تاخیر 3 ساله برای "اعلام" ثبت یک اثر ملی

جوان پرس ؛ اسکندر خنجری - چند روز پس از برگزاری چهارمین سالگرد تاسیس کانون عاشیقهای آذربایجان غربی خبر رسید که مکتب عاشیقی ارومیه به شماره ۱۶۵ در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسید و این موضوع موجبات خوشحالی اهالی فرهنگ و هنر استان به ویژه دست اندرکاران موسیقی عاشیقی را فراهم نمود.

اما این تمام ماجرا نبود و بعد از گذشت یک هفته مشخص شد که این اتفاق سال ۸۹ رخ داده اما مسئولان این موضوع را با تاخیری ۳ ساله اعلام کرده اند. مسئول موسیقی حوزه هنری آذربایجان غربی در گفتگو با کوشا ضمن اعلام بی اطلاعی از این موضوع گفت: تمامی مراحل به ثبت رساندن این مکتب بر عهده میراث فرهنگی و صنایع دستی استان بوده و حوزه هنری دخالتی نداشته و برای خود ما نیز جای سوال است که چرا با تاخیر اعلام شده است.

 داریوش علیزاده افزود: موسیقی عاشیقی در ارومیه اصیل ترین و بومی ترین هنرمردمان این دیار است که صدها سال قبل در این شهر جریان داشته و تا به امروز سینه به سینه توسط عاشیق ها به نسل کنونی منتقل شده است. و انچه که از اثار باقی مانده در این زمینه استنباط می گردد هنر عاشیقی در گذشته تنها محدود به نواختن و خواندن نمی شده بلکه عاشیق ها علاوه بر داشتن این دو خصیصه هنرمندانی عارف و در عین حال شاعر بودند که شاهد این موضوع را می توان در اثار هنرمند بزرگ این عرصه به نام دول لو مصطفی درک کرد.

 وی گفت: در مکتب عاشیقی ارومیه در حال حاضر ۵۴ مقام موسیقیایی توسط عاشیق ها اجرا می گردد که موضوعاتی از قبیل عرفان و حماسه، پند و اندرز و اجتماعی را در بر می گیرد.علیزاده با بیان اینکه به ثبت رسیدن این مکتب یک اتفاق نادر در عرصه موسیقی و هنر استان به شمار می رود تصریح کرد: نیاز است تا همه مسئولان شهری و استانی در راستی توسعه و حفاظت از این اثر ماندگار تلاش نمایند.وی با بیان اینکه باید از میراث فرهنگی برای به ثبت رساندن آن تقدیر کرد ادامه داد: در حال حاضر کانون عاشیقهای حوزه هنری استان تنها مامن و مرکز نگهداری و زنده نگهداشتن از این مکتب محسوب می شود که با عضویت بیش از ۱۳۰ عاشیق از استانهای مختلف در راستای احیا آن تلاش  می کنند.

  مسئول کانون عاشیقهای حوزه هنری آذربایجان غربی در ادامه گفتگو با کوشا ضمن ابراز گلایه و انتقاد از صداوسیمای استان در خصوص بی توجهی به این هنر فاخر اظهار کرد: صداو سیمای استان با علم به این موضوع که مکتب عاشیقی در بین مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار است می بایست بیش از اینها برای اطلاع رسانی و حفظ آن کار کند اما متاسفانه بعضی وقتها هم که به این هنر می پردازند سراسر اشکال و ایراد است.

 داریوش علیزاده افزود: موسیقی که در سیمای استان با عنوان عاشیقی ارائه می شود موسیقی اصیل نیست و شعرهای خوانده شده نیز افتضاح است به عنوان نمونه چندی قبل عاشیقی را از یکی از شهرهای استان برای اجرای برنامه دعوت کرده بودند که به جای اجرای موسیقی عاشیقی موسیقی ترکی استانبولی اجرا می کرد و این واقعا اسفناک است.

وی ادامه داد: در این ۴ سال فعالیت کانون عاشیق های استان تا به امروز رادیو و سیمای استان یکبار هم نشده برای پوشش برنامه های کانون مراجعه کنند و در آخرین باری که آمدند دستگاه ضبط صدای گزارشگر خراب شد و رفتند و هنوز که هنوز است برنگشتند.

علیزاده در رابطه با معرفی این هنر به گردشگران نیز گفت: بارها در این رابطه با میراث فرهنگی مکاتبه کردیم اما جوابی نگرفتیم .این هنر در ردیف سایر جابذه های توریستی و گردشگری استان می تواند به سایر مردم ایران و سایر جهان معرفی شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز در گفتگو با کوشا با اشاره به اینکه دلیل خاصی در تاخیر اعلام این موضوع وجود نداشته گفت: به صراحت میگویم که هیچ دلیل و موضوع پشت پرده ای وجود نداشته و این تاخیر نه از سوی میراث بلکه شرایط زمانی طوری باعث شده تا امسال این موضوع اعلام رسمی گردد.

جعفر ذوالفقاری افزود: اینکه این موضوع امسال بیان شده ویا سالهای قبل موضوع چندان مهمی نیست و مهم تر از آن این است که این اثر به به ثبت رسیده و می بایست برای حفظ جایگاه آن تلاش کرد.
وی گفت:میراث فرهنگی برای توسعه و نیز احیا این اثر ماندگار برنامه های خاصی را مد نظر دارد.

  مسئول کانون عاشیقهای حوزه هنری استان نیز با اشاره به اینکه در راستای توسعه این هنر برنامه هایی را به میراث فرهنگی پیشنهاد داده اند افزود: برگزاری جشنی بین المللی با حضور عاشیقهای ملی و بین المللی، نصب تندیس هنرمندان فاخر عاشیقی، ساخت فیلم های مستند، تشکیل کارگروه دائمی با حضور مسئولان استانی و نامگذاری خیابانها و میادین به نام عاشیقها از جمله پیشنهاداتی است که میتوان با انجام آنها در راستای توسعه این هنر گام برداشت.

 داریوش علیزاده در رابطه با آموزش این هنر به نسل جوان نیز معتقد است که در سالهای گذشته فعالیتهای خاصی صورت نگرفته چراکه مردم زمانی علاقمند به چیزی می شوند که ببینند و احساس کنند در واقع هرچه دیده بیند دل کند یاد. و وقتی تبلیغات خاصی برای این هنر نباشد و وقتی هنرمندان عاشیق را معرفی نکنیم نسل جوان چطور می تواند علاقمند شود به این هنر؟

وی ادامه داد: کانون عاشیقهای  آذربایجان غربی تنها محلی است که در رابطه با عاشیقها فعالیت می کند و خوشبختانه با اقداماتی که حوزه هنری انجام داده امروز شاهد آن هستیم که ۵۰ درصد مخاطبان ما در کانون که به تماشای اجرای برنامه عاشیقی می نشینند را جوانان تشکیل می دهند.
قدیمی ترین مکتب عاشیقی آذربایجان به اذعان داریوش علیزاده امروز در حالی در خوشحالی ناشی از به ثبت رسیدن این مکتب در فهرست اثار ملی به سر می برد که از آن سو نباید فراموش کرد و از یاد برد که صرف به ثبت رسیدن برای ماندگاری و توسعه یک اثر حداقل در کشور ما کافی نیست و چه بسیار آثاری که حتی در فهرست آثار جهانی نیز به ثبت رسیده اما گرفتار بی توجهی و غفلت مسئولان شده لذا مسئولان استانی بویژه مسئولان شهری ارومیه به عنوان نوزدهمین شهر فرهنگی ایران باید با بهره گیری درست از این فرصت پیش آمده در جهت حمایت از این هنر قدیمی تلاش نمایند.