مطهری ادامه داد: همان‌طور که هر فرد می‌تواند استقلال داشته و یا نداشته باشد، جامعه و ملت‌ها هم می‌توانند مستقل باشند و یا اسیر و برده باشند.
وی با اشاره به نمونه‌هایی از عدم استقلال فرد و افراد، ادامه داد: عدم استقلال در سطح ملت‌ها، کشورها و دولت‌ها نیز وجود دارد. برخی ملت‌ها آقا و فرمانده هستند و در کنار آن برخی ملت‌ها فرمانبردار و فرمانبر هستند. برخی از آنها استقلال دارند، یعنی خودشان برای خودشان تصمیم می‌گیرند، اما برای برخی اینگونه نیست و دیگران برای آنها تصمیم می‌گیرند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با تاکید بر اینکه ایران قبل از انقلاب نمونه خوبی برای بردگی سیاسی بود، گفت: در آن زمان ایران به منظور حفظ امنیت خود و دیگر کشورهای اروپایی به ژاندارم منطقه معروف شده بود. بخش اعظمی از نفت ایرانیان را اروپائیان می‌بردند و بخشی از آن را از ایران می‌خریدند، اما در قبال پول آن به ایران اسلحه می‌فروختند تا ایران امنیت منطقه را حفظ کند.
مطهری یادآور شد: در زمینه استقلال اقتصادی نیز ما به همین شکل بودیم و نمی‌توانستیم تصمیم بگیریم که چه مقدار گندم یا مایحتاج برای کشورمان وارد کنیم و این اروپایی‌ها بودند که به ما اجازه می‌دادند از کجا و چگونه گندم یا مایحتاج خود را تامین کنیم.
وی با اشاره به اهمیت استقلال فرهنگی ملت‌ها، تصریح کرد: استقلال فرهنگی ملت‌ها از استقلال سیاسی و اقتصادی آنها مهمتر است و به یک معنا می‌توان گفت اگر ملتی استقلال فرهنگی نداشته باشد، استقلال سیاسی و اقتصادی هم نخواهد داشت.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به تعریفی از فرهنگ، گفت: فرهنگ و تمدن معمولا با هم ذکر می‌شوند. تمدن مظهر پیشرفت علمی، فنی و بشر است و به نوعی مظهر ابزارسازی بشر محسوب می‌شود و فرهنگ نیز مجموعه‌ای از مظاهر معنوی، فکری، اخلاقی، مذهبی و اجتماعی یک قوم محسوب می‌شود.
مطهری با بیان اینکه استعمار در مقابل استقلال قرار دارد و انواع مختلفی دارد، گفت: شهید مطهری می‌فرمایند پایه استعمار سیاسی و اقتصادی استعمار فرهنگی است. گاهی برخی ملت‌ها دچار استیضای فرهنگ ملت دیگری می‌شوند و هر نوع سبک زندگی، کوشش، غذا، آداب و رسوم آنها را به عنوان فرهنگ برتر می‌پذیرند و جذب آن می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه علوم و فنون متعلق به هیچ ملتی نیست، گفت: علوم و فنون نتیجه تلاش بشر در طول تاریخ بوده و به هیچ قوم و ملتی تعلق ندارند. اگر امروز می‌بینیم غربیان در علم تجربی از ما پیشرفته‌ترند و از ما جلوتر هستند که البته این فاصله در حال کمتر شدن است به این معنا نیست که زادگاه این علم آنجاست. دنیای اسلام درزمانی که آنها در حالت توحش بودند با این علوم آشنا شده بود.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود گفت: مکتب، ایدئولوژی و سبک زندگی برخلاف علوم و فنون می‌تواند خواستگاه داشته باشد و هر ملتی که مکتب و ایدئولوژی داشته باشد می‌تواند به راه خود مستقلا ادامه دهد و اگر مکتب نداشته باشد غرق در مکتب و ایدئولوژی سایر کشورها می‌شود.
مطهری ادامه داد: استقلال مکتبی در بحث فرهنگی از همه مقوله‌ها مهمتر است. برخی فکر می‌کنند که مکتب اسلام برای اداره جامعه کافی نیست و باید ازمکتب‌های دیگر کمک گرفت همان حرفی که قبل از انقلاب برخی از مارکسیست‌ها می‌گفتند ما اسلام را قبول داریم اما از برخی از موارد مارکسیستی برای بهتر شدن شرایط کمک می‌گیریم در حالی که پایه مارکسیست بر نفی خدا و اسلام بوده است.
وی از التقاط اسلام با مکتب‌های دیگر به عنوان یکی دیگر از آفت‌های موجود در کمین مکتب‌های اسلامی یاد کرد و گفت: گروه‌هایی مثل فرقان و مجاهدین به دلیل وجود التقاط‌هایی با اسلام ایجاد شد و چون این افراد جذب برخی مکاتب شده بودند به دنبال این بودند که مکتب اسلام را با آن تطبیق دهند. این مسئله امروز هم ممکن است در اشکال دیگری رخ دهد بنابراین نباید همواره به دنبال این باشیم که اسلام را باب طبع زمان کنیم. گاهی افراد ممکن است نظر سوئی در این زمینه نداشته باشند اما چنین رویکردی باعث از دست رفتن استقلال مکتبی می‌شود و ما را دچار خوباختگی فرهنگی در مقابل فرهنگ غرب می‌کند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی افزود: ملتی که استقلال مکتبی نداشته باشد اعتماد به نفس ندارد و همین امر باعث خودباختگی فرهنگی آنها می‌شود. آلمانی‌ها پس از جنگ جهانی دوم اعلام کردند ما همه چیز خود را از دست داده‌ایم الا شخصیت خودمان را همین امر باعث شد که آنها بعد از چند سال جزو کشورهای رده بالا در زمینه پیشرفت‌های مختلف به حساب آیند.
مطهری با بیان اینکه موسولینی دیکتاتور ایتالیا در جنگ جهانی می‌گفت ما باید آهن داشته باشیم و اقبال لاهوری معتقد بود که ما باید خودمان آهن باشیم گفت: منظور اقبال این بوده است که ما باید شخصیت تزلزل‌ناپذیری داشته باشیم و استقلال داشته باشیم. مردم غزه در حال حاضر به این نتیجه رسیده‌اند و به اصول مذهبی و مکتبی خود پایبند هستند به همین دلیل است با وجود اینکه 2 هزارشهید می‌دهند خم به ابرو نمی‌آورند.
وی با اشاره به برخورد اسلام با سایر مکتب‌ها نیز گفت: اسلام با سایر مکتب‌ها با تساهل و تسامح برخورد می‌کرد و اینگونه نبود که از آنها جلوگیری کند، بلکه به دنبال این بود که نقاط مثبت مکاتب را می‌گرفت و نقاط منفی آنها را حذف می‌کرد. بنابر این هیچ تعصبی نسبت به مکاتب دیگر نداشت و ایرانیان نیز در زمان مواجهه با اسلام به همین شکل عمل کردند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نقطه پیشرفت اروپاییان از زمان پیدایش مذهب پروتستان بود، گفت: مذهب پروتستان پس از برخورد دنیای غرب با اسلام ایجاد شد آنها در این مواجهه بر مبانی اسلام مانند اهمیت آن به عقل، کرامت شخصیت انسان، تلاش، کوشش، و فرهنگ کار موجود در آن آشنا شدند و می‌دیدند این مسائل خلاف کلیسای کاتولیک بود.
مطهری در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت فرهنگ عمومی نیز گفت: رهبر انقلاب طی سالهای گذشته تاکیداتی را در خصوص فرهنگ عمومی و مذاهب آن مانند فرهنگ کار، نحوه رانندگی، سبک زندگی و... داشته‌اند و لازم است جامعه دانشگاهی نسبت به این مسائل حساس باشند. در کنار استقلال فرهنگی، مکتبی، عدم خوباختگی فرهنگی به فرهنگ عمومی نیز توجه داشته باشند.
وی با بیان اینکه دانشگاه در ایران در سال 1313 به دستور رضاخان وارد ایران شد و خود آن به تقلید از اروپاییان به ایران آمد گفت: با این وجود دانشگاه پس از انقلاب تغییر رویکرد داشت و نباید نسبت به این امور بی‌توجه باشد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود به سوالات دانشجویان پاسخ داد.
مطهری در پاسخ به سوالی در خصوص نظرش درباره عدم تقسیم‌بندی فرهنگ و هنر به ارزشی و غیرارزشی گفت: خود هنر و فرهنگ قطعا می‌تواند به ارزشی و غیرارزشی تقسیم شود. اما هنر و فرهنگی که احیانا ابزار برای مقاصد سیاسی و اقتصادی است غیر ارزشی است و پایبند به هیچ اصولی نیست بنابر این مبنایی ندارد.
وی گفت: اینکه گاهی هنرمندان و یا اهل فرهنگ را به ارزشی و غیر ارزشی تقسیم می‌کنند شاید خیلی موجه نباشد چون قضاوت در این زمینه خیلی مشکل است که بتوانیم تشخیص دهیم که آیا مبنای این فرهنگ ارزشی و یا غیرارزشی است سخت است و باید از آن پرهیز کنیم. چون ممکن است گاهی شائبه و یا اتهام‌زنی شود اما اصل هنر می‌تواند ارزشی و یا غیرارزشی شود.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص کمیسیون فرهنگی برای مقوله‌هایی مانند سبک زندگی و... چه اقداماتی را انجام داده است و یا اینکه چرا کمیسیون فرهنگی بیشتر از اینکه فرهنگی باشد سیاسی است، و اینکه آیا مواردی مانند فرهنگ را می‌توان از طریق قانون ایجاد کرد، گفت: اینکه انتظار داشته باشیم همه مسائل فرهنگی به وسیله قانون اصلاح شوند، فکر درستی نیست در مقوله فرهنگ کمتر نیاز به قانو داریم در یک مواردی مربیان جامعه اعم از روحانیت، آموزش و پرورش، معلمان، آموزش عالی و دانشگاهیان، پلیس که به نوعی از مربیان جامعه است باید بیشتر تلاش کنند. برای از بین بردن یک عادت غلط در جامعه نمی‌توان گفت که صرفا با قانون می‌توان آن رسم یا عادت غلط را از بین ببریم. زیرا فرد باید قانع شود و ممکن است تنها با قانون حل نشود. البته گاهی اصلاح قانون و حتی اعمال زور نیز نیاز دارد.
مطهری با اشاره‌ای به یک نمونه گفت: فرض کنید یکی ازداخل ماشین خود آشغال به بیرون ماشین پرتاب می‌کند این امر قابل جلوگیری است در بسیاری از کشورها با قراردادن جریمه‌های سنگین و یا اعمال زور به دنبال حل کردن چنین مسائلی هستند. یا اینکه در برخی از کشورها در زمینه باسواد کردن افراد یا واکسن زدن به آنها اعمال زور می‌شود که نمی‌توان گفت خلاف آزادی است.
وی با اشاره به وظایف کمیسیون فرهنگی گفت: اینکه کمیسیون فرهنگی وظیفه داشته باشد در درجه اول نسبت به بالا بردن اعتماد به نفس افراد قانونی وضع کند شاید در درجه اول وظیفه‌اش نیست اما پرداختن به مسائل مهمی مانند حجاب یا مباحثی مثل مطبوعات، یا بحث فیلترینگ و افزایش پهنای باند که شاید به شکلی از مظاهر و ظواهر است جزو مسائل مهمی است که باید نسبت به آنها حساس باشد و برای آنها تصمیم‌گیری کند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به بخشی از سخن این دانشجو در خصوص اینکه چرا برخی از شخصیت‌های فرهنگی ما مانند وزیر ارشاد به جای اینکه بیشتر فرهنگی باشند سیاسی‌اند، نیز گفت: سخن شما در این زمینه و اینکه بیشتر شخصیت‌های فرهنگی به جای اینکه دارای ابعاد فرهنگی باشند بیشتر به مسائل سیاسی در انتخابشان دقت می‌شود و یا حتی جایگاه رئیس صدا و سیما که باید چنین ویژگی‌هایی داشته باشد حرف درستی است.
مطهری در ادامه در پاسخ به سوال دانشجوی دیگری در خصوص مطرح شدن جدال‌های بین وی و کوچک‌زاده یکی دیگر از نمایندگان مجلس و طرز بیان وی در قبال کوچک‌زاده و اینکه آیا اصل و نسب او درشخصیت او تاثیرگذار است گفت: اصل و نسب یکی از عوامل تکریم شخصیت افراد است اما اینکه ملاک برتری شخص باشد اینگونه نیست.
وی خاطرنشان کرد: در احادیث داریم که امیرالمومنین به مالک توصیه کردند که افرادی را که دارای شخصیت بزرگی هستند و از شرافت نسب برخوردارند را به عنوان یکی از عوامل مهم در نظر بگیر.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: در حالت مساوی بین دو نفری که یکی از آنها از خانواده برتری برخوردارند می‌توان شخصیتی را که دارای خانواده برتر و شخصیت خانوادگی برتری است را انتخاب کرد.
مطهری در توضیح مشاجره‌اش با کوچک‌زاده یکی دیگر از نماینده مجلس گفت: رادیو گفت‌وگو برنامه زنده‌ای با حضور آقای کوچک زاده داشت. عوامل برنامه با من تماس تلفنی برقرار کردند و گفتند که برنامه رادیویی زنده است موضوع برنامه را به خاطر ندارم اما نگفته بودند که آقای کوچک زاده نیز در این برنامه حضور دارند. پس از صحبت دیدم آقای کوچک‌زاده در این برنامه حضور دارد و من در این مصاحبه پس از دو بارتاکید که این سخن من از روی مزاح است گفتم بهتر است آقای کوچک‌زاده با بزرگ‌زاده‌ها در نیفتند. البته رسانه‌ها این بحث را طور دیگری مطرح کردند که اینگونه نبود.
وی افزود: من با آقای کوچک‌زاده مزاح کرده‌ام چون ایشان و من چند سالی در مدرسه علوی با یکدیگر همکلاس بودیم در حال حاضر نیز مزاح‌هایی که بنده با اشخاصی مانند آقای کوچک‌زاده، رسائی و حسینیان در مجلس دارم بیشتر از سایر نمایندگان مجلس است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنان خود با اشاره به نظرش درباره آزادی سران فتنه گفت: بنده معتقدم مصلحت کشور اقتضاء می‌کند که اینها آزاد شوند زیرا اگر در شرایط حاضر اتفاقی برای آنها رخ دهد و یکی از آنها از دنیا برود غده چرکینی در نظام اسلام پایه‌گذاری می‌شود معتقدم بهترین راه این است که آنها در یک دادگاه علنی با سایر عوامل فتنه محاکمه شوند. کسانی که سهوا یا عمدا در فتنه نقش داشتند. امثال آقای احمدی‌نژاد در دادگاهی بحث‌ها مطرح شود و آنها از خود دفاع کنند و همه به رای دادگاه تمکین کنند. اما اینکه اجازه صحبت به آنها ندهیم را روشی درست نمی‌دانم.
مطهری در خصوص عدم پیگیری بحث نصب شنود در دفتر نمایندگان و دفتر خودش گفت: بحث من در زمینه نصب عوامل شنود در دفتر خودم بود و درباره سایر نمایندگان اظهار نظری نکردم. در دفتر خودم وسایلی را کشف کردم که از ابزار شنود بود و در نهایت عنوان شد که کار معاون وزیر اطلاعات قبلی بوده است.
وی با بیان اینکه من این مسئله را پیگیری کردم و حتی در رسانه‌ها مطرح کردم، گفت: پیگیری‌های بنده به وزیر اطلاعات جدید نیز کشیده شد که البته من از توضیحات ایشان قانع نشدم و قرار شد طی 10 روز به صحن مجلس برای پاسخگویی به این سوال حاضر شوم اما در این فاصله من به دفتر کار وزیر اطلاعات رفتم و عنوان نشد که این مسئله کار معاون وزیر اطلاعات قبل و یکی از مدیران کل بوده است و اعلام شد که این فرد دیگر آنجا نیست اما اینکه قبول کردند کار وزارت اطلاعات بود و من این مسئله را پیگیری کرد اما اگر شاید بیشتر از آن هم پیگیری می‌کردم به جایی نمی‌رسید.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه گفته می‌شود شما نظرتان را در خصوص رفع حصر در حضور رهبر انقلاب مطرح کرده‌اید و پاسخ آن را هم شنیده‌اید چه اصراری دارید که دوباره این مسئله را تکرار می‌کنید و آیا این مسئله که آن را در حضور رهبری مطرح کرده‌اید واقعیت دارد، گفت: بنده این مسئله را در حضور رهبر انقلاب مطرح کردم و گفتم به نظر من ادامه رفع حصر آنها به شکل حاضر به صلاح نیست. گفتم شما به هر حال به قوه قضائیه دستور دهید این مسئله راپیگیر کنند.
مطهری افزود: طبق قانون اگر کسی بازداشت شود ظرف 24 ساعت باید تفهیم اتهام و برای آن دادگاه تشکیل شود هیچ کس را نمی‌توانیم بدون حکم قضایی و یا حکم دادگاه صالحه در زندان یا در حبس قرار دهم. ما می‌گوییم عدالت باید رعایت شود و همه به حکم دادگاه تمکین کنند. ما که با کسی دشمنی نداریم. همه باید به حکم دادگاه تمکین کنند. اینکه بگوییم اینها فتنه‌گر و خائن هستند نمی‌شود که اگر اینطور باشد ما می‌توانیم بگوییم احمدی‌نژاد باید حصر خانگی شود اگر محاکمه شود حکمش سنگین است.
وی با بیان اینکه باید به جایگاه رهبری توجه کنیم و جایگاه ایشان و ولی فقیه حفظ شود یادآور شد: اما اگر کسی نظرش مخالف نظر رهبری بود اشکال ندارد، ولایت فقیه را به معنای چیزی مقابل آزادی و دموکراسی قرار ندهیم. این ضد ولایت فقیه نیست. بنده اصل ولایت فقیه را قبول دارم اما ممکن است در برخی مسائل نظرم با ایشان یکی نباشد ما ایشان را به عنوان یک رهبر موفق می‌دانیم منتهی راجع به مقطع سال 88 ابهام و سوال دارم که اشکالی ندارد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پایان در خصوص موضع‌اش در قبال مسائل فرهنگی دولت حاضر در مقایسه با دولت قبلی که مدام مورد انتقاد قرار می‌گرفت نیز گفت: موضع بنده همان موضع قبلی است بنده از وزیر کشور را درباره مسائلی مانند حجاب و ناهنجاری‌های مثل ساپورت سوال کردم و از روز گذشته نیز درباره مسئله حجاب و عفاف و دیدگاه دولت و رئیس جمهور صحبت کردم بنابر این موضع من همان موضع گذشته است.