هیس!خانم‌ها پچ‌پچ نمی‌کنند/گزارشی از یک کنسرت کاملا زنانه

کار سختی است؛ اگر بتوانید توانمندی بانوان جوان نوازنده را در کنار هیاهوی کف و سوت و کِل و ... تماشاچیان قرار دهید، می‌توانید حال و هوای اجرای شب گذشته‌ ژیوار شیخ‌الاسلامی در جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر را هم مجسم کنید.

به گزارش خبرنگار بخش موسیقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حدود نیم ساعتی از زمان مقرر می‌گذشت که ژیوار شیخ‌الاسلامی با همراهی نوازندگانی با لباس‌های سنتی ایرانی به رنگ‌های فیروزه‌ای و قهوه‌ای، روی سن سالن فرهنگسرای نیاوران آمد.

سرپرست گروه پیش از شروع کار از مخاطبانش تشکر کرد و گفت: بروشورها متعلق به کار قبلی‌مان است پس تقاضا می‌کنم برای آشنایی با اعضای گروه بخش بیوگرافی را مطالعه کنید.

ژیوار بخش نخست اجرایش را به موسیقی سنتی ایرانی اختصاص داد. «بگذار که من بر شانه این صبح دلاویز بنشینم و از عشق سرودی بسرایم ... » آغازگر همراهی این بانوی خواننده و نوازندگان جوانش بود.

وی سپس شعر معروف «ای ساربان آهسته ران ...‌» را با ملودی جدید ارائه کرد.

*** یک عده آمده بودند فقط دست بزنند

تا نیمه‌ی کار، گروه «ژیوار» با اجرای قطعات موسیقی سنتی ایران توانسته بود علاقه‌مندان حرفه‌ای موسیقی را با خود همراه کند، اما به نظر می‌رسید جمعیت زیادی از تماشاگران به دنبال هدف دیگری به این کنسرت آمده بودند. این گروه که تعدادشان کم هم نبود، بدون توجه به محتوای اثر تنها در پی فرصتی برای دست زدن و شادی بودند و به محض مکث کردن چند ثانیه‌ای نوازندگان، آن‌ها را تشویق می‌کردند.

این در حالی است که چنین حرکتی در دیگر اجراهای جشنواره فجر به ندرت رخ می‌دهد.

*** هیس! خانم‌ها پچ‌پچ نمی‌کنند

در کنسرت شب گذشته ژیوار شیخ‌الاسلامی، همهمه و پچ‌پچ خانم‌های حاضر در سالن فرهنگسرای نیاوران، از نکات منفی بود.

قطعات یکی پس از دیگری نواخته می‌شد اما برخی تماشاگران قصد برقراری سکوت را نداشتند.

این همهمه‌ها با هیس گفتن‌های متوالی و اعتراض‌آمیز برخی دیگر از تماشاگران همراه می‌شد اما تا پایان اجرا هم تمامی نداشت.

پس از اجرای سومین قطعه بود که در ردیف میهمانان ویژه، درگیری لفظی میان دو خانم بر سر جا صورت گرفت و تماشاگران این بار برای ختم قائله شروع به کف زدن کردند. تشویق‌ها ادامه داشت تا جایی که یکی از نوازندگان با اشاره دست از حضار خواست دیگر دست نزنند.

*** ببخشید که ترانه‌های تکراری نمی‌شنوید

پس از به پایان رسیدن این قطعه، ژیوار رو به مخاطبان کرد و گفت: امشب قطعه «شهر خاموش» را به یاد استاد بزرگم آقای یوسف‌زمانی اجرا می‌کنیم. خانواده ایشان در سالن حاضر هستند و من این کار را به ایشان تقدیم می‌کنم.

این بانوی آوازه‌خوان سپس اضافه کرد: موسیقی مرز جنسیتی ندارد اما ما می‌خواهیم بگوییم زنان هم می‌توانند آثار فاخر ارائه کنند. می‌خواهیم بگوییم ما می‌توانیم و باید توانمندی‌های‌مان را نشان دهیم. آماده‌ایم که حرف خاص بزنیم. از اینکه در این اجرا موسیقی تکراری نمی‌شنوید متأسفم اما تا کی می‌خواهیم کار بزرگان را تکرار و آن‌ها را بزرگ‌تر کنیم. آن‌ها بزرگ هستند، ما هم باید حرفی برای گفتن داشته باشیم و در تکرار آثار ایشان خلاصه نشویم.

ژیوار پس از سخنانش قطعه‌ای از یوسف زمانی ارائه کرد که مضمونی غمگین داشت اما تماشاگران پیگیر همچنان به دست زدن مقطع با ریتم نوازندگان ادامه دادند!

*** حضور همسران وزرای ارشاد، امور خارجه و ارتباطات در سالن

بخش اول به پایان رسیده بود و اعضای گروه پس از تنفسی 10 دقیقه‌ای با لباس‌های رنگارنگ محلی کردستان روی سن بازگشتند. در همان ابتدای کار خانم‌ها از ژیوار درخواست خواندن موسیقی کردی کردند اما او رو به مخاطبانش گفت امشب چند بانوی عزیز در سالن هستند که با پشتیبانی آن‌ها توانسته‌ایم قدمی در موسیقی بانوان برداریم. خانم آقای جنتی (وزیر ارشاد)، خانم آقای ظریف و همسر وزیر ارتباطات امشب میهمان ما هستند.

در حالی که تماشاگران با شنیدن نام وزیر امور خارجه شروع به دست زدن کردند، ژیوار حرف‌هایش را این‌گونه پی گرفت. علاوه بر این میهمان عزیز دیگری هم امشب در کنار ماست. اولین صدابردار زن ایران خانم سوسن بخشایی که زحمات بسیاری طی دهه‌های گذشته در این حوزه کشیده‌اند.

در بخش بعدی یکی از کارهای حسین یوسف‌زمانی را به خانواده ایشان تقدیم می‌کنم. این دو برادر - حسن و حسین یوسف‌زمانی - خدمات بسیاری برای موسیقی ایران و کردستان انجام داده‌اند و جا دارد از ایشان تقدیر کنیم.

*** موسیقی شاد و روسری‌های رنگین و تذکرات مأمورین

قطعه بعدی که ضرب‌آهنگی تند داشت با استقبال تماشاگران پرشور ژیوار که پیش‌تر اشاره‌ای به آن‌ها شد، مواجه شد.

خانم‌ها ایستاده و نشسته با دستمال و روسری و دست زدن و کل کشیدن و ... دیگر چیزی کم نگذاشتند و همین مطلب موجب تذکراتی چند از جانب مأمورین سالن فرهنگسرای نیاوران شد.

پس از اتمام این قطعه مخاطبان خواستار تکرار آن شدند اما ژیوار دکلمه‌ای را با این مطلع به آن‌ها تقدیم کرد «من زنی از زنان ایرانم در جهان همچو دُر غلطانم...»

*** کردستان؛ تلفیقی از موسیقی شاد و رنج مادران

ژیوار شیخ‌الاسلامی که دختران نوازنده گروهش تا این لحظه به خوبی با هم‌نوازی عود، نی، قانون، تنبک، دهل، کمانچه و تار همراهی‌اش کردند، پیش از اجرای ترانه بعدی در توضیح موسیقی محلی کردستان اظهار کرد: موسیقی کردستان به خاطر نوع لباس‌ها و رنگ‌های شادی که در آن‌ به کار گرفته می‌شود، موسیقی شادی به حساب می‌آید اما موسیقی این خطه مقام‌های مختلفی دارد و حیف است که آن‌ها را نشنوید. موسیقی کردستان با شعر سورانی از اهمیت بالایی برخوردار است. به امید روزی که ظلم و ستم ریشه‌کن شود و به یاد مادران کرد حلبچه و سوریه و ... که در فجایع چند دهه گذشته رنج بسیاری برده‌اند، این ترانه را تقدیم‌تان می‌کنم تا حس و حال کردستان را احساس کنیم.

ژیوار شیخ‌الاسلامی پس از به پایان بردن این قطعه ترانه‌هایی شاد را به روی صحنه برد و تماشاگران هم وی را همراهی کردند.