آنها را بخش خصوصی می‌ساخت. گذشته از اینها، فیلم‌ها در آن زمان استاندارد بود. فیلمی مثل «گاو» در قبل از انقلاب قطعاً هنر و تجربه به حساب می‌آید چون سینمای آن زمان، جایگاهی برای آن فیلم نداشت. یا فیلم «سفر سنگ» در دو سینما اکران شد. از نظر من، سینمای بعد از انقلاب،همه‌اش هنر و تجربه به حساب می‌آید. حتی سینمای تجاری یا مخاطب عام ما نیز اکثراً هنر و تجربه‌اند و ربطی به سینمای عام دنیا ندارند. اما حالا آمده‌ایم و بر کسانی که در خانه‌شان فیلم ساخته‌اند و مستند تهیه کرده‌اند،آنهم با پولی اندک و فقیرانه ، اسم هنر و تجربه گذاشته‌ایم. من مخالف فیلم‌سازی نیستم. هر کسی مجاز است هرچه بسازد به شرطی که پروانه ساخت و قابلیت اکران داشته باشد، چون اگر این قابلیت را نداشته باشد می‌شود مثل وضعیت الان هنر و تجربه که جز فیلم «ماهی و گربه» و «پرویز»، هیچکدام از دیگر فیلم‌ها مخاطب نداشته‌اند. هنر و تجربه جایگاه سینمای خصوصی را هم در اکران نابود کرده است.».

علم الهدی در پاسخ به صحبت‌های فرح‌بخش ابتدا اظهار تعجب کرد که از عجایب روزگار است که جریانی هفت ماهه، بخش خصوصی را نابود کند! او در واکنش به ارجاعات فرح بخش به سینمای قبل از انقلاب گفت: «جریان سینمای قبل از انقلاب با بعد از آن تفاوت ماهوی دارد و نمی‌توان آنها را قیاس کرد. سینمایی که هنر و تجربه به دنبال آن است سینمایی است که می‌خواهد با جنس اندیشه ، به معنای خلاقیت و نوآوری بر پرده سینماها، آنهم به صورت خیلی محدود، به نمایش دربیاید.‌ هر چه جلوتر می‌رویم عده‌ای دوست ندارد تا جریانی سالم که با مخاطب درگیر است شکل بگیرد و اگر برنامه‌های مشابه آن با شکست مواجه شدند به خاطر همین عدم اهتمام کلیت سینما بود که دوست نداشت این نوع سینما شکل خود را پیدا بکند.»

علم الهدی سپس به ارائه اطلاعات از عملکرد گروه هنر و تجربه از زمان آغاز تا کنون پرداخت: «در طی هفت ماه گذشته، ضریب بهره وری هنر و تجربه در حوزه فیلم‌های بلند، نزدیک به 40 درصد بوده است و در حوزه فیلم‌های مستند، نزدیک به بیست درصد. من دلایل و منطق اشارات آقای فرح بخش را خیلی متوجه نمی‌شوم. هنر و تجربه دارای هفتصد صندلیست که از جریان تجاری‌ای که آقای فرح‌بخش از آن حرف می‌زنند تنها ۱۵۰ صندلی در اختیار گروه هنر و تجربه است.»

بعد از طرح این موضوع توسط علم‌الهدی، مجری از او پرسید آیا منظور شما این است که در حال حاضر مخاطبان هنر و تجربه بیشتر از سینمای تجاری است؟ که علم‌الهدی به بیشتر بودن ضریب اشغال این گروه تاکید کرد: «بحث تعداد با ضریب اشغال تفاوت دارد.»

در ادامه فرح‌بخش کنایه‌ای به نیمه کاره گذاشتن کارهای مدیریتی توسط مدیران دولتی زد و ابراز نگرانی کرد که هنر و تجربه دارد به بدنه سینما و بخش نحیف خصوصی ضربه می‌زند.

او همچنین برای هنر و تجربه راهکار هم پیشنهاد داد: «هنر و تجربه به جای گرفتن سینمای آزادی، باید سینمای کانون و امثالهم را بگیرد. من بیست سال پیش در فرانسه سینمایی به نام اتوپیا دیدم که مدیر آن به من گفت دولت فرانسه سالی ۴۰۰ هزار فرانک به ما می‌دهد تا این سینما را باز نگه دارم و فیلمهای انتخابی خودم را نشان دهم. هنر و تجربه هرگز به چنین جایگاهی نمی‌رسد و آقای ایوبی به زودی می‌فهمد که چه کلکی خورده است. هزینه‌هایی که اعلام می‌شود این گروه تا کنون خرج کرده اطلاعات غلط است. در قبل از انقلاب، یک تک سینمای بهمن اینگونه فیلم‌ها را نمایش می‌داد و موفق هم بود.».

مدیر گروه هنر و تجربه در اواسط این مناظره که در شبکه خبر برگزار می‌شد خطاب به تهیه‌کننده بخش خصوصی گفت: «آقای فرح‌بخش نگرانی شما را درک می‌کنم. در سینمای ایران، جریان بساز و بفروش، نگران سینمای اندیشه است. همچون وضعیت شهرسازی، سینمای ایران نیز دست بساز و بفروش‌هاست. اما فیلم‌سازهای هنر و تجربه اندیشه دارند.»

بعد از این جمله فرحبخش گفت: «کدام اندیشه؟! من چند روز پیش فیلمی از هنر و تجربه دیدم که به سازنده‌اش گفتم من تمام گناهانم بخشیده شد که توانستم دو ساعت این فیلم را تحمل کنم. باید بگویم آقای ایوبی آدم باهوشی هستند اما سه چهار مدیری که از دوره‌های قبلی سینمای ایران با خود آورده‌اند ام‌الفساد حوزه کاری او هستند.»

علم‌الهدی هم پاسخ داد: «من نگرانی شما را درک می‌کنم چون سینمای هنر و تجربه جای شما رو تنگ کرده. اگر نگرانی‌تان شخصی نیست و نگران سینمایید، فیلم خوب بسازید تا مردم بروند و ببینند. بحث اینجاست که فیلم‌هایتان را هم مردم نمی‌روند تا ببینند.».

مجری میزگرد در میانه جدال‌های کلامی دو طرف مناظره از علم الهدی خواست به این سوال فرح‌بخش پاسخ دهد که چرا فیلم‌های هنر و تجربه در سینماهای عام مثل سینما فرهنگ و آزادی نمایش پیدا می‌کنند؟ که علم‌الهدی پاسخ داد: «سینمای آزادی که از ۵ اردیبهشت کنار گذاشته شده و سینما فرهنگ ۲ اضافه می‌شود.»

در این لحظه از طرف علم‌الهدی بحث‌هایی در مورد رد شدن پیشنهاد سینما عصر جدید به مدیریت فرح‌بخش برای اضافه شدن این سینما به گروه هنر و تجربه از سوی شورای این گروه به دلیل قیمت پیشنهادی بالای فرح بخش مطرح شد که فرح‌بخش آن را رد کرد.

علم‌الهدی ادامه داد: «از ۱۴۰ هزار ظرفیت صندلی سینما، تنها ۱۵۰ صندلی از جریان بدنه سینما در اختیار ماست. سینما کوروش که به دنبال فیلم‌های بیشتر برای اکران است. موزه سینما و خانه هنرمندان هم پاتوق فرهنگی هستند و سینما محسوب نمی‌شوند.»

فرح‌بخش به حرف‌های علم‌الهدی واکنش نشان داد: «شما کارمندی و من سرمایه‌گذار و صاحب فیلم. شما با یک سری رانت‌خوارهای دهه شصت می‌توانی ایوبی را گول بزنی اما من را نمی‌توانی. شما مدیر کاربلدی نیستی و در جاهای قبلی هم که بودی به سینما ضربه زده‌ای.»

علم‌الهدی در اواخر برنامه در پاسخ به پیشنهاد به استفاده از برخی سینماها برای گروه هنر و تجربه به فرحبخش گفت: «جایی که شما باشید ما نمی‌توانیم باشیم چون در نگاهمان تضاد وجود دارد.

او در انتها گفت: «جریان سینمای هنر و تجربه جریان معماران آینده سینمای ایران هستند که شکل و شمایل سینما را تغییر می‌دهند و بساز و بفروش‌ها در اقلیت قرار می‌گیرند.».

فرح‌بخش هم اینگونه واکنش نشان داد: «آقای علم‌الهدی هنر و تجربه با مدیریت شما شارلاتانیزم است، کاراکتر شما شارلاتان است.»