گری سیک: مذاکرات نباید مانند دوران بوش شکست بخورد

گری سیک به عنوان پژوهشگر مسائل سیاست امنیت ملی در دانشگاه کلمبیا با ذکر اینکه ایران در دهه گذشته برغم داشتن توانایی، هیچ بمبی نساخته است، افزود مذاکره کنندگان غربی نباید اشتباه مذاکرات هسته ای نخست را با ایران در دوران جرج بوش که وی مانع توفیق آن شد، تکرار کنند.

وی که عضو شورای امنیت ملی آمریکا در زمان سه رئیس جمهوری این کشور بوده است، امروز (دوشنبه) در تفسیری در پایگاه اطلاع رسانی پولیتیکو نوشت: همواره باید در مورد اهداف محتاط بود. سیاست هایی با اهداف کوتاه مدت معمولا تبعات ناخوشایند درازمدتی را به بار می آورد. این همان اتفاقی است که اکنون در کنگره آمریکا در حال وقوع است؛ در حالیکه سیاستمداران علیه توافق هسته ای با ایران متحد شده اند.

گری سیک در ادامه تفسیر خود افزود: امروز افراد زیادی آماده رد توافق هسته ای با ایران هستند، با این استدلال که فشار شدید و انزوا یقینا موجب محو کامل توانایی هسته ای ایران می شود و زمان دست نیافتن ایران به سلاح هسته ای را تا زمان نامشخصی تمدید می کند.

این در واقع به موضع بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در سخنرانی هفته قبلش در کنگره نزدیک است.

ایران در این مدت مشمول تحریم ها و فشارهای زیادی شده است، این فشارها ابتدا یک جانبه و توسط آمریکا بود؛ اما در دولت باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا دامنه آن وسیعتر و بین المللی و در قالب تحریم های اقتصادی شدید شد.

ایران تاکنون دو بار به میز مذاکره آمده است. یک بار در سال 2003 و 2004 که حسن روحانی و محمدجواد ظریف نه به عنوان رییس جمهوری و وزیر امور خارجه (که اکنون در این مقام ها هستند) بلکه به عنوان مذاکره کنندگان ایرانی پیشنهاد محدودیت تعداد سانتریفیوژهای ایران را به 3 هزار دستگاه دادند.

در آن زمان آمریکا یکی از طرفین مستقیم مذاکرات نبود اما گفته می شود دولت جرج بوش رییس جمهوری پیشین آمریکا مانع از موفقیت مذاکرات شد؛ دقیقا به همین دلیل موافقان و مخالفان فعلی. تصور می شد اجازه دادن به ایران برای داشتن تعداد سانتریفیوژهای بیشتر خطر بزرگی است.

از این گذشته در آن زمان هنوز آمریکا و جامعه بین المللی فشارهای شدید را روی ایران اعمال نکرده بود و تحریم ها تاثیر واقعی خود را نگذاشته بود.

همه می دانند با فشار هر روزه تحریم ها و حتی با وجود تهدیدهای اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته ای ایران، این کشور برنامه هسته ای خود را پیش برد.

در تمام این مدت ایران با سرعت و جدیت برنامه هسته ای خود را برای رسیدن به توانایی تولید بمب دنبال کرده، اما حقیقت جالبتر این است که تهران برای ساخت بمب تصمیم نگرفته و بمبی نساخته است.

تقریبا بر اساس همه برآوردها تهران از یک دهه قبل توانایی ساخت بمب را داشته است. پیش بینی ها نه در مورد توانایی ایران برای ساخت بمب بلکه در مورد خواسته تهران برای استفاده از این توانایی به منظور تولید بمب نادرست بوده است.

کل تشکیلات امنیتی آمریکا و بیشتر متحدان واشنگتن غیر از اسرائیل، تقریبا به این نتیجه رسیده اند که ایران تصمیمی برای ساخت بمب نگرفته است.

گری سیک ادامه داد: دور فعلی مذاکرات هسته ای با ایران نیز به ضرب الاجل نزدیک می شود، جزییات اعلام نشده است، اما بعضی از خطوط اصلی توافق مشخص شده است. ذخیره اورانیوم غنی شده 20 درصدی ایران کاهش یافته است و در آینده قابل پیش بینی نیز ذخیره اورانیوم 20 درصدی ایران بیشتر نمی شود.

ایران همچنین نظارت های شدید بین المللی را بر برنامه هسته ایش در ازای لغو تحریم ها پذیرفته است. به جز این ایران باید بازه زمانی 10 ساله محدودیت ها را برای بازگشت به جامعه بین المللی بپذیرد.

اگر این توافق پذیرفته نشود، همانطور که نتانیاهو و بسیاری از اعضای کنگره می خواهند، به روزهای ابتدای سال 2013 (شرایط پیش از توافق اولیه ژنو) بازمی گردیم که یقینا هیچ سیاستمدار یا دولتمرد مسوولی خواستار وقوع این روند نیست.