هزينه فيلم‌هاي جشنواره فيلم فجر چقدر بوده است؟

 هزينه‌هاي توليد در سينماي ايران يکي از بحث‌هاي داغ محافل فرهنگي و هنري در سال‌هاي اخير بوده است.

کارشناسان سينماي ايران معتقدند که دخل و خرج سينما در حال حاضر با يکديگر همخواني ندارد و هنر هفتم از نظر اقتصادي با مشکلاتي جدي روبه‌رو است. امسال که فيلم‌هاي روي پرده با استقبال مخاطبان روبه‌رو شدند و بسياري از فيلم‌ها به فروش‌هاي ميلياردي رسيدند باز هم وضعيت تغيير چنداني نکرده است و در برهمان پاشنه مي‌چرخد. دامنه اين بحث‌ها همواره در زمان اکران برخي از فيلم‌هاي فاخر که با بودجه‌هاي ميلياردي توليد شده‌اند، داغ‌تر هم مي‌شود.

دنياي اقتصاد نوشت: در اين گزارش هزينه‌هاي توليد برخي فيلم‌هاي حاضر در جشنواره فجر را در گفت‌وگو با تهيه‌کننده آنها مورد بررسي قرار داده‌ايم. تعدادي از تهيه‌کنندگان علاقه‌اي به بازگو کردن بودجه هزينه شده فيلمشان نداشتند. چند تا از تهيه‌کنندگان بودجه شان را اعلام کردند، اما از ما خواستند که در روزنامه درج نشود. تعداد ديگري از تهيه‌کنندگان سينماي ايران هم با ذکر رقم دقيق توليد حتي جزئيات توليد فيلمشان را هم در اختيارمان قرار دادند.

اعترافات ذهن خطرناک
بودجه: يک ميليارد تومان

تهيه‌کننده: جواد نوروز بيگي/ کارگردان: هومن سيدي/ بازيگران: نگار جواهريان، بابک حميديان، رويا نونهالي، ميترا حجار و سيامک صفري.

«اعترافات ذهن خطرناک من» روي ديگري از استعداد هومن سيدي را نشان داد. بودجه‌اي که به گفته نوروز بيگي براي اين فيلم صرف شده البته به تناسب فيلم‌هاي ديگر بودجه معقولي است. انتظار مي‌رود عمده اين هزينه پاي بازيگران فيلم رفته باشد. بازيگراني که هرکدام براي هر فيلمي به تنهايي برند قابل اتکايي محسوب مي‌شوند.

بهمن
بودجه: يک ميليارد و 500 ميليون تومان

تهيه‌کننده: جواد نوروزبيگي/ کارگردان: مرتضي فرشباف/ بازيگران: فاطمه معتمد آريا، احمد حامد، مريم شيرازي، فريده اسماعيلي و شيرين يزدان‌بخش.

به گفته جواد نوروز بيگي که رکورددار تهيه‌کنندگي دوره سي‌وسوم بود، اين فيلم برايش يک ميليارد و 500 ميليون خرج برداشته است. قصه فيلم مي‌گويد «بهمن» نبايد فيلم پرخرجي باشد. فيلمي درباره بحران ميانسالي که در سينماي ايران کمتر به آن پرداخته شده است.

من ديه گو مارادونا هستم
بودجه: يک ميليارد و 750 ميليون تومان

تهيه‌کننده: جواد نوروز بيگي/ کارگردان: بهرام توکلي/ بازيگران: گلاب آدينه، سعيد آقاخاني، جمشيد هاشم‌پور، بابک حميديان، صابر ابر، ويشکا آسايش، هومن سيدي و پانته آ پناهي‌ها.

اما اين مارادونا، از آن مارادوناهاي پرخرجي است که احتمالا بازيگرانش بيشترين سهم را از تهيه‌کننده گرفته‌اند. هرچند بهرام توکلي خيلي اشتياقي براي ديده شدن در تماشاگر ايجاد نمي‌کند، اما مارادونا نامي نيست که به سادگي بشود از آن گذشت.

بوفالو
بودجه: 850 ميليون تومان

تهيه‌کننده: همايون اسعديان/ کارگردان: کاوه سجادي حسيني/ بازيگران: پرويز پرستويي، سهيلا گلستاني، هومن سيدي و پانته‌آ پناهي‌ها.

به گفته همايون اسعديان اين فيلم روي 850 ميليون تومان بسته شده است. از اين رقم حدود 250 ميليون تومان به گروه بازيگران فيلم اختصاص يافته است. اسعديان مي‌گويد: «شک نکنيد که بيشتر بودجه فيلم ما براي گروه بازيگران صرف شده است. يعني چيزي حدود 30 درصد بودجه. اين رقم در بعضي فيلم‌ها به 60 درصد مي‌رسد. اين ماجرا باعث مي‌شود از کيفيت بخش‌هاي فني کار کم شود و اين به ضرر فيلم تمام مي‌شود.» از بحث جدي همايون اسعديان که بگذريم احتمالا «بوفالو» به‌دليل حضور پرويزپرستويي و سهيلا گلستاني که مدتي است به يک زوج بازيگري تبديل شده‌اند و همچنين هومن سيدي احتمالا يکي از فيلم‌هاي ديدني اين دوره خواهد بود.

تا آمدن احمد
بودجه: يک ميليارد و 300 ميليون تومان

تهيه‌کننده: پروانه مرزبان/ کارگردان: صادق صادق دقيقي/ بازيگران: افسر اسدي، پرهام دلدار، مهدي فقيه و بهرام ابراهيمي.

پروانه مرزبان مي‌گويد: «فيلم من گران تمام نشده.» راست مي‌گويد. اين رقم براي يک فيلم جنگي احتمالا رقم کمي است. مرزبان البته بر خلاف بقيه فيلم‌هاي اين دوره و شايد بقيه فيلم‌هاي بدنه سينماي ايران که اولويت را به ستاره‌ها مي‌دهند براي اينکه در گيشه موفق باشند، در تيم بازيگري‌اش ستاره‌اي نيست. خودش هم البته نيازي به اين ماجرا نمي‌بيند: «بيشترين خرج يک فيلم دفاع مقدس در دکور و صحنه هزينه مي‌شود. در «تا آمدن احمد» هم بيشترين هزينه‌اي که صرف کرده‌ايم خرج صحنه و جلوه‌هاي ويژه شده است. به هنرپيشه‌ها هم به خاطر دوستي و رفاقت قبلي رقم معقولي پرداخت شده است.» مرزبان البته از اينکه رقم دقيق هزينه‌هاي فيلمش را بگويد در ابتدا ملاحظه‌اي محافظه‌کارانه داشت و دليلش هم شفاف نبودن رقم توليد در سينماي ايران است که همکارانش از گفتن رقم دقيق ابا دارند و او را هم سرزنش مي‌کنند براي اينکه رقم دقيق فيلمش را گفته است: «من فيلم قبلي‌ام را با 750 ميليون تومان تمام کردم و وقتي اين را بسيار شفاف گفتم، همکارانم ظاهرا از اين مساله خيلي خوششان نيامد!»

خداحافظي طولاني
بودجه: زير يک ميليارد(تهيه‌کننده ترجيح داد رقم دقيق را نگويد)

تهيه‌کننده و کارگردان: فرزاد موتمن/ بازيگران: سعيد آقاخاني، ساره بيات، ميترا حجار و نادر فلاح
اولين فيلمي که فرزاد موتمن همزمان آن را تهيه و کارگرداني کرده است، پس وقتي از بودجه فيلم سخن به ميان مي‌آيد چون شريک دارد، نمي‌خواهد دقيقا رقم بودجه را بگويد، اما درباره شکل توليد فيلمش مفصل توضيح مي‌دهد: «اين فيلم به لحاظ بودجه‌اي که به آن اختصاص يافته، فيلم نمونه‌اي سينماي ايران نيست. در حال حاضر کمتر فيلمي را مي‌توانيد سراغ بگيريد که زير يک ميليارد و 200 ميليون تومان ساخته شود. اما ما عمد داشتيم که فيلم را ارزان تمام کنيم و ثابت کنيم که الان هم مي‌شود فيلم ارزان ساخت. با همه اين اوصاف هر چند من نسبت به فيلم‌هايم نظرم را خيلي بيان نمي‌کنم، اما به «خداحافظي طولاني» حس خوبي دارم.»

روباه
بودجه فرضي: بالاي سه ميليارد تومان (تهيه‌کننده ترجيح داد رقم دقيق را نگويد)

تهيه‌کننده: محمد پيرهادي/ کارگردان: بهروز افخمي/ بازيگران: حميد گودرزي، بابک حميديان، جلال فاطمي، آرش مجيدي، مرجان شيرمحمدي.

محمد پيرهادي تهيه‌کننده «روباه» درباره هزينه‌هاي فيلمش گفت: «رقم توليد در ايران نسبت به سال قبل حدود 40 درصد افزايش پيدا کرده است. با اين حال ما در اين فيلم به همه عوامل از جمله بازيگران فيلم رقم‌هاي منطقي و معقولي داديم. ضمن اينکه نکته‌اي که هميشه در اين‌جور بحث‌ها مغفول مي‌ماند طول زمان فيلمبرداري اثر است. «روباه» سه ماه فيلمبرداري‌اش طول کشيد و عمده فضاهاي فيلمبرداري هم فضاهاي خارجي بود، و با وسواسي که بهروز افخمي روي جزئيات فيلم دارد، هزينه‌ها متناسب با وسواس او پرداخت مي‌شود تا از کيفيت کار چيزي کم نشده باشد.»

رخ ديوانه
بودجه فرضي: زير دو ميليارد تومان (تهيه‌کننده ترجيح داد رقم دقيق را نگويد)

تهيه‌کننده: بيتا منصوري/ کارگردان: ابوالحسن داوودي/ بازيگران: طناز طباطبايي، صابر ابر، ساعد سهيلي، نازنين بياتي، امير جديدي، سحر هاشمي، بيژن امکانيان و گوهر خيرانديش.

بيتا منصوري درباره مقدار هزينه‌هاي فيلمش مي‌گويد: «متاسفانه در بنياد سينمايي فارابي ملاک اول براي اختصاص بودجه بازيگر‌هاي چهره است. در اين چند سال هم که رياست سابق تلويزيون؛ عزت‌الله ضرغامي چنان رقم بازيگري را با سريال‌هاي فله‌اي بالا برده است که سمت هر بازيگري مي‌روي رقم‌هاي نجومي طلب مي‌کند. وقتي يک بازيگر جوان براي بازي چند دقيقه‌اي در فيلم 50 ميليون تومان طلب مي‌کند، توقع تدوينگر کار هم اگر منطقي باشد، با دانستن رقم آن بازيگر بالا مي‌رود. بخشي از اين آسيب به صنف برمي گردد. اصناف خانه سينما اگر از من تهيه‌کننده مي‌خواهند که از اعضاي صنوف براي کارهاي فيلمم استفاده کنم، که توقع بجايي هم هست، آنها هم در عوض بيايند و براي دستمزد‌ها يک سقف و کفي قائل شوند تا ما به اين مصيبت دچار نشويم.

ما صنف داريم، اما اين صنوف نظارتي بر کارهاي فيلم‌ها ندارند. حالا که اين‌طور است مقداري بيايند دست تهيه‌کننده را باز بگذارند تا دست کم براي چند شغلي که در فيلمش وجود دارد از جوانان با استعداد استفاده کند. با اين اوصاف بودجه من براي تيم بازيگري فيلمم 25 درصد کل هزينه را در بر گرفت. هزينه‌اي که بايد در 67 روز فيلمبرداري با مشکلات فراوان لحاظ مي‌شد. ما براي هر روز فيلمبرداري رقمي نزديک به 20 ميليون تومان هزينه کرديم و به اين رقم اضافه کنيد مشکلات جاري در فيلم را؛يکي‌اش اينکه يک روز در لوکيشني کار کرديم و فردا صاحبخانه ما را راه نداد و پول بيشتري خواست. ما هم به اجبار پرداخت کرديم. اينها تنها بخشي از مشکلات توليد در سينماي ماست. »

شکاف
بودجه: 500 ميليون تومان

تهيه کنندگان: علي سرتيپي، منيژه حکمت/ کارگردان: کيارش اسدي‌زاده/ بازيگران: هانيه توسلي، بابک حميديان، پارسا پيروزفر و سحر دولتشاهي.

احتمالا کم خرج‌ترين فيلم امسال «شکاف» است. ظاهرا علي سرتيپي و منيژه حکمت هم مثل فرزاد موتمن مي‌خواستند اثبات کنند هنوز مي‌شود فيلم ارزان ساخت. سرتيپي در اين باره مي‌گويد: «اصلا زياد هزينه نکرديم. با اينکه بازيگرانمان همه حرفه‌اي بودند، اما به خاطر من و کارگردان فيلم از ما ارزان‌تر گرفتند. با اينکه ارزان‌تر گرفتند، با اين حال حدود 40 درصد بودجه فيلم پاي بازيگري رفت.»


طعم شيرين خيال
بودجه: يک ميليارد و 600 ميليون تومان

تهيه‌کننده: دکتر محمدعلي حسين‌نژاد/ کارگردان: کمال تبريزي/ بازيگران: شهاب حسيني، نازنين بياتي، نادر فلاح، نازنين فراهاني و پريوش نظريه.

حسين نژاد درباره هزينه‌هاي فيلمش جزء به جزء سخن گفت: «تمام مدت فيلمبرداري ما در خارج از تهران بود. بنابراين 30 درصد به کل هزينه‌هاي ما به نسبت تهران اضافه شد. هزينه‌هايي مثل هتل، رفت و آمد و بليت هواپيما و ديگر هزينه ها. از مجموع يک ميليارد و 600 ميليون تومان، 35 تا 40 درصدش را براي بازيگري کنار گذاشتيم.

ما يک مرحله مقدماتي قبل از نوشتن فيلمنامه هم داشتيم که يک سال طول کشيد. براي اين بخش 10 درصد بودجه را گذاشتيم. براي تجهيزات فني فيلمبرداري و نورپردازي هم 10 درصد هزينه شد. مراحل بعد از توليد هم که کارهاي انيميشن و جلوه‌هاي ويژه را انجام داديم، 20 درصد هزينه کرديم و براي کارگرداني هم 10 درصد بودجه را گذاشتيم. 10 درصد باقي مانده را هم براي مسائل غير قابل پيش‌بيني هزينه کرديم. برآورد اوليه ما براي کار در تهران رقمي حدود 950 ميليون تومان بود که چون کل مدت فيلمبرداري در کرمان بوديم اين رقم به يک ميليارد و 300 ميليون تومان رسيد. به اين رقم اگر هزينه‌هاي جلو‌ه‌هاي ويژه بصري بعد از توليد را اضافه کنيد به همان رقمي مي‌رسيد که در بالا گفتم؛ يعني رقم يک ميليارد و 600 ميليون تومان.»

عصر يخبندان
بودجه: يک ميليارد و 820 ميليون تومان

تهيه‌کننده: منصور لشکري قوچاني/ کارگردان: مصطفي کيايي/ بازيگران: مهتاب کرامتي، بهرام رادان، آنا نعمتي، سحر دولتشاهي، مينا ساداتي، محسن کيايي، فرهاد اصلاني و ژاله صامتي.

لشکري قوچاني ريز هزينه‌هاي صرف شده در فيلمش را به شرح زير اعلام کرد: « 12 درصد کارگرداني و فيلمنامه. 30 درصد بازيگري 58 درصد هزينه‌هاي تکنيکي.» قوچاني البته فيلم را از استاندارد سينماي ايران بالاتر دانست و مي‌گويد: «ما سه سال براي اين فيلم کار تحقيقاتي کرديم و در سه ماه فيلمنامه را نوشتيم.»

کوچه بي‌نام
بودجه: يک ميليارد تومان

تهيه‌کننده: منصور لشکري قوچاني/ کارگردان: هاتف عليمرداني/ بازيگران: فرهاد اصلاني، باران کوثري، پانته آ بهرام، فرشته صدرعرفايي، ستاره پسياني، محمدرضا غفاري و امير آقايي لشکري قوچاني، مثل «عصر يخبندان»بودجه ريز فيلمش را در اختيار ما گذاشت: « 10 درصد کارگرداني. 23 درصد بازي. 67 درصد هزينه‌هاي ديگر. »هاتف عليمرداني اما به نکته ديگري اشاره کرد: «حدود 50 درصد بودجه فيلم براي بازيگران صرف شد. »يعني رقمي نزديک به 500 ميليون تومان. دستمزدهاي بازيگران به اين منوال پيش برود کسي قادر به پرداخت کردنشان نخواهد بود.

مرگ ماهي
بودجه فرضي: يک ميليارد تومان

تهيه‌کننده و کارگردان: روح‌الله حجازي/ بازيگران: نيکي کريمي، علي مصفا، طناز طباطبايي، بابک حميديان، ريما رامين‏فر، سحر دولتشاهي، بابک کريمي و بهرنگ علوي حجازي وقتي قرار است بر سر بودجه فيلم حرف بزند، کنار مي‌ايستد و پاسخي نمي‌دهد: «چون بانک پاسارگاد شريک سرمايه‌گذاري فيلم است و من جلسه‌هايي را با آنها هنوز نگذاشته‌ام، نمي‌توانم رقم دقيق بودجه فيلم را بگويم. اما اين را بگويم که هزينه فيلم فقط صرف هنرپيشه نشده است.

منبع : دنياي اقتصاد