تلقی سازمان ملل از اعتیاد

برنامه تلویزیونی مناظره این هفته با حضور کارشناسان و مسئولان مختلف با موضوع «اعتیاد و آسیب‌های مرتبط به آن» آغاز شد.

این برنامه هر هفته روزهای جمعه از ساعت 16:30 تا 19 به‌صورت زنده پخش می‌شود که در مناظره امروز حسین ذبحی معاون قضایی دادستان کل کشور، طاها طاهری قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، همایون هاشمی رئیس سازمان بهزیستی کشور، علی مویدی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا، احمد حاجبی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در برنامه « مناظره» میهمانان این موضوع مهم، حیاتی و اساسی در کشور هستند.

پیش از این نیز سردار علی مؤیدی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر، حجت‌الاسلام موسی قربانی نماینده دوره هشتم مجلس شورای اسلامی، امیرحسین قاضی‌زاده عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و بابک دین‌پرست معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر در سیزدهمین قسمت از این برنامه به بررسی راهکارهای مقابله با مواد مخدر و کاستن از آسیب‌های این مواد پرداخته بودند.

مناظره پیشین با استقبال وزیر کشور روبرو شد و رحمانی فضلی از رسانه ملی برای برگزاری آن تشکر کرده بود و وعده برگزاری مناظره‌ای مجدد با این موضوع را داده بود.

سوال نظر سنجی مناظره امروز عبارست از: آیا برخوردهای قضایی انتظامی با قاچاقچیان مواد مخدر بازدارنده بوده است؟

در سخنرانی نخست احمد حاجبی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در برنامه « مناظره» عنوان کرد: بحث چرایی پدیده اعتیاد با توجه به اینکه تاکنون با تمام مداخله‌ها همچنان ادامه دارد، مطرح است و به عنوان مسئله روز کاملا مشخص بوده که باعث نگرانی برای عموم جامعه شده و تهدید‌کننده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر اعتیاد بار مالی و ناتوانی و مرگ‌ومیر را به خود اختصاص داده است، ادامه داد: پدیده اعتیاد به سلامت آسیب رسانده و در حال حاضر بعد از سوانح و حوادث که به عنوان رتبه نخست هستند و بعد از آن بیماری قلب و عروق و در رتبه چهارم پدیده اعتیاد موضوعی است که به سلامت آسیب می‌رساند و بار بیماری را به دنبال دارد.

حاجبی با اشاره به اینکه باید دقت کرد که چرا این موضوع مشکلات بسیاری را ایجاد کرده و آیا اعتیاد مشکل اجتماعی است، گفت: اگر قاعدتاً چند خصوصیت در برگیرد آن پدیده مشکل اجتماعی مطرح می‌شود که یکی از آنها تعارض با ارزشها بوده. به طور کلی اعتیاد و شیوع آن قابل توجه است و غیر متعارف بوده و مغایر با ارزشها مطرح می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه ما نیاز به اصلاح سیاست‌ها داریم، گفت: باید به اصل وجود اعتیاد پرداخت و بر آن تاکید کرد و این نشان از نابسامانی و عدم کارایی است که خود علل متفاوتی دارد.

وی بیان کرد: 3 گروه از عوامل بسیار مهم هستند که عوامل اجتماعی، محیطی و فردی است. همچنین موضوع تاثیر خانوادگی نیز نقش بسزایی دارد؛ بحث فقر از موضوعاتی است که یک شاخص بارز بوده و باعث مشکل اجتماعی می‌باشد.

آمار معتادان در کشور

سخنران دوم یعنی حسین ذبحی معاون قضایی دادستان کل کشور نیز بیان داشت: گستره مباحث در این حوزه فراوان است اما مایلم به طور خلاصه مواردی از دستاوردهای مبارزه قضایی در این زمینه را عرض کنم. اینکه مطرح می‌شود آیا مبارزه در سالهای گذشته در سطوح مختلف قضایی و انتظامی مثبت بوده یا نه باید گفت مواردی از دستاوردها مربوط به امنیت موجود است. در طول سالهای گذشته با اقداماتی که انجام شده باید به شرایطی که موجب افزایش معتادان می‌‌شود نیز توجه کرد.

وی ادامه داد: در سال 1314 حدود 1.5 میلیون معتاد و در سال 1334 حدود همین تعداد و در اوایل سال 1357 و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی حدود 2 میلیون نفر یعنی معادل 6 درصد جمعیت کشور اعتیاد داشتند.

ذبحی افزود: در حال حاضر طبق آمار حدود 1 میلیون و 350 هزار نفر معتاد در کشور وجود دارد که اگر آمار معتادان تفننی را نیز به آنها اضافه کنیم بازهم به نسبت تعداد معتادان قبل از انقلاب کمتر است در حالی که در حال حاضر با شرایطی از جمله همسایگی افغانستان، تنوع مواد مخدر روبرو هستیم که آمار معتادان را افزایش می‌دهد.

نماینده قوه قضائیه تصریح کرد: در سالهای گذشته مرزها تا حدی ناامن بود که قاچاقچیان موادمخدر حتی تا مواردی به شهرهای مرزی وارد شده و کاروان قاچاق خود را از آن مسیر عبور می‌دادند اما امروز انسداد مرزها به گونه‌ای است که آنها را وادار به جایگزینی شیوه دیگر کرده است.

وی خاطرنشان کرد: در بازدید از زندان‌های برخی استانها شرایط ترک و جلوگیری از موادمخدر به قدری خوب بود که من این مسئله را با آقای اسماعیلی رئیس سازمان  زندانها نیز مطرح کردم.

درک نادرست از مساله اعتیاد

طاها طاهری قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز به عنوان سومین سخنران در برنامه مناظره با اشاره به اینکه امیدواریم در یک چارچوب منطقی بتوانیم به یک نتیجه قابل قبول دست یابیم، گفت: مردم باید به عنوان داوران اصلی به ارزیابی این مناظره بپردازند.

وی افزود: در طول 3 دهه گذشته به دلیل نداشتن برنامه و درک نادرست از مساله اعتیاد به مشکلات انباشته‌ای برخورد کرده‌ایم و مساله کنونی اعتیاد در کشور به مولفه‌های اساسی همچون کم‌کاری و ورود مواد مخدر به کشور مربوط است.

طاهری ادامه داد: علی‌رغم تمام تلاش‌ها برای ورود مواد مخدر به کشور و آمار بالای شهدا در این زمینه شاهد هستیم که نگاه کارگزاران به مساله اعتیاد تا دو دهه گذشته مقابله‌محور بود و در حدود 10 تا 12 سال است که به موضوع پیشگیری درمان توجه می‌کنیم تا سال 89 معتاد، مجرم تلقی می‌شد و اگر به سمت درمان نمی‌رفت دستگیر و به زندان منتقل می‌شد.

نماینده وزارت کشور در برنامه مناظره عنوان کرد: در مساله اعتیاد شاهد نقص‌هایی در بخش حمایت اجتماعی هستیم. همچنین نقش خانواده به عنوان متهم اصلی در اعتیاد فرزندان مغفول مانده است؛ نقش خانواده در موضوع اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی و عدم درک صحیح این مساله باعث شده تا مساله اعتیاد در جامعه حاد شود.

وی افزود: از منظر آسیب‌شناسان اجتماعی هر آسیب اجتماعی به عنوان اختلال در روابط اجتماعی تلقی می‌شود. همچنین از نظر روانپزشکان معتاد یک بیمار حقوقی از نظر سیاسیون، مجرم و حلقه واسط در توطئه  نرم دشمن و از نظر پلیس بزهکار، از نظر مذهبیون گناهکار و از نظر خود معتاد یک قربانی تلقی می‌شود.

تلقی سازمان ملل از اعتیاد به عنوان جرم سازمان یافته

سردار علی مویدی، رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا به عنوان سخنران چهارم برنامه مناظره در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا برخوردهای قضایی انتظامی با قاچاقچیان موادمخدر بازدارنده بوده است، اظهار داشـت: توجه و عنایت در خصوص مبارزه با موادمخدر طی 2 ماه گذشته بسیار بوده و در نشست قبلی به بحث عرضه و تقاضا پرداخته شده همچنین کارشناسان به صورت کارشناسی به این موضوع اشاره کرده و مردم با مشارکت در نظرسنجی بسیار موضوعات را هدفمند ارائه کردند.

وی با بیان اینکه بهترین پاسخ به سوال نشست گذشته این بود که بیش از 63 درصد به بحث مقابله در حوزه عرضه پرداخته‌اند و رویکرد دستگاه قضایی و پلیس را تائید کردند، ادامه داد: نظرسنجی که مردم ارائه کردند پیام‌هایی را به دنبال داشت تا شاید بتوانیم از طریق این افکارسنجی نقشه راهی داشته و موفق‌تر عمل کنیم.

سردار مویدی با اشاره به اینکه بحث مقابله به لحاظ نظام در 2 الی 3 دهه گذشته بسیار پاسخگو بوده است، افزود: نظرسنجی که از سوی مردم صورت گرفت می‌توان از آن به عنوان ارزیابی مثبت اشاره کرد همچنین حوزه‌های فرهنگی و پیشگیری نیز باید متناسب با عرضه صورت گیرند.

رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا با بیان اینکه موادمخدر به عنوان یک پدیده سیاسی، امنیتی و در یک نگاه از سوی سازمان ملل به عنوان جرم سازمان‌یافته تلقی شده است، گفت: سرچشمه عرضه موادمخدر در بیخ گوش ما یعنی کشور افغانستان است بنابراین باید در خصوص مقابله متمرکز شویم.

وی ادامه داد: موضوع فرهنگی و پیشگیری نیز باید صورت گیرد و بنده به عنوان پلیس رویکرد دستگاه قضا، پلیس و سایر دستگاه‌ها را مثبت در زمینه مقابله با موادمخدر می‌دانم.

مویدی بیان کرد: باید به بحث پیشگیری و درمان نیز توجه کرد و سرمایه کلان برای مقابله آن هزینه کنیم.