یک هفته تحمل زندگی بدون تلفن همراه

 حاضرید یک هفته بدون تلفن‌همراه زندگی کنید؟ دانش‌آموزان دبیرستانی در آلمان حاضر به انجام این فداکاری شدند. به گفته آنان آنگونه که والدینشان تصور می‌کنند، آن‌ها چندان هم به گوشی‌هایشان "معتاد" نیستند.
به گزارش انتخاب به نقل از دویچه وله ؛ "محال است! من تلفن‌‌ام را تحویل نمی‌دهم!" این جملات واکنش اولیه ایزابل ۱۶ ساله به پروژه "یک هفته زندگی بدون تلفن همراه" بود که قرار بود در دبیرستان‌شان به اجرا درآید.

دانش‌‌آموزان دو کلاس دبیرستان "مارتینو−کاترینویم" در شهر برانشوایگ آلمان توافق کرده بودند تا در چارچوب این پروژه آزمایشی در مدت ذکر شده از تلفن‌های همراهشان استفاده نکنند. البته استفاده از تلفن خط ثابت، کامپیوترهای شخصی، رادیو یا تلویزیون در خانه ممنوع نبود.

هدف این پروژه در اصل یافتن پاسخی برای این پرسش بود که آیا نوجوانان تا آن اندازه که گمان می‌رود، به تلفن‌های همراهشان معتاد هستند؟‎

این پروژه که ایده اصلی‌‌اش از سوی مسئولان شهر برانشوایگ مطرح شده بود، انعکاس وسیعی در آلمان پیدا کرد. به باور مانفرد ویلهاگه، مدیر این دبیرستان، علاقه رسانه‌های جمعی کشور به این موضوع شاید بیش از همه به برداشت نادرستی باز می‌گردد که والدین در خصوص فرزندانشان دارند؛ برداشتی که می‌گوید نوجوانان بدون تلفن همراه نمی‌توانند درست زندگی کنند.

گوشی‌های همه کاره

تمامی دانش‌آموزان کلاس ایزابل به جز یک نفر، همگی برای شرکت در این پروژه اعلام موافقت کردند. تحویل دادن تلفن همراه به معنای چشم‌پوشی از اینترنت، تلفن، ساعت زنگدار، چت کردن با دوستان، سر زدن به شبکه‌های اجتماعی، شنیدن موسیقی و تماشای ویدئو بود، یعنی تمامی عملکردهایی که گوشی‌های هوشمند امروزی به آن‌ها مجهز هستند.

مارکوس ویرتز، کارشناس اعتیاد اینترنتی، همه‌کاره بودن گوشی‌های همراه امروزی را یکی از معضلات عمده ‌در مورد بررسی میزان اعتیاد کاربران به این گوشی‌ها می‌داند. او به دویچه‌وله می‌گوید: «این دقیقا محدوده خاکستری است. در پژوهش روی این معضل، ما هنوز به جایی نرسیده‌ایم که بتوانیم مرز آشکاری را بین اعتیاد و استفاده سالم مشخص کنیم.»

هدف این پروژه در اصل یافتن پاسخی برای این پرسش بود که آیا نوجوانان تا آن اندازه که گمان می‌رود، به تلفن‌های همراهشان معتاد هستند؟‎

با این همه آقای ویرتز معتقد است که دانش‌آموزان این دبیرستان به خوبی توانسته‌اند از پس این آزمون برآیند زیرا انگیزه‌های استفاده از گوشی‌های هوشمند در این گروه سنی بیش از سایر گروه‌های سنی است.

ایزابل تجربه شرکت در این پروژه را "فوق‌العاده" می‌داند. او می‌گوید با این که به‌شدت به‌ تلفن همراه خود وابسته بوده، پس از تحویل آن، به هیچ‌وجه دچار علایم اعتیاد آنگونه که بزرگتر‌ها گمان می‌کنند، نشده است. ایزابل می‌افزاید: «تنها چند مورد بود که خلاء نداشتن تلفن را احساس می‌کردم، مثل وقت‌هایی که مثلا باید یک قرار را کنسل می‌کردم. در آن موارد باید برای تلفن زدن به دفتر مدیر می‌رفتم.»

ایزابل اضافه می‌کند که در طول یک هفته آزمایشی، انتظار کشیدن برای اتوبوس در ایستگاه هم کار شاقی بوده است: «به مردم نگاه می‌کردم که چه لباس‌هایی تن کرده‌اند. آدم باید یک جوری سر خودش را گرم می‌کرد.»

نسل رو به انقراض تلفن‌های همگانی

مارکوس ویرتز، بر این باور است که برای زدن برچسب "اعتیاد" نباید عجله به خرج داد و بایستی مسائل را از هم تفکیک کرد: «اول از همه بحث‌ها با اعتیاد به کامپیوتر شروع شد، بعد اعتیاد به اینترنت مطرح شد و بعد هم اعتیاد به گوشی‌های هوشمند.»

نتایج تحقیقی در بریتانیا می‌گوید مجموع ۲۵ درصد اوقات فراغت کودکان فعلی تا سن ۸۰ سالگی آن‌ها پای مانیتورها و اسکرین‌های دستگاه‌های دیجیتال خواهد گذشت. این تحقیق جهان آینده را پر از "معتادان دیجیتال" توصیف می‌کند.

او ادامه می‌دهد: «حتی اگر کسی به تلفن‌هوشمندش معتاد باشد تا جایی که مثلا از زندگی واقعی‌اش غفلت کند، درجه ضربه‌پذیری تا آن حد بالا نیست، زیرا این دسته از انسان‌ها به خاطر استفاده از شبکه‌های اجتماعی احساس طرد شدگی نمی‌کنند، بلکه کاملا برعکس این قضیه هم ممکن است. این‌که اگر کسی تلفن هوشمند ندارد، این خطر وجود دارد که احساس عدم تعلق به جمع کند.»

مانفرد ویلهاگه، مدیر دبیرستان "مارتینو−کاترینویم" می‌گوید که دانش‌آموزان شرکت کننده در این پروژه در طول یک هفته‌ای که از تلفن‌هایشان دور بودند، مشکلی را احساس نکردند. بعضی از این دانش‌آموزان نظیر ایزابل حتی نوعی احساس آزادی هم داشتند و آن‌طوری که می‌گویند، موقع درس خواندن دائما همانند گذشته کسی با ارسال اس ام اس یا پیام اینترنتی مزاحمشان نمی‌شد.

با این همه ایزابل قصد ندارد برای همیشه از تلفن همراهش چشم‌پوشی کند، زیرا به این ترتیب دسترسی‌اش به والدینش محدود می‌شود یا برای کنسل کردن دیدار با دوستانش دچار دردسر می‌شود: «وقتی که توی شهر هستید و تلفن هم ندارید، مجبورید یک باجه تلفن همگانی پیدا کنید. البته اگر اصولا پیدا شوند. بعدش هم ما الان دیگر نمی‌دانیم که این تلفن‌های همگانی چه‌طور کار می‌کنند.»