رضا رفیع: داشتن استعداد برای یک کمدین کافی نیست

یک طنزپرداز با تاکید بر لزوم وجود اتاق فکر در برنامه‌های طنز و آموزش کمدین‌ها اظهار کرد: کارشناسان عرصه طنز باید با کمدین‌ها اتاق فکری تشکیل دهند و حتی کمدین‌ها باید در این عرصه آموزش ببینند زیرا تنها وجود استعداد کافی نیست.

رضا رفیع در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به رویکرد برنامه «منبع موثق» که روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۲:۳۰ از شبکه «چهار» سیما پخش می‌شود، گفت: رویکرد این برنامه بررسی و تحلیل مختصر خبرهای روز در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ادبی و اقتصادی با چاشنی طنز است. این برنامه به صورت زنده پخش می‌شود که در رسانه ملی کمتر اتفاق می‌افتد به دلیل اینکه عموما برنامه‌ها تولیدی هستند.

مجری برنامه «منبع موثق» درباره شیوه ارائه طنز این برنامه بیان کرد: «منبع موثق» به صورت زنده آخرین اخبار و اتفاقات روز را در حد اشاره یا تحلیلی و تفسیری، آمیخته با نوع طنزی که در این سال‌ها دنبالش بودم به چالش می‌کشاند؛ طنزی از سر ادب، احترام، نجابت و حتی آمیخته با ادبیات (ادبیات به معنای ادب موجود در محتوا و هم به معنای واقعی ادبیات که شامل شعر، ضرب‌المثل، ایهام، کنایه، استعاره و...است).

این طنزپرداز ادامه داد: چرا باید در یک برنامه به شکل مستقیم و به قول مجله گل‌آقا، سیخکی مسائل را مطرح کنیم که موجب ناراحتی فردی شود. به نظرم با این نحوه بیان که در مطالب بالا اشاره کردم، می‌توان زهر کلام را گرفت و در برخورد با خط قرمزها نیز موفق‌تر عمل کرد.

او بار دیگر به برنامه «منبع موثق»، خاطرنشان کرد: مخاطب من را به عنوان یک طنزپرداز که ادبیات و سیاست را می‌داند، می‌شناسد که به عنوان یک فرد نویسنده و شاعر طنزپرداز نظر دارد. در این برنامه شما از منظر یک طنزپرداز با مسائل برخورد خواهید کرد. همچنین از منظر یک طنزپردازی که آشنا به مسائل ادبی، سیاسی و فرهنگی است،‌ اخبار بررسی خواهد شد؛ بنابراین این برنامه کاملا حوزه مشخصی دارد.

رفیع در ادامه به طنز گفت: در این برنامه یک صندلی کنار من است که هیچکس روی آن نمی‌نشیند و تنها به شکل سمبلیک در دکور صحنه وجود دارد. گاهی به آن صندلی نگاه می‌کنم و انرژی می‌گیرم. اگر فردی روی صندلی می‌نشست ممکن بود وسط حرف من بپرد.

او با اشاره به منبع خبری برنامه جدید «منبع موثق» گفت: منبع خبری من در برنامه «منبع موثق» خبرگزاری و مطبوعات هستند. من اخبار را جست‌وجو و مطالب مورد نظرم را انتخاب می‌کنم و تلاش خواهم کرد که مطالبم را به استناد منبع بگویم.

او افزود: اتاق فکر برنامه ما شامل مدیر شبکه چهار سیما، تهیه‌کننده و دوستان مجموعه هستند. ما یک گروه تلگرامی برای (استفاده خوب از تلگرام) ایجاد کردیم و در این گروه برخی از دوستان به من سوژه پیشنهاد می‌کنند و من از میان سوژه‌های پیشنهاد شده یکی را انتخاب می‌کنم. گاهی روزها ممکن است من در خبری چاشنی طنز پیدا نکنم و این دوستان با پیشنهادهای خود دست من را باز می‌گذارند. اما به دلیل اینکه من سردبیر هستم تأمین محتوا با من است. این برنامه تا زمانی که خودم آن را توقیف نکنم ادامه خواهد داشت.

مجری برنامه قندپهلو با اشاره به فعالیت حرفه‌ای خود در عرصه طنز اظهار کرد: من یک دفعه به تلویزیون نیامده‌ام و تلویزیون هم یک شبه به من اعتماد نکرده است. من ۲۵ سال سابقه طنزپردازی را دارم و از طنز ژورنالیستی، سردبیری مجله گل‌آقا و هفت سال پخش زنده برنامه «پا تو کفش اخبار» عبور کرده‌ام. برنامه «پا تو کفش اخبار» نیز به مدت هفت سال به شکل زنده از شبکه پنج پخش می‌شد و با مسائل جامعه انتقادی برخورد می‌کرد.

او درباره چگونگی شکل گیری و تولید برنامه «منبع موثق» در همین راستا افزود: برنامه «منبع موثق» نیز به دنبال این تجربه‌ها به شبکه چهار رسیده و خدا را شکر در این شبکه با مدیری (رضا پورحسین) سروکار دارم که طنز را می‌شناسد و می‌فهمد و حتی اعتقادش بر این است که این نوع برنامه‌ها باید در شبکه‌های مختلف به شکل انبوه تولید شود.

رفیع با تاکید بر وجود برنامه‌هایی مانند «خندوانه» و «دورهمی» در تلویزیون بیان کرد: این روزها با برنامه‌های خوبی مانند «خندوانه» و «دورهمی» مواجه بوده‌ایم که به گونه‌های مختلفی شوخ طبعی دارند. این برنامه‌ها باید در تلویزیون وجود داشته باشند. برنامه‌ «خندوانه» بخش جذابی به نام استندآپ کمدی دارد که در آن استعدادهای خلاق شناسایی می‌شوند و جلوه‌گری می‌کنند. اما این کمدین‌ها باید پخته شوند و کارهایشان به صورت کارشناسی بررسی شود. در واقع این بخش، مقداری نیاز به کار دارد. از این نوع برنامه‌ها باید حمایت شود زیرا محتوای خوبی دارند و استعدادهای خوبی که در این برنامه‌ها حضور دارند نباید دلشان بشکند و به آن‌ها هتک حرمت شود.

او با اشاره به آموزش کمدین‌ها و لزوم وجود اتاق فکر در برنامه‌های طنز خاطرنشان کرد: کارشناسان عرصه طنز باید با کمدین‌ها اتاق فکری تشکیل دهند و حتی کمدین‌ها باید آموزش ببینند زیرا تنها وجود استعداد کافی نیست.

این طنزپرداز افزود: من اگر استعداد طنزپردازی داشتم از زیرِ دست پیشکسوتان خودم بیرون آمدم. آن‌ها مطالب من را خواندند و نظر دادند اما در حال حاضر این اتفاق در فضای مجازی و رسانه ملی کمتر پیش می‌آید. گاهی فردی که برنامه طنزی را روی آنتن می‌برد فقط استعداد دارد اما برخورد کارشناسی ندارد؛ بنابراین این امر موجب آسیب‌پذیری برنامه‌های طنز می‌شود و حتی مسائلی در برنامه پیش می‌آید یا مطالبی گفته می‌شود که ممکن است گروهی از مردم ناراحت شوند.

او با تاکید بر وجود اتاق فکر در برنامه‌های تخصصی مانند طنز در رسانه ملی بیان کرد: من معتقدم که در رسانه ملی باید در حوزه‌های تخصصی مانند برنامه‌های طنز، اتاق فکرهایی ایجاد شود. برای مثال شناسایی کمدین‌های با استعداد در استندآپ کمدی خندوانه کار مفیدی است و رامبد جوان کار خوبی انجام داد. من همیشه حامی او بودم.

رفیع با اشاره به اهمیت آموزش کمدین‌ها در عرصه طنز اضافه کرد: کمدین‌ها باید آموزش ببینند و یکی از این آموزش‌ها این است که چگونه به سلامت، با ادبیات و بدون اینکه به کسی بربخورد، مطالب را منتقل کنند که توهینی هم شکل نگیرد.

رضا رفیع در پایان گفت: این حرف‌ها در کلام مثل یک تیتر ساده است، اما پیاده کردنش در رسانه ملی پیچیده است.